التهاب در بازار مواد غذایی در آستانه سال جدید؛ سیب‌زمینی، برنج و روغن گران شد

هما میرزایی-جهان صنعت نیوز: با نزدیک شدن به روزهای پایان سال و ماه رمضان، بازار برخی اقلام خوراکی دستخوش تغییرات متعددی شده است؛ از کمبود ارز تا کمبود عرضه. قیمت هر کیلو سیب زمینی در میادین میوه و تره‌بار به حدود ۴۰ هزار تومان و در میوه فروشی‌های سطح شهر به ۶۰ هزار تومان رسیده است. همچنین هر کیلو برنج هاشمی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای حدود ۱۶۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. بازار روغن نیز از حدود ۱ماه گذشته و با خروج سرمایه‌گذار عربستانی دستخوش بحران کمبود و افزایش قیمت شده است. بحران در بازار مواد غذایی، سبد خانوار را که به خودی خود در ضعیف‌ترین حالت ممکن قرار دارد، تحت تاثیر قرار داده و خسارات متعدد به همراه خواهد داشت.

سیب‌زمینی؛ کربوهیدرات محبوب ۶۰ هزار تومانی

سیب‌زمینی، بازیگر پرحاشیه این روزهای بازار مواد غذایی بوده است. به‌طور کلی کربوهیدرات‌ها سهم مهمی در سبد غذایی خانوار ایرانی دارند و سیب‌زمینی نیز پس از گندم و برنج در رتبه سوم پر مصرف‌ترین‌ها ایستاده است. بر اساس آمارهای رسمی، سالانه ۵ میلیون تن سیب‌زمینی در کشور تولید شده که عمده استان‌های تولیدکننده این محصول شامل کردستان، کرمانشاه، خراسان رضوی، لرستان، همدان و استان مرکزی می‌شود. کارشناسان وضع قوانین خلق‌الساعه و عدم وجود برنامه روشن در صادرات این محصول را یکی از دلایل اصلی کمبود و گرانی می‌دانند. اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی می‌گوید گرانی سیب زمینی به دلیل کاهش عرضه در بازار و افزایش صادرات است.

کشاورز متضرر از کشت سیب‌زمینی انگیزه‌ای برای ادامه ندارد

رئیس اتحادیه بارفروشان نیز در اینباره می‌گوید: طی سال گذشته میزان تولید سیب زمینی ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن بود که کشاورزهای ما به دلیل کاهشی بودن قیمت سیب زمینی متضرر شدند. در چنین شرایطی وزارت جهاد کشاورزی باید از این کشاورزان خرید تضمینی به عمل می‌آورد و مشوق‌هایی را برای آن‌ها در نظر می‌گرفت که کشاورزان برای سال آینده نیز دلگرمی برای کاشت و برداشت این محصول داشته باشند اما متاسفانه این کار را انجام نداد. اکبر یاوری افزود: به دلیل اینکه کشاورزان متضرر شدند، در سال جاری دیگر به سراغ کاشت سیب زمینی نرفتند و این مسئله در جنوب جیرفت و جنوب کرمان شدت بیشتری داشت و کشاورزان به جای کشت سیب زمینی سراغ پیاز رفتند و در حالی که تولید سال گذشته ۵ میلیون و ۲۰۰ هزارتن بود، تولید سال جاری به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کاهش یافت و این به معنای کسری ۷۰۰ هزارتنی تولید است.

سرانه مصرف سیب‌زمینی در ایران چه‌قدر است؟

یکی از دلایل سرانه مصرف بالای سیب‌زمینی در ایران، جایگزین شدن آن با انواع گوشت مرغ، ماهی، گاو و گوسفند است. در شرایطی‌که هزینه یک وعده غذای گوشتی برای خانوار بسیار بالا است، مردم ترجیح می‌دهند مواد غذایی ارزان‌تر مانند سیب‌زمینی را جایگزین کنند. در حال حاضر سرانه مصرف جهانی سیب‌زمینی به طور سالانه و برای هر فرد حدود ۲۴ کیلوگرم و در ایران این رقم حدود ۴۰ کیلوگرم می‌باشد. رئیس اتحادیه بارفروشان میزان مصرف و صادرات را این‌گونه بیان می‌کند: اگر جمعیت ایرانیان و اتباع را با هم ۹۰ میلیون نفر محاسبه کنیم، سرانه مصرف هر فرد در سال ۴۰ کیلوگرم است، یعنی میزان سیب زمینی مصرفی داخلی ما ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن است. حدود ۵۰۰ هزار تن سیب زمینی بذری داریم که برای بذر مصرف می‌شود. ۷۰۰ هزار تن نیز صادرات سیب زمینی داریم و ۷۰۰ هزار تن نیز نیاز صنایع تبدیلی ما است که در مجموع تمامی این موارد به ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن می‌رسد و این در حالی است که میزان تولید امسال ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است.

تولید و واردات برنج در دام آمار نادرست

برنج به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان سبد غذای خانوار ایرانی در ماه‌های گذشته با کمبود عرضه و افزایش قیمت چند ده هزار تومانی مواجه بوده است. بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی امسال ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج در کشور تولید و ۵۰۰ هزار تن نیز واردات انجام شده است. پیش از این، دبیر انجمن برنج ایران با استناد به آمار وزارت جهاد کشاورزی گفته بود: نیاز برنج مصرفی کشور براساس سرانه سالانه حدود سه میلیون تن است که با توجه به میزان تولید ۲ میلیون و۷۰۰ هزار تنی برنج، دست‌کم به ۳۰۰ هزار تن واردات است تا کسری این بخش در کشور جبران شود. اما کارشناسان با رد این ادعا می‌گویند اگر چنین رقمی صحیح بود، امروز بازار برنج با کمبود روبه‌رو نمی‌شد. آنچه که مسلم است این عدم شفافیت در ارائه آمارها باعث سردرگمی بازار برنج و در نتیجه افزایش قیمت شده است.

افزایش ۲۱ درصدی قیمت روغن خوراکی

سرانه مصرف روغن خوراکی در ایران ۲۱ کیلو در سال است که ۹۰ درصد این روغن به کشور وارد می‌شود. طی هفت ماهه ابتدائی سال جاری حدود ۷۴۵ هزار تن انواع روغن خام وارد کشور شده که در مقایسه با یک میلیون و ۱۱۰ هزار تن واردات سال گذشته حدود ۳۳ درصد کاهش را نشان می‌دهد. این کاهش واردات در حالی رخ داده که قیمت‌های جهانی در ماه‌های اخیر به شدت افزایشی بوده است. بر اساس اعلام سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، قیمت انواع روغن خوراکی از ۱۲ دی ماه امسال ۱۵ تا ۲۱ درصد افزایش داشته است. رئیس هیئت‌مدیره انجمن روغن نباتی یکی از علل این افزایش قیمت را روند افزایشی قیمت‌های جهانی روغن خام طی ماه‌های اخیر اعلام کرده است: یک ماه گذشته قیمت روغن در بازار جهانی افزایش پیدا کرد اما این به معنای افزایش فوری قیمت روغن در کشور نیست بلکه ابتدا باید کارگروهی متشکل از انجمن و سازمان حمایت تشکیل شود و در صورتی که اعضای کارگروه بر سر افزایش قیمت به توافق برسند این افزایش با کسب موافقت ستاد تنظیم بازار اعمال خواهد شد. خروج سرمایه‌گذار بزرگ عربستانی از بازار روغن نیز در این افزایش قیمت دخیل بوده است. بر اساس اعلام انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، میزان سرمایه‌گذاری این شرکت عربستانی در بازار روغن ایران ۷۹.۹ درصد بوده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

اخبار برگزیدهصنعت و معدن