شاخص تولید صنعت صعودی شد
در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳، شاخص کل تولید با رشد ۱.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، روندی صعودی را نشان می‌دهد؛ نشانه‌ای از بهبود نسبی در برخی بخش‌های اقتصادی کشور. این افزایش بیش از همه مدیون عملکرد مثبت صنعت مواد غذایی است که نقش کلیدی در رشد تولید ایفا کرده است.
محمد اصغرزاده-جهان صنعت نیوز: در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳، شاخص کل تولید با رشد ۱.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، روندی صعودی را نشان می‌دهد؛ نشانه‌ای از بهبود نسبی در برخی بخش‌های اقتصادی کشور. این افزایش بیش از همه مدیون عملکرد مثبت صنعت مواد غذایی است که نقش کلیدی در رشد تولید ایفا کرده است. بااین‌حال، همه بخش‌ها در این مسیر صعودی سهیم نبوده‌اند و صنعت دارو به‌عنوان یکی از بخش‌های استراتژیک اقتصاد، با کاهش تولید مواجه شده است. این آمار که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، تصویری از یک اقتصاد در حال بازسازی را ارائه می‌دهد؛ اما همچنان چالش‌هایی در بخش‌های مختلف به‌ویژه صنایع حساس به چشم می‌خورد.
شاخص تولید چیست
شاخص تولید، معیاری است که سطح تولید کالاها و خدمات را در بخش‌های مختلف اقتصاد اندازه‌گیری می‌کند و تغییرات آن در بازه‌های زمانی نشان‌دهنده عملکرد و روند اقتصادی است. این شاخص با مقایسه تولید فعلی با دوره‌های مشابه گذشته، میزان رشد یا کاهش تولید را مشخص می‌کند. در ایران، شاخص تولید توسط نهادهایی مانند بانک مرکزی و مرکز آمار محاسبه و منتشر می‌شود و مبنایی برای تحلیل وضعیت بخش‌های مختلف اقتصادی است. برای مثال، در گزارش شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۳، رشد ۱.۳ درصدی شاخص تولید نشان‌دهنده بهبود نسبی در برخی صنایع، به‌ویژه مواد غذایی، و افت در بخش‌هایی مانند داروسازی بوده است که هر یک پیامدهای خاصی برای اقتصاد کشور دارند.
روند صنایع مهم در تولید
بر اساس برآوردهای اولیه بانک مرکزی، شاخص کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور (کارگاه‌هایی با ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر) در نیمه نخست سال ۱۴۰۳، بر مبنای سال پایه ۱۴۰۰، به عدد ۱۱۳.۶ رسیده است. این رقم نشان‌دهنده رشد ۱.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۲ است که بیانگر بهبود نسبی تولید در این دسته از کارگاه‌ها در مقایسه با سال گذشته است.
این رشد مثبت در حالی ثبت شده که تولید در ۱۵ گروه صنعتی از مجموع گروه‌های تحت بررسی، روند صعودی داشته است. در این میان، گروه “انتشار، چاپ و تکثیر رسانه‌های ضبط‌شده” با ثبت رشدی معادل ۱۹.۵ درصد، بیشترین افزایش را در میان صنایع به خود اختصاص داده است. این آمار نشان‌دهنده افزایش فعالیت در حوزه تولید محصولات فرهنگی و رسانه‌ای است که می‌تواند به دلیل تقاضای بیشتر در بازار داخلی یا صادراتی باشد.
افزایش تولید در این گروه‌ها به معنای تقویت نسبی در بخش‌های صنعتی کشور است؛ بااین‌حال، همچنان بخش‌هایی از صنایع با چالش‌های جدی مواجه هستند که می‌تواند مانع رشد گسترده‌تر در سایر گروه‌های صنعتی شود. بهبود این روند مستلزم سیاست‌گذاری‌های هدفمند برای رفع موانع تولید و حمایت از گروه‌های صنعتی با پتانسیل رشد بیشتر است.
همچنین، تولید در ۹ گروه صنعتی دیگر طی شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. در این میان، بیشترین افت متعلق به گروه “صنایع تولید سایر وسایل نقلیه” بوده که با کاهش ۱۴.۸ درصدی، عملکردی منفی را در این دوره به ثبت رسانده است. این کاهش می‌تواند ناشی از عواملی همچون کاهش تقاضا، محدودیت‌های تأمین مواد اولیه، یا مشکلات تولید در این بخش باشد.
سهم بزرگ صنعت مواد شیمیایی در رشد شاخص
در مجموع، حدود ۸۴ درصد از ارزش افزوده کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور به چند گروه صنعتی اختصاص دارد. در این میان، گروه‌های “تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی”، “تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر” و “تولید محصولات کانی غیرفلزی” در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش تولید داشته‌اند. سایر گروه‌های صنعتی اما در همین دوره رشد تولید را تجربه کرده‌اند.
با توجه به ضریب ارزش افزوده هر یک از این صنایع و میزان تغییرات شاخص تولید آن‌ها، مشخص شده است که در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳، گروه “تولید مواد و محصولات شیمیایی” بیشترین تأثیر مثبت را بر رشد شاخص کل تولید داشته، درحالی‌که گروه “تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی” بیشترین اثر منفی را بر این شاخص ثبت کرده است. این آمار تأکیدی بر نقش حیاتی برخی صنایع در رشد یا افت کلی تولید صنعتی کشور دارد و می‌تواند مبنایی برای سیاست‌گذاری‌های حمایتی در بخش‌های آسیب‌پذیر باشد.
روند صنایع بزرگ در یک نگاه
لینک کوتاه :