غروب کیش در دریای مشکلات
جهان صنعت نیوز: جزیره کیش که همیشه از آن بعنوان مروارید خلیج فارس نام برده می شود این روزها درگیر مشکلاتی است که شاید خیلی از مردم و حتی مسافران از آن بی خبر باشند. در این جزیره ۲۸ هزار نفر ساکن هستند که بیش از ۸۲ درصد آنان مهاجرانی هستند که برای کار و تجارت و اندکی هم برای استفاده از آرامش محیطی در این جزیره سکنا دارند. با این وجود خبرهایی که از جزیره کیش به گوش می رسد نشان دهنده آن است که بدلایل اقتصادی این جزیره که زمانی محلی مناسب برای کسب و کار و زندگی خانواده ها بود اکنون شاهد مهاجرت معکوس آنان از کیش به مناطق دیگر کشور است.
کم رونقی بازار خرید و فروش کالا باعث شده است که بسیاری از مغازه داران کیش و فعالان اقتصادی از بهبود اوضاع قطع امید کنند و در جستجوی کاسبی بهتر، دیگر خود را کیش وند نخوانند و در جستجوی درآمدی معقول تر راه بازگشت به سرزمین مادری خود را انتخاب کنند.
جزیره کیش در یک دوره پررونق تبدیل به مقصدی برای توریست های چمدانی ایران بود که میتوانستند همزمان با سفری تفریحی در جزیرهای بکر و دوست داشتنی، اقدام به خرید کالاهایی کنند که یا کمتر میشد در شهرهای بزرگ آنها را یافت یا بدلیل استفاده از معافیتهای مناطق آزاد قیمتهای مناسبی داشتند که انگیزهای بود برای خرید. اما این روزها افزایش قیمت ارز و بلیت و اقامت به همراه کاهش کیفیت اجناس، چندان بازارهای کیش را بی رونق کرده است که انتخاب مقصد جزیره کیش برای سرمایه گذاران و مسافران به آخرین اولویت آنان تبدیل شده است.
قصه تکراری اما تاثیرگذار قیمتها
نخستین مسئلهای که یک خانواده برای سفر به کیش به آن فکر میکند، قیمت بلیت سفر به کیش است و شاید اولین دافعه برای سفر به سرزمین مرجانها، جمع و تفریق هزینههای چنین سفری است.
بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی بلیتهای چارتری تنها در مسیرهای جزایر کیش و قشم و مناطق نفت خیز برقرار است اما وقتی نگاهی به قیمتها میکنیم داستان کمی پیچیده میشود.
هم اکنون قیمت بلیت هواپیما برای سفر از تهران به جزیره کیش در آخر همین هفته یعنی برای آخرین هفته تعطیلات تابستانی یک خانواده ۴ نفره حداقل معادل ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است در حالی که در همین زمان بلیت سفر به استانبول برای یک خانواده ۴ نفره بصورت رفت و برگشت حداقل ۳ میلیون ۶۰۰ هزار تومان است.
بعبارتی دیگر صرفه جویی خانواده یادشده در سفر به استانبول ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود که در صورت مقایسه قیمت هتل ها این میزان تغییرات چشمگیرتری خواهد داشت. اقامت این خانواده برای حداقل ۲ شب در جزیره کیش ۲ میلیون تومان هزینه خواهد داشت در حالی که این رقم برای اقامت در یک هتل ۴ ستاره استانبول ۲ میلیون ۲۰۰ هزار تومان به همراه انبوهی از خدمات هتلینگ خواهد بود.
یوسف پرژک کارشناس اقتصادی و موسس جامعه بازاریان کیش نیز در این خصوص به خبرنگار جهان صنعت نیوز گفت: افزایش نرخ بلیت هواپیما و هتلها، تابعی از افزایش سایر نرخهاست و طبیعی است وقتی ارزش پول ملی کشور در یکسال بیش از سه برابر تقلیل پیدا میکند به تبع آن صنعت هواپیمایی که به غیر از بنزین و نیروی انسانی بقیه اقلام مورد نیاز خود را با ارزهای معتبر تهیه میکند، همزمان با کاهش ارزش پول ملی نرخ تمام شده این صنعت برای مصرف کنندگان داخلی گرانتر بنظر برسد.
وی می افزاید: در رابطه با هتلها بواسطه فزونی تقاضا نسبت به عرضه ما با این نسبت شاهد افزایش قیمت نبودیم ولی در این حوزه هم قیمت تمام شده برای ارائه حداقلی از خدمات هتلی طبعا افزایش داشته و صاحبان این صنعت برای جبران هزینههای خود ناچار به افزایش قیمت بودهاند.
پرژک معتقد است: آنچه اتفاق افتاده ناتوانی حاکمیت در حفظ ارزش پول ملی در برابر سایر ارزهای معتبر است و این موضوع را باید درست بیان کنیم نه اینکه یک موضوع را از زبان آنهایی بگوییم که خودشان مسبب آن بوده اند و برای انحراف افکار عمومی موضوع را وارونه بیان میکنند تا بیکفایتی و بیدرایتی خودشان را بر عهده کشور آمریکا بیاندازند.
موسس جامعه بازاریان کیش افزود: سرانه اشغال هتلهای کیش در نیمه دوم سال درصد اشغال هتلها به دلیل شرایط جغرافیایی و آب و هوایی در جزیره کیش حداقل ۸۰ درصد بالاتر میرود در حالی که در نیمه نخست سال بهعلت گران بودن بلیت هواپیما درصد اشغال هتلها پایین میآید.علیرغم تخفیف ۵۰ درصدی بهای اسکان در هتلها، تحت تأثیر گرانی بلیت هواپیما درصد اشغال هتلها به کمتر از ۵۰ درصد رسیده است.گردشگری جز اولویتهای اولیه مردم نیست و با وجود این شرایط مقوله گردشگری حمایت مالی دولت را میطلبد.
مسیح الله صفا رئیس هیئت مدیره جامعه هتل داران کیش نیز در این باره به خبرنگار جهان صنعت نیوز گفت: قیمت هتل در تابستان افزایشی نداشته است اما به دلیل افزلیش بیش از حد بلیت هواپیما میتوان گفت امسال کمرونق ترین جشنواره در طول ۲۲سال اخیر بوده است.
وی معتقد است: یکی دیگر از دیگر علل کاهش اشغال هتل ها مربوط به اجاره دادن خانهها توسط افراد بومی است که عملی خلاف و حتی به نوعی مسافر دزدی بشمار میآید.
صفا علت دیگر افت ورود گردشگر به جزیره کیش را عدم ایجاد جذابیتهای جدید و منحصر به فرد در این منطقه میداند و میافزاید: در گذشته تنها جزیره کیش دارای پارک آبی یا برگزاری جشنواره و موزیک بوده است که الان این موارد در شهرهای دیگر اشباع شده است و جاذبه ای خاص برای افزایش گردشگر نمیشود.
وی محدودیت ورود کالاهای مرغوب و واردات جنسهای نامرغوب و درجه ۴ چینی به جزیره که با قیمتهای بسیار گران عرضه میشوند را نیز از دیگر دلایل رویگردانی مردم از سفر به کیش و در مقابل کسب و کار بیرونق بازاریان و مهاجرت سرمایهگذاران از این جزیره می داند.
رئیس هیات مدیره جامعه هتلداران کیش می افزاید: برای حل و بهبود اوضاع اقتصادی در این منطقه دولت باید با فراهم کردن شرایطی نظیر پرداخت سوبسید به ایرلاینها و کاهش هزینه بلیت هواپیماها اقدام کند. بعنوان مثال هواپیمای ایرباس ۳۲۱ در مسیر کیش که باید از هر نقطه راه ورود به جزیره کیش باشد صرفا برای جابهجایی مسافر در خطوط نجف و بغداد و …مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و در حالیکه که شرکت هواپیمایی کیش ایر که زمانی دارای ۱۴ فروند هواپیما بوده در حال حاضر فقط از ۶ فروند هواپیما استفاده میکند و مابقی به دلیل عدم تامین قطعات غیر قابل استفاده شدهاند.
هزینههای کمرشکن سرمایهگذران
اما گرانی سفر به جزیره کیش تنها مشکل این جزیره نیست. در حال حاضر با وجود تاسیس و راهاندازی بازارها و مراکز اقامتی و خدماتی در این جزیره، سرمایهگذاران فراوانی هستند که از وضعیت موجود ناراضی بوده و دیگر تمایلی به ادامه فعالیت در این مکان را ندارند.
افزایش سرسام آور قیمت املاک مسکونی در جزیره کیش یکی دیگر از مشکلات ساکنان این جزیره بشمار میرود. بعنوان مثال اجاره یک آپارتمان ۶۰ متری در جزیره کیش نیازمند حداقل ۲۰۰ میلیون تومان پول پیش ( رهن) و ماهیانه ۲ میلیون تومان اجاره است. این برای یک فعال اقتصادی که با بیرونقی کسب و کار روبروست هزینهای بسیار سنگین بشمار میآید.
فرهاد جمیلی مالک رستوران سالوود با گلایه از بیتوجهی سازمان منطقه آزاد کیش و چرخه معیوب گردشگری گفت: چهار ماه است رستورانم را تعطیل کردهام و ۳۰ کارگر آن بیکار شدند.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه وارد عرصه رستوران داری شدید و با چه مشکلاتی روبهرو هستید گفت: در سال ۹۳ در نزدیکی کلبه هور اقدام به ساخت پروژه نیمه تمام رستوران کردم، این پروژه حدود ۸ میلیارد تومان هزینه برداشت و بعد از یک سال و نیم رستوران تکمیل شد که از لحاظ کیفیت و زیبایی زبان زد است.
وی افزود: آن زمان به ما گفتند که رستوران را بسازید، غرب جزیره در حال ساخت و ساز است و ما هم حمایت میکنیم، وعده دادند که کارهای حمایتی برای ما انجام میدهند، گفتند سمینار، نمایشگاه یا برنامه خاصی که برگزار شود کمک میکنیم مهمانان به آن سمت بیایند. اما از سال ۹۵ که رستوران شروع بهکار کرد، در این چند سال هر سال ضرر میکنم و چندین میلیارد تومان متضرر شدیم. مسئولان هم نهتنها هیچ کاری نکردند بلکه در این چهار ماه هم کسی نگفت چرا تعطیل کردید، فقط منتظر بودند تا نرخ غذای ما کمی بالا و پایین شود، یا کسی شکایت کند که مثلا برنج شما سرد است، آنوقت بازرسها آنجا بیایند و بگویند چرا اینطور شده است و ۱۰ روز پلههای ادارهها را بالا و پایین بروم. مطمئنم اغلب همکاران ما سود نمیکنند، اما به هر طریقی خودشان را سرپا نگه داشتهاند، شاید غیر از رستوران کارهای دیگری مثل ساخت و ساز یا غرفه داری و … انجام میدهند و از آنجا میکَنند و خرج رستوران میکنند.
وی افزود: همه میدانند ما یکی از بهترین و زیباترین رستورانهای کیش در غذاهای دریایی، فرنگی و ایرانی و.. هستیم، هزینههای ما بالا است، فقط ماهیانه ۱۷ میلیون تومان پول برق میآید، اخطار قطع آمده، در سردخانه من کلی ماهی و گوشت دارم، این را باید به کی گفت؟
جمیلی گفت: سازمان منطقه آزاد کیش، جامعه بازاریان و جامعه مراکز پذیرایی کیش باید دست به دست هم بدهند و فکری کنند وگرنه رستورانها یکی یکی تعطیل میکنند.
مشکلات نگهداری و تامین مواد غذایی در جزیره کیش نیز یکی دیگر از هزینه هایی است که باعث می شود هزینه تمام شده سفر یا زندگی برای مسافران وساکنان کیش افزایش یابد.
هزینه خورد و خوراک در کیش برای مواد غذایی کمی بالاتر بوده و در صورتی که مواد غذایی خارجی باشد درصد گران بودن آن بالاتر هم هست. در حالت معمول از ۱۰ تا ۲۰ درصد گرانتر بودن مواد غذایی طبیعی است. به علاوه در رستورانهای لوکس و گرانقیمت جزیره کیش قیمت یک پرس جوجه کباب از حدود ۵۰ هزار تومان شروع میشود.
در نهایت در مورد هزینه میوه جات باید گفت گرانترین خوراکی که در کیش وجود دارد میوه است؛ که هر جایی هم پیدا نمیشود.
از سوی دیگر هزینه خرید املاک تجاری در جزیره کیش بسیار سنگین است. بعنوان مثال برای خرید یک ملک تجاری ۵۰ متری در بازار پردیس حداقل باید ۲ میلیارد پول پرداخت. این رقم برای یک واحد تجاری در بازار مریم با متراژ ۲۴ متر مربع معادل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است که با توجه به اینکه در سال های اخیر ساخت و ساز های فراوانی در این جزیره انجام شده است گرانی واحدهای تجاری خود مشکل دیگری است که سرمایه گذران را با انتخاب ترک جزیره روبرو کرده است.
خرید و فروش مسافر
خبرگزاری فارس چندی پیش از یک معضل دیگر جزیره نشینان گزارش داد و در این باره نوشت: این روزها «تریپ» یا همان درصدی که یک شخص از معرفی گردشگر به مراکز تفریحی، اقامتی و… دریافت میکند به معضلی برای کیش تبدیل شده است.
یکی از رانندگان تاکسی سفید گفت: از هر کسی بپرسید به شما میگوید که تریپ را تاکسیها میگیرند، در صورتی که اصلاً چنین چیزی وجود ندارد.
وی افزود: وقتی یک گردشگر به جزیره کیش سفر میکند، افرادی در کیش شمارههای تماس آنها را از مبدأ و به قیمتهای ۵۰ الی ۱۰۰ هزار تومان خریداری میکنند و بعد از رسیدن آنها به کیش با آنها تماس میگیرند و خود را تورلیدر معرفی میکنند و میگویند به آنها ترانسفر رایگان ارائه میدهند.
این راننده تاکسی ادامه داد: این افراد با جلب اعتماد گردشگر آنها را به دفاتر گردشگری مورد نظر میبرد و به ازای خرید گردشگر از تفریحات و دیگر خدمات، تریپ (درصد) معین خود را دریافت میکنند.
بدین ترتیب گردشگر باید هزینه بیشتری برای تفریحات یا رستوران پرداخت کند و مثلاً اگر نرخ غواصی ۸۰ هزار تومان باشد، برخی گردشگریها آن را به مسافر ۱۲۰ هزارتومان میفروشند.
نرخ تریپ در کیش
وی گفت: موضوعی که جدیداً راه افتاده این است که کانترهای گردشگری داخل هتلها کنترل مسافران را در دست میگیرند و ماشینهای شخصی برای ترانسفر آنها تهیه میکنند، حتی مسافرهایی را که به فرودگاه میبرند هم به ما نمیدهند و با پورشه و اینفنیتی و ماشینهای لوکس مدل بالا دنبال آنها میآیند، این در حالی است که کرایه فرودگاه ۲۰ هزار تومان است، این ماشینها که برای ۱۰ ، ۲۰ هزارتومان کار نمیکنند.
راننده تاکسی سفید در جزیره کیش گفت: با این وضعیت مسافر دیگر به تاکسی نمیرسد، سفره من روز بهروز دارد کوچکتر میشود، بیش از ۹۰ درصد رانندگان تاکسی گفتهاند تریپ باید جمع شود، تریپ بهنام ما است اما به کام دیگران است، اگر تریپ برداشته شود شخصیها از این چرخه خارج میشوند.
وی افزود: مفسده الان، تریپ است و همه در این مسیر وارد شدهاند و سوال اینجاست که چرا سازمان منطقه آزاد کیش دستگاههایی را برای خرید تفریحات دریایی در سطح جزیره قرار نمیدهد؟
این راننده گفت: وقتی که گردشگر متوجه شود همه چیز را گرانتر از قیمت واقعی خود دریافت کرده، ناراحت میشود و تبلیغات دهان به دهان صورت نمیگیرد و اینها باعث تبلیغ منفی میشود.
گمرک مشکل عمده بازار کیش
پرژک مشکلات اداری مانند گمرگ و واردات را از دیگر مشکلات سرمایه گذاران جزیره کیش می داند و در این باره می گوید: اینها بخشی از مشکلات ساختاری این کشور در طول یکصد سال اخیر بوده و هستند و ارتباطی با شرایط فعلی ندارند .کاهش یا افزایش ارزش پول ملی گمرگ و واردات یا صادرات، گرفتاری های ناشی از کوتاه بینی حاکم بر مدیریت کلان این حوزه را بیشتر در معرض دید و افکار عمومی قرار می دهد چون در این مواقع ما با مشاهده تصمیمات خلق الساعه و شبانه اوج ناهماهنگی و بی درایتی را بالعینه مشاهده می کنیم.
این فعال اقتصادی جزیره کیش می افزاید: ارزش ملک و اجاره بهای املاک رابطه مستقیم با ارزش افزوده حاصل از آنها دارند، کاملا طبیعی است وقتی کسب و کار در یک ملک نمی تواند هزینههای آنها را تامین کند، باید تخلیه شود .
متاسفانه ارزش ملک در ایران بیش از آنکه تابعی از ارزش افزوده حاصل از کسب و کار باشد، تابعی از سیاست های کلان حاکمیت و ناتوانی آن در اداره اقتصاد شده است چرا که ملک در ایران بیشتر برای حفظ دارایی های اشخاص از مشکلات ناشی از کاهش ارزش پول ملی کاربرد داشته و تا زمانیکه نظام بانکی ایران بر ادامه سیاست های نادرست خود اصرار دارد و ملک را به عنوان مهمترین وثیقه در قبال تسهیلات تلقی میکند و به انسان و اندیشه انسان ، به خلاقیت و کارآفرینی انسان و ….. کوچکترین بهایی نمی دهد، ما شاهد شکل گیری مناسبات صحیح و مبتنی بر بازار در حوزه زمین و مسکن نخواهیم بود و کیش هم از این قاعده مستثنی نیست.
پرژک می افزاید: سرانه اشغال هتلهای کیش در نیمه دوم سال درصد اشغال هتلها به دلیل شرایط جغرافیایی و آب و هوایی در جزیره کیش حداقل ۸۰ درصد بالاتر میرود در حالی که در نیمه نخست سال بهعلت گران بودن بلیط هواپیما درصد اشغال هتلها پایین میآید.علیرغم تخفیف ۵۰ درصدی بهای اسکان در هتلها، تحت تأثیر گرانی بلیت هواپیما درصد اشغال هتلها به کمتر از ۵۰ درصد رسیده است.گردشگری جز اولویتهای اولیه مردم نیست و با وجود این شرایط مقوله گردشگری حمایت مالی دولت را میطلبد.
شکایت تشکل های خصوصی به دیوان عدالت اداری
رحمان سادات نجفی نایب رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل جامعه بازاریان و بازرگانان کیش نیز در گفتگو با خبرنگار جهانصنعت نیوز نیز گفت: موضوعاتی نظیر گرانی بلیط هواپیما و دلار مسائلی است که بصورت کلان مبتلا به کشور هست که طبیعتا گریبانگیر جزیره کیش هم شده است گرانی بلیت هواپیما، هتل و انواع مختلف خدمات به گردشگران داخلی قطعا بر فضای کسب و کار تاثیر منفی داشته و فعالین اقتصادی را در منطقه دچار چالش جدی کرده است.
وی می افزاید: با تشدید تحریم ها دولت و دستگاه های مسئول نیز با ابلاغ بخشنامه ها و دستور عمل های ویژه سعی در کنترل واردات و مدیریت ارزی در کشور کردند که متاسفانه به دلیل سوء مدیریت باعث سو استفادههای کلان که امروز خوشبختانه شاهد رسیدگی به این تخلفات در قوه قضائیه هستیم.
سادات نجفی گفت: از این رهگذر بیشترین آسیب متوجه مناطق آزاد کشور در تمامی حوزهها اعم از صنعت، تولید، بازرگانی، خدمات،گردشگری و تجارت شد که دلیل آن را میتوان در مغایرتهای آشکار بخشنامهها با قوانین خاص مناطق دانست. تشکل های بخش خصوصی مناطق آزاد ضمن اعتراض به این ظلم آشکار اقداماتی را از طریق دستگاه های ذیربط پیگیری کرده است که یکی از این اقدامات طرح شکایت در دیوان عدالت اداری است.
ضمنا نمایندگان بخش خصوصی با هماهنگی با تشکل های دیگر مناطق و همچنین دبیرخانه شورای عالی و مدیران عامل سازمان های مناطق و با استفاده از ظرفیت های موجود در مجلس شورای اسلامی به ویژه فراکسیون مناطق آزاد مجلس نسبت به مرتفع کردن معضلات پیش رو گام برداشته که خوشبختانه نتایجی البته نه کاملا مطلوب نیز حاصل شده است.
اشاره وی به بخشنامه الزام به ثبت سفارش کالا و تسری آن به مناطق آزاد است که بر خلاف ماده ۱۴ قانون مناطق آزاد که اذعان دارد مبادلات بازرگانی مناطق پس از ثبت گمرکی از شمول قوانین صادرات و واردات کشور مستثنی شده اند و واردات کالا ها به کشور اعم از مسافری و تجاری از مناطق تابع قوانین صادرات و واردات کشور خواهد بود.
گلایه های امام جمعه کیش
حجتالاسلام والمسلمین حسنزاده امامجمعه کیش نیز در پاسخ به مشکلات عنوان شده به خبرنگار جهانصنعت نیوز گفت: همه میدانیم، مسئلهی اقتصاد؛ مشکلات معیشتی، امروز چیزی است که مردم تحت فشارهستند، همانطور که رهبر معظم انقلاب بارها اشاره کردهاند، علت بسیاری از فشارهای اقتصادی، تحریمهای خارجی نیست، عامل این حوادث، مشکلات داخلی است. نه اینکه تحریمها اثر ندارد؛ چرا، تحریمها هم اثر دارد؛ امّا عمدهی تأثیر، مربوط به عملکرد مسئولین است. اگر چنانچه این عملکردها بهتر از این باشد، با تدبیرتر از این باشد، بهنگامتر از این باشد، قویتر از این باشد که امروز هست، تحریم ها اثر زیادی نمی گذارند؛ میشود علاج کرد و در مقابل تحریم ها میشود ایستاد.
نماینده ولی فقیه در جزیره کیش می افزاید: مساله مسکن هم به همین شکل است. این روزها تهیه مسکن برای خیلی از مردم در سراسر کشور تبدیل به خواب و خیالی شده است. همه جای کشور همینطور است. قیمت ملک ،زمین و اجارهبها برای برخی واقعا حتی قابل تصور هم نیست. یک عمر هم کار بکنند نمیتوانند تامین کنند. جزیره کیش هم از این داستان مستثنا نیست. خوب است مسئولین جزیره برای کسانی که سالهای بسیار طولانی و شاید به تعبیری همه عمر در این جزیره کار و زندگی کرده اند به طور ویژه چارهای کنند تا بتوانند ذره ذره خانه دار شوند.
حسنزاده درباره مشکلات فعالان اقتصادی نیز گفت: به طور کلی و در کلان کشور به تعبیر رهبر انقلاب چاره کار در هدایت جریان نقدینگی به سوی تولید است تا انشاالله قیمت مسکن هم با نظارت و کنترل دلسوزانه مسئولین ذره ذره کنترل شود. به فرموده مقام معظم رهبری در مساله کنترل مبادی ورودی بهترین کار افزایش صادرات است.اگر تولید باشد، صادرات هم جهش پیدا خواهد کرد و باز برای کشور ایجاد ثروت و تولید ثروت خواهد کرد.
امام جمعه کیش افزود: یکی از الزامات، صادرات است که مسئولین دولتی باید فعّال شوند، باید در صادرات تا جایی که امکان دارد به کشورهای متعدد و متنوع محصولات متعدد صادر کرد. نباید خودمان را به چند محصول و چند کشور محدود کنیم. که این موضوع تحرّک مسئولین را لازم دارد؛ مسئولین کشور و جزیره کیش باید تلاش کنند تا بتوانیم از محصولات تولید داخل جزیره حمایت کرده و میزان تولید را بالا ببریم. موانع بر سر راه صادرات را نیز مرتفع کنیم. اینکار رونق اقتصادی ایجاد میکند. بیکاری کمتر می شود. نشاط اجتماعی افزوده می شود و از همه مهمتر جریان نقدینگی سرگردان در میان جامعه به سوی تولید هدایت میشود.
وی با اشاره به بازدید خود از یکی از شهرکهای صنعتی کیش گفت: در این بازدید دیدم که گرد مرگ بر روی شهرک صنعتی پاشیده بودند، درب سولهها بسته بودند و اگر سولهای باز است بهجهت تولید استفاده نمیشود.
وی قوانین دست و پاگیر و سخت را یکی دیگر از دلایل عدم روی آوردن به تولید عنوان کرد و افزود: برای راهاندازی یک کارخانه باید ماهها برویم تا بتوانیم مجوز مقدماتی را دریافت کنیم، مسئولان باید تعداد امضاها را کم کنند، کسی بخواهد یک مجوز بگیرد پدرش در میآید.
حسن زاده عنوان کرد: بانکها هم برای پرداخت تسهیلات آنقدر گیر میدهند که طرف پشیمان شود، همه مسئولان باید با کمک به رونق تولید در راستای تقویت بنیان اقتصادی کشور، افزایش تولید و کاهش وابستگی به کشور قدم بردارند.
پریسا تهرانی
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :