سایه تحریم‌ها بر مذاکرات؛ آیا ایران و آمریکا به توافق خواهند رسید؟
برخی تحلیل ها نشان می‌دهد که ایران در مسیر تعیین راهبردی جدید در قبال مذاکرات با آمریکا قرار دارد، اما همچنان بی‌اعتمادی به سیاست‌های واشنگتن چالش اصلی مذاکرات است.
جهان صنعت نیوز، با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، مقامات ایران سیگنال‌های متفاوتی درباره امکان مذاکره با این کشور ارسال کرده‌اند. در حالی که رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده‌اند که هنوز پیامی رسمی از دولت ترامپ دریافت نکرده‌اند، برخی مقامات، مانند نایب‌رئیس مجلس، مذاکره با آمریکا را در صورت رعایت اصول عزت، حکمت و مصلحت، ممکن دانسته‌اند. در همین حال، فایننشال تایمز و اکونومیست گزارش داده‌اند که دولت ایران در حال بررسی گزینه‌های دیپلماتیک است و تلاش دارد مذاکرات را در شرایطی برابر پیش ببرد. اما همچنان بدعهدی آمریکا در برجام و تحریم‌های پابرجا، اصلی‌ترین موانع ازسرگیری گفتگوهای مستقیم محسوب می‌شود.
ایران و آمریکا در مسیر مذاکرات؟ روایت تازه از حیاط پاستور
پس از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، فضای دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن وارد مرحله تازه‌ای شده است. در حالی که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در حیاط دولت تأکید کرد که هنوز پیامی از سوی دولت ترامپ دریافت نشده، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، نیز این موضوع را تأیید کرده و اظهار داشت: «هیچ تصمیمی برای مذاکره وجود ندارد و همچنان بی‌اعتمادی گذشته پابرجاست.»
مذاکرات مشروط به تغییر رویکرد آمریکا
با وجود عدم ارسال پیام رسمی از سوی واشنگتن، برخی مقامات ایرانی درباره احتمال مذاکرات در شرایط برابر صحبت کرده‌اند. عراقچی در نشست خبری خود گفت: «اگر جمع‌بندی در کشور صورت بگیرد، مذاکراتی عادلانه انجام خواهد شد، اما توافق پیشین را ما اجرا کردیم و طرف مقابل آن را نقض کرد. این بی‌اعتمادی تنها با اقدامات عملی جبران خواهد شد.»
از سوی دیگر، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، تأکید کرده است که دولت ایران برای سناریوهای مختلف در قبال آمریکا آماده است و تلاش خواهد کرد تا موانعی مانند تحریم‌ها هرچه زودتر برداشته شود. وی تصریح کرد که اصول «عزت، حکمت و مصلحت» همچنان مبنای سیاست خارجی ایران خواهد بود.
سیگنال‌های آمریکا برای مذاکره؛ تغییر رویکرد یا تاکتیک جدید؟
هم‌زمان با گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکرات احتمالی، دولت ترامپ نیز اقداماتی انجام داده که برخی آن را نشانه‌ای از تمایل برای توافق با ایران تلقی می‌کنند. به‌عنوان مثال، در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو، ایالات متحده برای اولین بار از انتقاد مستقیم به ایران در زمینه حقوق بشر خودداری کرد. همچنین، ترامپ با کاهش حمایت از برخی چهره‌های ضدایرانی، نشان داده که سیاست جدیدی در قبال ایران در پیش دارد.
فایننشال تایمز نیز در گزارشی به بررسی تغییر تدریجی دیدگاه ایران نسبت به دولت جدید آمریکا پرداخته و نوشته است که تهران در حال بررسی راهکارهای دیپلماتیک برای کاهش فشارها و دستیابی به توافقی پایدار است.
آیا ایران آماده مذاکرات مستقیم است؟
با وجود این تحولات، مقامات ایرانی همچنان نسبت به نیت واقعی آمریکا تردید دارند. محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور، در یک نشست تحلیلی تأکید کرد: «آمریکا برای ما یک فرصت دیپلماتیک نیست، بلکه مزاحمتی است که باید مدیریت شود.» وی تصریح کرد که تجربه مذاکرات قبلی و بدعهدی آمریکا، باعث شده که ایران در مواجهه با دولت ترامپ محتاط‌تر عمل کند.
از سوی دیگر، برخی تحلیلگران غربی معتقدند که ایران در تلاش است تا با استفاده از شرایط موجود، مذاکرات را در شرایطی برابر پیش ببرد. آن‌ها هشدار می‌دهند که اگر توافقی حاصل نشود، تنش‌ها میان ایران و غرب افزایش خواهد یافت.
سناریوهای پیش‌روی دیپلماسی ایران
- مذاکره در شرایط برابر: ایران خواستار تضمین‌هایی برای اجرای توافقات است.
- ادامه مسیر تعامل با اروپا: مذاکرات با اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد.
- افزایش تنش در صورت شکست مذاکرات: در صورت عدم توافق، ممکن است فشارهای اقتصادی و سیاسی افزایش یابد.
آینده دیپلماسی ایران و آمریکا چه خواهد شد؟
در حالی که گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا ادامه دارد، مقامات ایرانی همچنان بر حفظ اصول خود تأکید دارند و بی‌اعتمادی به دولت جدید آمریکا را مانع اصلی گفتگوها می‌دانند. با این حال، تغییرات در سیاست‌های واشنگتن و تمایل تهران برای کاهش فشارهای خارجی، می‌تواند زمینه‌ساز تحولات مهمی در روابط دو کشور در ماه‌های آینده باشد.
منبع دنیای اقتصاد
سیاسیلینک کوتاه :