آیا ایران و آمریکا به توافقی تازه دست خواهند یافت؟
اندیشکده استیمسون در تحلیلی به بررسی دیدگاههای دونالد ترامپ در دور نخست ریاستجمهوریاش پرداخت و نوشت که او با انتقاد از رویکردهای سنتی سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده، تلاش داشت تا خود را از روسای جمهور پیشین متمایز کند. بسیاری از اعضای ساختار حکومتی آمریکا، دوره ریاستجمهوری ترامپ را بهعنوان یک ناهنجاری تلقی میکردند و امیدوار بودند که کشور به مسیر معمول و بوروکراتیک خود بازگردد. حتی اعضای برجسته حزب جمهوریخواه، دموکراتها و دستگاه قضایی نیز تلاش میکردند اقدامات او را مهار کنند.
جهان صنعت نیوز، با روی کار آمدن جو بایدن در سال ۲۰۲۱، بسیاری بر این باور بودند که دوران ترامپ و سیاستهای غیرمتعارف او به پایان رسیده است. اما نتایج انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ نشان داد که نفوذ ترامپ همچنان عمیقاً در جامعه آمریکا ریشه دارد. این امر، بهویژه در زمینه سیاست خارجی و خاورمیانه، میتواند پیامدهای مهمی به همراه داشته باشد.
سیاست خارجی ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش به شدت بر روابط شخصی با رهبران منطقه خاورمیانه متمرکز بود. او خود را با رهبران اقتدارگرای منطقه همسو کرد و از طریق تماس مستقیم با آنها، تلاش کرد تا به عنوان یک بازیگر کلیدی در شکلدهی آینده منطقه ایفای نقش کند. این رویکرد، که به طور ضمنی الهامگرفته از میراث رونالد ریگان بود، تمایل به بازتعریف رهبری جهانی ایالات متحده داشت.
در فرهنگی که بسیاری از رهبران خاورمیانه تمایلات اقتدارگرایانه دارند، ترامپ با اولویت دادن به منافع اقتصادی و چشمپوشی از مسائل حقوق بشری، توانست با رهبران منطقه تعامل نزدیکی برقرار کند. نمونه بارز این امر، رویکرد بیتفاوت او نسبت به قتل جمال خاشقجی و حمایت بیقیدوشرط او از محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، بود. این رفتار، شباهتهایی با استراتژی عملگرایانه چین در خاورمیانه داشت که بهجای تمرکز بر مسائل حقوق بشری، بر منافع اقتصادی و سیاسی تأکید دارد.
روابط ایران و آمریکا
روابط ایالات متحده و ایران از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، بر پایه خصومت شکل گرفته است. با این حال، هر دو کشور به این نتیجه رسیدهاند که مدیریت تنشها ضروری است. ترامپ در دوره اول خود، به صراحت اعلام کرد که جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، یکی از اولویتهای اصلی اوست.
با روی کار آمدن مسعود پزشکیان بهعنوان رئیسجمهور ایران و اتخاذ رویکردی انعطافپذیرتر در سیاست خارجی، احتمال دستیابی به توافق میان تهران و واشنگتن افزایش یافته است. وضعیت امنیتی منطقه و فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها، ایران را به سمت رویکردی سازندهتر سوق داده است.
در عین حال، حمایت گسترده کنگرهای از ترامپ میتواند فرآیند تصویب هرگونه توافق احتمالی را تسهیل کند. اما همچنان موانع قابل توجهی در این مسیر وجود دارد. ترور سردار قاسم سلیمانی به دستور ترامپ و مخالفت شدید اسرائیل با هرگونه توافق با ایران، چالشهای عمدهای برای پیشرفت دیپلماسی میان دو کشور ایجاد کرده است.
دنیای اقتصاد
سیاسیلینک کوتاه :