پرسش از داستان تازه فرزین درباره نرخ ارز

یکم– چرا قیمت هر دلار آمریکا در روزهای تازه سپری‌شده با جهشی تازه به بیش از ۸۲ هزار تومان هم رسید؟ درباره این رخداد بااهمیت که در صدر خبرهای اقتصاد سیاسی ایران است داستان‌های گوناگونی نوشته و گفته می‌شود اما تازه‌ترین داستان را محمد‌رضا فرزین، رییس بانک مرکزی روایت کرده. او درباره پشت پرده نرخ‌گذاری در کانال‌های تلگرامی برای دلار گفت: «سرورهای کانالی که هر روز ۹ صبح و وقتی معامله‌ای صورت نگرفته نرخ دلار را اعلام می‌کند، در آمریکا است.»

دوم– ‌آیا شهروندان‌، فعالان سیاسی و نیز علاقه‌مندان به اقتصاد سیاسی این روایت فرزین را باور می‌کنند؟ تا اینجای داستان که یک کانالی در آمریکا اقدام به دادن نرخ می‌کند و این کانال سرورهایش در آمریکا است می‌تواند درست باشد اما پرسش این است که چرا صرافی‌های داخل کشور نیز نرخ اعلامی این کانال را مبنای قیمت‌گذاری می‌دانند. آیا این صرافی‌ها بیهوده و بدون اینکه به این سایت اطمینان داشته باشند این نرخ‌ها را می‌پذیرند؟

سوم– دیگر کجای روایت فرزین می‌تواند سست باشد؟ واقعیت این است که شهروندان می‌گویند چرا بانک مرکزی با این همه سابقه و اعتبار و کارنامه و برنامه نمی‌تواند در یک کشور دیگر مثلا در کشور چین چند کانال بزند و نرخ ارز مورد نظر بانک را روزانه اعلام کند و صرافی‌ها نیز به آن نرخ تن در دهند و قیمت مورد علاقه بانک مرکزی تعیین شود؟ ببینید، داستان به این سادگی هم نیست. شهروندان و فعالان اقتصادی می‌بینند که خود بانک مرکزی قیمت دلار نیمایی را در یک تصمیم از ۴۱‌هزار تومان به ۴۷هزار تومان و قیمت دلار توافقی را از ۵۰‌هزار تومان به ۶۶‌هزار تومان رساند. بنابراین می‌پذیرند که دلار آزاد نیز نرخی بالاتر دارد و نرخ اعلام‌شده قابل‌قبول است.

چهارم– چرا مردم سخنان رییس بانک مرکزی را باور ندارند؟ آقای فرزین در نخستین روز که رییس بانک مرکزی شد گفت دلار۲۸۵۰۰‌تومانی برای هر فعالیت تامین می‌شود که نشد. فرزین همین چند هفته پیش گفت دلار نیمایی بیشتر از ۴۷‌هزار تومان نمی‌شد که شد. او گفت اصولا بازار آزادی وجود ندارد و حالا می‌گوید این بازار هست اما اختیارش در دست یک کانال است که در آمریکا سرور دارد.