زنگ خطر برای بازار کار؛ نیروی کار نیست
دستمزد پایین، تورم بالا و شرایط اقتصادی نامناسب باعث کمبود نیروی کار و افزایش بیکاری در ایران شده و بسیاری از مشاغل تخصصی و غیرتخصصی با بحران مواجه هستند.
جهان صنعت نیوز – هما میرزایی: شاید باورش سخت باشد اما دستمزد برخی اساتید حق‌التدریس در دانشگاه‌ها به ازای هر ساعت تدریس به حدود ۶۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. در حقیقت دریافتی یک ساعت کار این افراد که سال‌ها تحصیل کرده‌اند و به مدارج بالای علمی رسیده‌اند، کمتر از درآمد نیم ساعت کار در اسنپ و تپسی است. تنها اساتید با این مساله دست به گریبان نیستند، بلکه سایر مشاغل تخصصی و غیر تخصصی نیز به همین وضعیت دچار هستند. بر اساس گزارش حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۳ که توسط شورای عالی کار منتشر شده است، حداقل حقوق و دستمزدی که پرستاران در ایران در سال ۱۴۰۳ دریافت کرده‌اند، حدود ۸ میلیون تومان و حداکثر حدود ۲۲.۵ میلیون تومان است. دستمزدها آنقدر پایین است و هزینه‌ها آنقدر بالاست که بسیاری از مشاغل با پدیده کمبود نیروی کار مواجه شده‌اند. این مساله مختص حوزه خاصی نیست و اکثر مشاغل از کارگری تا کار تخصصی را شامل می‌شود.
هشدار مسئولین وزارت کار
سید مالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گفت: برای استان‌هایی با نرخ بیکاری بالا باید اقدامات فوری و ویژه‌تری انجام شود و این کار را در دستور کار داریم. او تأکید کرد که برای حل مشکلات بیکاری، باید به‌صورت منطقی و برنامه‌ریزی‌شده عمل کرد و افزود: طرح‌های شتاب‌زده و مقطعی نمی‌توانند مشکلات را کاهش دهند. باید ریشه مشکلات را درست درک کنیم و با مشارکت نهادهای مردمی و فعالان این حوزه، برنامه‌ای جامع تدوین کنیم. مشکلاتی که طی دهه‌ها ایجاد شده‌اند، یک‌شبه حل نخواهند شد، اما اگر مردم ببینند که در مسیر درستی حرکت می‌کنیم، حتماً با صبوری همراهی خواهند کرد.
کسب تخصص دیگر صرفه اقتصادی ندارد
مشاغل تولیدی و صنعتی بزرگ‌ترین متضرر این وضعیت هستند. کارگران متخصص دیگر تمایلی به کار در واحدهای صنعتی ندارند و آن را به نوعی اتلاف وقت می‌بینند. بسیاری از این افراد، معتقدند با صرف همین وقت در مشاغل دیگر که اغلب غیر تخصصی و کاذب هستند، می‌توانند درآمد خیلی بالاتری کسب کنند. حقوق ماهیانه دریافتی کفاف خرج خورد و خوراک، اجاره خانه، پوشاک، اقساط ماهیانه و مدرسه فرزندان را نمی‌دهد و کار کردن در مشاغل تخصصی دیگر صرفه اقتصادی ندارد. واحدهای تولیدی در سال‌های اخیر با انواع و اقسام مشکلات روبه‌رو شده‌اند؛ از قطعی مداوم برق و گاز در زمستان و تابستان تا عدم تامین مالی و نوسانات شدید ارزی. این مشکلات زنجیره‌ای در کنار تحریم‌های بین‌المللی و ضعف سیستم مدیریت صنعتی بسیاری از واحدهای کوچک‌تر را به تعطیلی کشانده و بسیاری دیگر را در مرز ورشکستگی قرار داده است. علاوه بر آن دسته از نیروی کاری که خود خواسته مشاغل تولیدی را ترک کرده‌اند، بسیاری دیگر از شاغلین در این واحدها شامل تعدیل نیرو شده و به ناچار به مشاغل کاذب روی آورده‌اند.
بیمار هست، پرستار نیست
بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که احتمال دارد تا چند سال آینده با کمبود پرستار مواجه شویم. چرا که بسیاری از آن‌ها به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند و برخی نیز ناچار به اشتغال در مشاغل دیگر خواهند شد. در حال حاضر و بر اساس قانون استاندارد باید در هر بیمارستان و به ازای هر تخت ۲.۵ پرستار حضور داشته باشند، اما این رقم به زیر ۱ پرستار برای هر تخت رسیده است. رئیس سازمان نظام پرستاری پیش‌تر اعلام کرده بود که در سال گذشته ۱۹۰۰ تا ۲هزار پرستار درخواست رسمی برای مهاجرت داده‌‌‌اند.
کارگر ایرانی نیست؛ چه بهتر، کارگر افغان می‌آورم
در مشاغلی که نیاز به تخصص کمتری دارند، کارفرما به دنبال کارگر می‌گردد، اما کارگر به دلیل عدم تعادل میان دستمزد دریافتی و میزان سختی کار تمایلی به کار ندارد. این پدیده به خصوص در صنعت ساختمان‌سازی قابل مشاهده‌تر است. کارگران افغان که با دستمزد کمتر مشغول به کار می‌شوند، جای کارگر ایرانی را گرفته‌اند و به بیکاری این قشر دامن زده‌اند. کارفرما هم از این شرایط بیشترین بهره را برده و با کمترین مبلغ کارگر افغان را جایگزین کارگر ایرانی می‌کند. این اتفاق پیامدهای گسترده‌ای دارد که فراتر از افزایش بیکاری کارگر ایرانی است؛ کاهش محسوس کیفیت ساختمان‌سازی به دلیل جایگزینی کارگر متخصص با کارگر ارزان کار نابلد و خروج ارز از کشور توسط کارگر اتباع.
وضعیت بیکاری جوانان و معیشت نیروی کار در وضعیت بحرانی قرار دارد. تورم با شتابی افسار گسیخته رو به افزایش است و افزایش دستمزدها به گرد پای چنین تورمی نیز نمی‌رسند. اغلب شاغلین به ناچار شغل دوم دارند و پس از اتمام ساعت کاری رسمی به رانندگی، فروشندگی و دلالی مشغول شده‌اند. مهاجرت نیروی کار متخصص سرعت گرفته و مشاغل تولیدی و صنعتی در آستانه ورشکستگی کامل قرار دارند. در چنین شرایطی بیکاری در حال اوج‌گیری است و کیفیت کار کارمندان و کارگران مشغول به کار نیز به شدت پایین آمده است. وزارت کار اعلام کرده است که حل چنین بحرانی نیازمند اقدامات فوری و جدی است؛ باید دید در آینده نزدیک چه اقدامات فوری و جدی در این زمینه صورت خواهد گرفت!
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :