سفره‌ای که هر روز کوچک‌تر می‌شود؛ گزارش بانک مرکزی از کاهش مصرف مواد خوراکی
گزارش بانک مرکزی از روند تغییرات دهه گذشته نشان می‌دهد که مصرف اقلام خوراکی اساسی نظیر گوشت، برنج و نان به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. از طرف دیگر متوسط هزینه‌های سالانه خانوارها نیز افزایش قابل توجهی داشته و در طی ده سال گذشته به طور متوالی بالاتر رفته است. ترکیب کوچک‌تر شدن سفره‌ها و افزایش بار مالی بر دوش خانوارها علاوه بر تهدید امنیت غذایی، پیامدهای اجتماعی منفی به همراه خواهد داشت.
محمد اصغرزاده مرغملکی-جهان صنعت نیوز: گزارش بانک مرکزی از روند تغییرات دهه گذشته نشان می‌دهد که مصرف اقلام خوراکی اساسی نظیر گوشت، برنج و نان به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. مصرف گوشت و برنج در حدود ۲۰ درصد و مصرف نان نیز به میزان ۵ درصد در طول یک دهه گذشته کاهش داشته است. از طرف دیگر متوسط هزینه‌های سالانه خانوارها نیز افزایش قابل توجهی داشته و در طی ده سال گذشته به طور متوالی بالاتر رفته است. این افزایش رشد هزینه‌های سالانه از ۷ تا ۶۰ درصد متغیر بوده است. ترکیب این دو روند – کوچک‌تر شدن سفره‌ها و افزایش بار مالی بر دوش خانوارها – به روشنی حکایت از کاهش قدرت خرید مردم و گسترش فقر دارد. این شرایط نه تنها سلامت و امنیت غذایی جامعه را تحت تأثیر قرار داده، بلکه پیامدهای گسترده‌ای برای رفاه عمومی و ثبات اجتماعی در پی خواهد داشت. چنین وضعیتی زنگ خطری جدی برای سیاست‌گذاران اقتصادی به شمار می‌رود و نیازمند اقداماتی فوری و جدی است تا این روند تغییر کرده و معیشت مردم بهبود یابد.
سفره‌های آب رفته! مصرف برنج، نان و شیر در روند کاهشی
بررسی‌ها حاکی از آن است که سرانه مصرف گوشت در سال ۱۳۹۳ به طور متوسط ۴۱ کیلوگرم در سال بوده است. اما این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۳۲ کیلوگرم کاهش یافته است؛ کاهش ۲۱ درصدی که فشار اقتصادی بر سفره خانوارها را به وضوح نشان می‌دهد. در خصوص برنج، که بخش جدایی‌ناپذیر از وعده‌های غذایی بسیاری از خانواده‌هاست، داده‌ها کاهش ۱۷ درصدی را نشان می‌دهند. سرانه مصرف برنج برای هر خانوار از ۱۲۰ کیلوگرم در سال ۱۳۹۳ به ۱۰۰ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ رسیده است. نان از دیگر اقلامی است که با کاهش مصرف مواجه شده است. در سال ۱۳۹۳ مصرف نان برای هر خانوار در حدود ۳۴۳ کیلوگرم در سال بوده است، در صورتی که این میزان در سال ۱۴۰۲ به حدود ۳۲۶ کیلوگرم کاهش یافته است. کاهشی در حدود ۵ درصد. مصرف شیر نیز کاهش محسوسی داشته است. سرانه مصرف شیر برای هر خانوار از ۱۳۱ کیلوگرم در سال ۱۳۹۳ به ۱۰۷ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. این روند نگران‌کننده می‌تواند پیامدهای منفی برای سلامت نسل‌های آینده داشته باشد. از سوی دیگر، مصرف قند که یکی از اقلام پرمصرف در سبد غذایی خانوارهای ایرانی است، کاهش چشمگیر ۳۳ درصدی را تجربه کرده است. در سال ۱۳۹۳ هر خانوار به طور متوسط ۲۱ کیلوگرم قند مصرف می‌کرد که این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۱۴ کیلوگرم رسیده است.
هزینه‌های متورم
داده‌های مربوط به بودجه خانوار نشان می‌دهند که در کنار کوچک‌تر شدن سفره‌های ایرانیان، متوسط هزینه‌های خالص خانوارها طی دهه اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. بررسی روند افزایش هزینه‌ها حاکی از آن است که تا پیش از سال ۱۳۹۷، رشد هزینه‌ها شیبی کند و تدریجی داشته است. اما پس از این سال، این روند شتاب چشمگیری به خود گرفت. به طوری که در بازه زمانی ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲، رشد سالانه هزینه‌ها هیچ‌گاه کمتر از ۲۵ درصد نبوده و در برخی سال‌ها حتی به ۶۰ درصد نیز رسیده است. برای مثال، در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن، متوسط هزینه خانوارها ۶۱ درصد افزایش یافت. در سال ۱۴۰۲ نیز رشد ۵۰ درصدی هزینه‌ها ثبت شد. فشار اقتصادی ناشی از این افزایش‌ها، زندگی روزمره خانوارها را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
تفریح، قلم لوکس هزینه‌ها!
در سال ۱۴۰۲، متوسط هزینه مصرفی خانوارها نسبت به سال پیشین ۴۸ درصد افزایش یافته است. در میان اقلام مختلف، هزینه‌های مربوط به تفریحات و امور فرهنگی بیشترین رشد را داشته و با ۷۷ درصد افزایش، رکورددار بوده است. پس از آن، هزینه‌های مربوط به هتل و رستوران با رشد ۷۰ درصدی، در رتبه دوم بیشترین افزایش قرار گرفت. در مقابل، بخش‌های ارتباطات و خوراکی‌ها کمترین افزایش را تجربه کردند. هزینه ارتباطات با رشد ۳۷ درصدی و خوراکی‌ها با رشد ۴۴ درصدی، کمترین سهم را در میان سایر اقلام به خود اختصاص داده‌اند.
فقر، چالش اساسی سیاست مداران
افزایش مداوم هزینه‌ها در کنار کاهش مصرف اقلام اساسی، تصویری روشن از فشار اقتصادی بر خانوارهای ایرانی ارائه می‌دهد. این روند نگران‌کننده، پیامدهایی جدی برای جامعه و اقتصاد کشور به همراه دارد. از کاهش سطح سلامت و رفاه عمومی تا گسترش نابرابری‌های اقتصادی، همگی چالش‌هایی هستند که نیازمند توجه فوری سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران است. اقداماتی نظیر کنترل تورم، افزایش قدرت خرید مردم، و حمایت از تولید داخلی می‌توانند به عنوان گام‌هایی مؤثر برای بهبود شرایط معیشتی جامعه در دستور کار قرار گیرند. این چالش بزرگ نیازمند اراده‌ای جدی و برنامه‌ریزی دقیق است تا امید به آینده‌ای بهتر برای خانواده‌های ایرانی زنده بماند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :