گرینلند؛ میدان نبرد پنهان ابرقدرت‌ها در قطب شمال
دونالد ترامپ با تأکید بر اهمیت استراتژیک گرینلند برای امنیت ملی آمریکا، احتمال اقدام نظامی را رد نکرده و در عین حال بر همکاری با دانمارک برای تقویت حضور نظامی در این جزیره تمرکز دارد.
جهان صنعت نیوز – دونالد ترامپ احتمال استفاده از نیروی نظامی برای تصرف گرینلند را رد نکرده و بر اهمیت استراتژیک این جزیره برای امنیت ملی آمریکا تأکید کرده است، چراکه گرینلند نقش کلیدی در نظارت موشکی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی قطب شمال ایفا می‌کند. در حالی که دانمارک، به‌عنوان ضامن امنیت گرینلند، امکانات محدودی دارد، آمریکا از پایگاه‌های نظامی قوی در این منطقه برخوردار است. ترامپ بر جلوگیری از نفوذ روسیه و چین در گرینلند اصرار دارد، اما رویکرد تهاجمی او با واکنش محتاطانه دانمارک و چالش‌های محلی مواجه شده است. تلاش‌های دانمارک برای تقویت امنیت و همکاری با آمریکا ادامه دارد، اما مسائل استقلال گرینلند و نیاز به تضمین امنیتی همچنان از چالش‌های پیش رو هستند.
قطب شمال: صحنه تازه رقابت آمریکا، روسیه و چین
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، احتمال استفاده از نیروی نظامی برای تصرف گرینلند را رد نکرده است. با این حال، حضور نظامی آمریکا در این جزیره برای مدتی طولانی بسیار گسترده‌تر از امکانات محدود دانمارک، که ضامن امنیت گرینلند است، بوده است. امکانات دانمارک شامل تعداد اندکی کشتی، گشت‌های سورتمه‌ای و یک هواپیمای نظارتی می‌شود.
پایگاه فضایی پیتوفیک، که از پایان جنگ جهانی دوم در شمالی‌ترین نقطه گرینلند قرار دارد، میزبان ۲۰۰ نیروی نظامی آمریکایی و ۴۵۰ نفر از نیروهای هم‌پیمان و پیمانکاران است. این پایگاه بخشی از سیستم هشدار زودهنگام موشکی آمریکا به شمار می‌رود و همچنین در نظارت فضایی و کنترل ماهواره‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند.
این پایگاه، که شمالی‌ترین پایگاه نظامی آمریکا و تنها حدود ۱۵۰۰ کیلومتر با قطب شمال فاصله دارد، نمادی بارز از اهمیت استراتژیک گرینلند برای امنیت ملی ایالات متحده است. با این حال، اهمیت این جزیره احتمالاً به دلیل تغییرات اقلیمی و شکل‌گیری دوباره محیط قطب شمال افزایش خواهد یافت. تغییرات آب‌وهوایی باعث گشایش مسیرهای تجاری جدید در نزدیکی آمریکای شمالی شده و گرینلند را به نقطه مرکزی رقابت‌های فزاینده میان آمریکا، چین و روسیه تبدیل کرده است.
تحلیل رقابت‌های ژئوپلیتیکی در قطب شمال
میکل رونه اولسن، پژوهشگر ارشد در مؤسسه مطالعات بین‌المللی دانمارک، می‌گوید: «از دید آمریکا، چالش اصلی علاقه چین و روسیه به قطب شمال است. آمریکا اکنون این منطقه را به‌عنوان صحنه‌ای برای رقابت‌های ژئوپلیتیکی می‌بیند. حفظ گرینلند از نفوذ قدرت‌های بزرگ دیگر برای ایالات متحده بسیار حیاتی است.»
وقتی ترامپ در سال ۲۰۱۹ علاقه خود به خرید گرینلند را ابراز کرد، آن را به‌عنوان یک «معامله بزرگ املاک و مستغلات» توصیف کرد و بر جنبه‌های اقتصادی جدایی این جزیره از دانمارک تأکید داشت. اما این بار، دیدگاه او تغییر کرده است.
ترامپ روز سه‌شنبه گفت: «ما برای اهداف امنیت ملی به گرینلند نیاز داریم» و بر ضرورت جلوگیری از ورود کشتی‌های روسی و چینی به منطقه تأکید کرد.
گرینلند: جزیره‌ای کوچک با نقشی بزرگ در امنیت جهانی
گرینلند، بزرگ‌ترین جزیره غیرقاره‌ای جهان، با وجود تنها ۵۷ هزار نفر جمعیت، نقشی بسیار مهم در مسائل امنیتی ایفا می‌کند. این جزیره در ابتدای مسیرهای شمال غربی و شمال شرقی قطب شمال قرار دارد؛ مسیرهایی که با ذوب یخ‌های قطبی احتمالاً بیشتر برای حمل‌ونقل تجاری باز خواهند شد. همچنین، گرینلند به مسیرهای حیاتی زیردریایی‌های روسی و دیگر کشورها نزدیک است.
این جزیره، که بخشی از خشکی آمریکای شمالی محسوب می‌شود، قلمرویی خودمختار تحت حاکمیت دانمارک است. پایتخت آن، نوک (Nuuk)، به واشنگتن دی‌سی نزدیک‌تر از کپنهاگ است.
ارتباط تاریخی گرینلند با امنیت ایالات متحده
جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین ترامپ، که در زمان مطرح شدن ایده خرید گرینلند در دولت او حضور داشت، در گفت‌وگویی با فری پرس بیان کرد: «گرینلند به دلایل زیادی به‌شدت با امنیت ما در ارتباط است و این مسئله از زمان جنگ جهانی دوم کاملاً مشهود بوده است.»
او افزود: «چینی‌ها بارها تلاش کرده‌اند نفوذ خود را در این منطقه گسترش دهند و قصد دارند به یک قدرت قطبی تبدیل شوند. با توجه به نزدیکی جغرافیایی گرینلند به ایالات متحده، کاملاً واضح است که این جزیره یک منافع استراتژیک برای ما محسوب می‌شود.»
چالش‌های رویکرد تهاجمی ترامپ در قبال گرینلند
سؤال اصلی این است که آیا رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ – که حتی تهدید به اقدام نظامی علیه یکی از اعضای ناتو می‌کند – می‌تواند به تلاش‌های آمریکا برای تقویت امنیت در گرینلند کمک کند یا برعکس، آن را تضعیف می‌کند؟
واکنش دانمارک به این موضوع به طرز شگفت‌انگیزی آرام و سازنده بوده است، هرچند تأکید کرده که گرینلند فروشی نیست. لارش لوکه راسموسن، وزیر امور خارجه دانمارک، روز چهارشنبه اعلام کرد که آماده است با آمریکا گفت‌وگو کند تا راه‌های همکاری نزدیک‌تر برای تحقق اهداف آمریکا در قطب شمال را بررسی کنند.
تلاش‌های دانمارک برای تقویت امنیت در گرینلند
دانمارک، که حضور نظامی‌اش در گرینلند به یک فرماندهی قطبی با تنها ۷۵ نیرو محدود می‌شود، تلاش کرده به ایالات متحده نشان دهد که آمادگی افزایش توان امنیتی خود در این جزیره را دارد.
در سال ۲۰۲۱، دانمارک ۲۵۰ میلیون دلار برای افزایش توان نظارتی در گرینلند و جزایر فارو (دیگر قلمرو خودمختار دانمارک) اختصاص داد. همچنین در شب کریسمس سال گذشته، درست پس از آنکه ترامپ بار دیگر تمایل خود برای کنترل گرینلند را مطرح کرد، ترولس لوند پائولسن، وزیر دفاع دانمارک، اعلام کرد که این کشور شمالی قصد دارد تا ۲ میلیارد دلار در زمینه‌های مختلف از جمله خرید کشتی‌های جدید، پهپادها، تیم‌های گشت با سورتمه‌های سگ، تقویت فرماندهی قطبی و توسعه باند فرودگاهی برای پذیرش هواپیماهای F-35 در گرینلند سرمایه‌گذاری کند:
با این حال، چالش‌های موجود در دفاع از این جزیره پهناور، در سال ۲۰۲۳ زمانی آشکار شد که یک کشتی تفریحی در ساحل شرقی گرینلند به گل نشست و چهار روز طول کشید تا اولین کشتی نجات دانمارکی به آن برسد.
اظهارنظر کارشناسان درباره وضعیت پیچیده دانمارک
میکل رونه اولسن از مؤسسه مطالعات بین‌المللی دانمارک گفت: «این وضعیت برای دانمارک بسیار حساس و پیچیده است… اما دانمارک تاکنون همکاری زیادی با ایالات متحده در گرینلند داشته است. بنابراین عجیب است که آمریکا احساس می‌کند نیاز به چنین رویکردی دارد، زیرا در حال حاضر آزادی عمل کامل در گرینلند دارد.»
بحث‌ها درباره افزایش حضور نظامی آمریکا در گرینلند
کارشناسان و مقامات گرینلند گزارش داده‌اند که مذاکراتی درباره تقویت حضور نظامی ایالات متحده در این جزیره قطبی صورت گرفته است؛ حتی ممکن است این تقویت به ساخت یک پایگاه نظامی دوم نیز منجر شود. چند سال پیش، یکی از وزرای فعلی گرینلند اظهار داشت که از حضور بیشتر نیروهای دفاعی آمریکا در این جزیره استقبال می‌کنند و این حضور را «دلگرم‌کننده» توصیف کرده بود.
تلاش برای استقلال گرینلند از دانمارک، که احتمالاً در انتخابات ماه آوریل به‌شدت مورد بحث قرار خواهد گرفت، همچنان به دلیل چالش‌های اقتصادی، در آینده نزدیک دور از دسترس است. با این حال، دستیابی به استقلال احتمالاً نیاز به یک تضمین‌کننده امنیت خارجی برای دفاع از این جزیره و همچنین نیاز به سرمایه‌گذاران خارجی را افزایش خواهد داد.
چالش‌های دفاعی گرینلند و مواضع طرف‌های درگیر
یکی از مقامات گرینلند اظهار داشت: «ما نمی‌خواهیم یک قدرت استعماری جدید را تجربه کنیم. اما واضح است که توانایی مالی یا نیروی انسانی لازم برای دفاع از خود را نداریم.»
جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین، به دونالد ترامپ توصیه کرده که بهتر است «دهان خود را ببندد» و اجازه دهد مقامات در واشنگتن، کپنهاگ و نوک (پایتخت گرینلند) روابط جدیدی را بر اساس همکاری تنظیم کنند. با این حال، به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور منتخب آمریکا قصد ندارد این توصیه را بپذیرد. ترامپ تأکید کرده است که دانمارک باید از گرینلند صرف‌نظر کند، چرا که آمریکا برای «امنیت ملی» به آن نیاز دارد.
میکل رونه اولسن از مؤسسه مطالعات بین‌المللی دانمارک گفت که در نهایت این مردم گرینلند خواهند بود که تصمیم می‌گیرند. او افزود که ترامپ نباید فقط به تهدید بسنده کند، بلکه باید نشان دهد ایالات متحده چه چیزی می‌تواند از نظر امنیتی به گرینلند ارائه دهد.
وی اظهار داشت: «آمریکا چه پیشنهادی برای گرینلند دارد؟ تا زمانی که این موضوع روشن نشود، سخت است پیش‌بینی کنیم گرینلند چه واکنشی نشان خواهد داد.»
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :