روزهای سخت صنعت به روایت شاخص مدیران خرید؛ کمبود انرژی و تورم تولیدی‌ها را زمین‌گیر کرد

هما میرزایی-جهان صنعت نیوز: آمارهای ارائه شده توسط مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نشان‌دهنده کاهش قابل توجه شامخ بخش صنعت در آذرماه ۱۴۰۳ است. بنا بر این گزارش، کمبود منابع انرژی و قطعی‌های مداوم برق و گاز باعث فعالیت پایین‌تر از ظرفیت بنگاه‌های تولیدی صنعتی شده که تعطیلی برخی واحدها و تعدیل نیروی انسانی را به دنبال داشته است. علاوه بر این، بنگاه‌های کوچک‌تر با کمبود منابع مالی، عدم تخصیص ارز و عدم دسترسی به تسهیلات بانکی نیز مواجه هستند. از سوی دیگر، حذف ارز نیمایی و زمان‌بر بودن فرایند تخصیص ارز از سوی وزارت صمت و بانک مرکزی باعث افزایش هزینه تولید واحدهای صنعتی شده و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده به افزایش قیمت محصولات تولیدی منجر شود.

شاخص مدیران خرید بخش صنعت

بر اساس داده‌های به دست آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید بخش صنعت در آذر ۱۴۰۳، معادل ۴۴.۸ برآورد شده است. این شاخص نسبت به ماه قبل (۵۱.۸) کاهش قابل‌توجهی داشته است و کمترین مقدار ۵ ماهه را از مرداد ماه به ثبت رسانده است. شاخص مذکور پس از تعدیل فصلی، برای ماه آذر معادل ۴۶.۸ برآورد شده است که در سری تعدیل شده نیز کاهشی بوده و کمترین میزان ۵ ماهه را از مرداد ماه در شامخ صنعت را نشان می‌دهد. افت مجدد شاخص مدیران خرید بخش صنعت نشان‌دهنده کاهش جدی فعالیت‌های صنعتی است که ناشی از کمبود منابع انرژی، افزایش هزینه‌های تولید، مشکلات زنجیره تأمین و کاهش تقاضا است.

مقدار تولید محصولات

شاخص «مقدار تولید محصولات» در آذرماه پس از تعدیل فصلی، ۴۴.۳ محاسبه شده است. شاخص مذکور کمترین مقدار پنج ماهه از مرداد ماه را به ثبت رسانده است. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل کمبود انرژی، قطعی برق، افزایش نرخ ارز و هزینه‌های بالای تأمین نهاده‌های تولید، نیمه تعطیل بوده و با ظرفیت تولید بسیار پایین‌تر از توان خود فعالیت کرده‌اند و بسیاری از آن‌ها، افزایش رکود در تولید را طی ماه آینده پیش‌بینی کرده‌اند.

میزان سفارشات جدید

شاخص «میزان سفارشات جدید» در آذرماه پس از تعدیل فصلی ۴۷.۱ ثبت شده است، این شاخص که نسبت به ماه قبل کاهش داشته، کمترین مقدار پنج ماهه، از مرداد را به ثبت رسانده است. افت قدرت خرید مصرف‌کنندگان، رکود اقتصادی و افزایش هزینه‌های تولید از عوامل اصلی این کاهش هستند به‌طوری‌که کاهش سفارشات منجر به کاهش رشد فروش، پیش‌بینی درآمد و اشتغال در کسب‌وکارها و تشدید رکود اقتصادی می‌شود.

میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی

شاخص «میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» در آذرماه، پس از تعدیل فصلی ۴۸.۹ به دست آمده است که کمترین مقدار پنج ماهه خود را به ثبت رسانده است. هم‌زمان با کاهش تولید و تحمیل هزینه‌های ناشی از قطعی‌های برق و افزایش فشار هزینه‌های تولید ناشی از افزاش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه، برخی از شرکت‌ها برای کنترل هزینه‌های خود ناچار به کاهش نیروی انسانی شده‌اند.

موجودی مواد اولیه

شاخص «موجودی مواد اولیه» در آذرماه، پس از تعدیل فصلی، معادل ۴۳.۶ برآورد شده است. شاخص مذکور کمترین میزان خود را از مرداد ۱۴۰۰ به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز، افزایش هزینه تولید و قیمت مواد اولیه را به همراه داشته است. در همین حال بسیاری از شرکت‌ها به دنبال مشکلات ناشی از عدم تخصیص ارز و تسهیلات، با کمبود منابع مالی برای تأمین مواد اولیه روبرو بوده‌اند.

قیمت خرید مواد اولیه

همانطوری‌که شاخص «قیمت خرید مواد اولیه»، در آذرماه ۸۶.۵ نشان می‌دهد به دنبال افزایش نرخ ارز، شاخص بیشترین میزان خود را از فروردین ۱۴۰۲، ثبت کرده است. در همین حال «شاخص قیمت محصولات تولیدشده» نیز با عدد ۶۲.۸ بیشترین مقدار هفت‌ماهه خود را از اردیبهشت‌ماه ثبت کرده است. این در حالی است که به دلیل تقاضای ضعیف در بازار، همچنان شدت افزایش قیمت فروش محصولات به میزان افزایش نرخ ارز و نهاده‌های تولید نبوده است، اما پیش‌بینی می‌شود که طی ماه‌های آتی با توجه به فشار هزینه‌های تولید شاهد تورم بیشتری در قیمت محصولات تولید شده باشیم.

موجودی محصول نهایی در انبار

شاخص «موجودی محصول نهایی در انبار» در آذرماه، پس از تعدیل فصلی، معادل ۴۴.۸ برآورد شده است، که برای هفتمین ماه پیاپی کاهشی است و کمترین مقدار خود را از آبان ماه سال ۱۳۹۹ در سری تعدیل شده به ثبت رسانده است. طی ماه‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه و کمبود آن و همچنین کمبود برق، شرکت‌ها برای تأمین تقاضای هرچند محدود مشتریان، از موجودی انبار به میزان بیشتری استفاده کرده‌اند. در همین حال شاخص «سرعت انجام و تحویل سفارش» پس از تعدیل فصلی ۴۹.۷ به دست آمده است که از اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹، کمترین مقدار خود را به ثبت رسانده است در واقع بیانگر آن است قطعی‌های برق و کمبود مواد اولیه در بخش تولید بر سرعت تحویل سفارشات تأثیرگذار بوده است.

میزان فروش محصولات

شاخص «میزان فروش محصولات» در آذرماه، پس از حذف اثر فصلی معادل، ۴۳.۲ برآورد شده است. این شاخص کمترین مقدار ۵ ماهه از مردادماه را به ثبت رسانده است. همچنان بخشی از کاهش در رشد فروش ناشی از تقاضای ضعیف داخل و کمبود نقدینگی مشتریان و بخش دیگر آن ناشی از کاهش فروش صادراتی به‌خصوص به دلیل مشکلات ناشی از رفع تعهد ارزی است به‌طوری‌که شاخص «میزان صادرات کالا» پس از حذف اثر فصلی ۴۶.۷ برآورد شده و برای دومین ماه متوالی کاهشی است.

اخبار برگزیدهصنعت و معدن