رقابت اقتصادی آمریکا و چین؛ نقش کلیدی خدمات در پیروزی واشنگتن

جهان صنعت نیوز، رقابت اقتصادی بین آمریکا و چین دیگر تنها به تولید و زنجیره تأمین محدود نمی‌شود. خدمات که ۷۵ درصد اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌دهند و بیش از یک تریلیون دلار از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده‌اند، به عنوان نیروی محرکه اصلی رشد اقتصادی و برتری واشنگتن در برابر پکن شناخته می‌شوند. با وجود تمرکز سیاست‌گذاران بر تولید، این بخش خدمات است که با نوآوری و رشد بهره‌وری، اقتصاد آمریکا را پیش می‌برد.

جنگ اقتصادی آمریکا و چین فراتر از کارخانه‌ها

همه ما رقابت اقتصادی تنگاتنگ بین آمریکا و چین را به عنوان نبردی در حوزه تولید و صنعت می‌شناسیم؛ از تعرفه‌های سنگین بر کالاهای چینی گرفته تا سرمایه‌گذاری‌های کلان برای بازگرداندن کارخانه‌ها به خاک آمریکا. اما یک نکته مهم اغلب در این بحث‌ها نادیده گرفته می‌شود: نقش حیاتی بخش خدمات در اقتصاد آمریکا. خدمات، نه تنها ستون فقرات اقتصاد ایالات متحده هستند، بلکه برگ برنده‌ای است که می‌تواند واشنگتن را در این رقابت پیروز کند.

وقتی خدمات، اقتصاد را پیش می‌برند

بخش خدمات، حدود ۷۵ درصد اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌دهد و این کشور در بازار جهانی خدمات قابل معامله (مانند مالی، فناوری، حقوقی و بهداشت) حرف اول را می‌زند. در سال ۲۰۲۳، صادرات جهانی خدمات به ۷.۹ تریلیون دلار رسید که آمریکا سهمی یک تریلیون دلاری از آن داشت و توانست مازاد تجاری ۳۰۰ میلیارد دلاری در این بخش به ثبت برساند. در مقابل، چین در همین سال با کسری تجاری بیش از ۱۵۰ میلیارد دلاری در بخش خدمات مواجه شد.

در حالی که تجارت کالاها بعد از بحران مالی جهانی به نوعی راکد شده، تجارت خدمات به رشد خود ادامه داده است. آمریکا، به عنوان یکی از سریع‌ترین صادرکنندگان خدمات در میان کشورهای توسعه‌یافته، با اتکا به این بخش توانسته اقتصاد خود را پویا نگه دارد.

خدمات؛ موتور رشد بهره‌وری در آمریکا

یکی از نکات کلیدی این رقابت، رشد بهره‌وری است. تقریباً تمام رشد بهره‌وری آمریکا در دهه گذشته از بخش خدمات ناشی شده است، در حالی که بهره‌وری در تولیدات صنعتی طی ۱۵ سال گذشته ثابت مانده و حتی با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان در دوره بایدن، کاهش یافته است. این یعنی بدون رشد بخش خدمات، اقتصاد آمریکا درجا می‌زند.

پیوند خدمات با امنیت اقتصادی و تولید

برخی ممکن است بگویند امنیت اقتصادی تنها با تولید کالاهای فیزیکی تضمین می‌شود. اما حتی در این حوزه هم خدمات نقش حیاتی دارند. بیش از ۳۰ درصد ارزش صادرات کالاها به خدمات قابل معامله وابسته است. برای مثال، نرم‌افزارهای نصب‌شده در خودروها، یا خدمات لجستیکی که زنجیره تأمین را مدیریت می‌کنند، بخشی از این خدمات هستند که به طور مستقیم بر رقابت‌پذیری تولید تأثیر می‌گذارند.

علاوه بر این، خدمات فناوری پیشرفته مانند نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند بهره‌وری تولید را به طور مستقیم افزایش دهند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی در کشف ترکیبات جدید در علوم مواد، بهره‌وری را تا ۴۴ درصد افزایش داده و به رشد ۳۹ درصدی ثبت اختراعات منجر شده است. اگر چنین دستاوردهایی در سایر صنایع نیز محقق شود، می‌تواند تأثیرات عظیمی بر بهره‌وری تولید در آمریکا داشته باشد.

سیاست‌های موفق دیروز، چالش‌های امروز

قدرت آمریکا در بخش خدمات نتیجه سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه گذشته در حوزه‌هایی مانند آموزش، مهاجرت، زیرساخت‌های دیجیتال و سیاست‌های حمایتی از نوآوری است. اما چالش‌های جدیدی در راه است.

آموزش: در حالی که آمریکا زمانی یکی از باسوادترین جمعیت‌های جهان را داشت، امروز کشورهای دیگر، از جمله چین، به سرعت در حال پیشرفت هستند. میانگین سال‌های تحصیل در چین طی ۳۰ سال گذشته دو برابر شده، در حالی که این شاخص در آمریکا کاهش یافته است. نمرات پایین دانش‌آموزان آمریکایی در سال ۲۰۲۴ زنگ خطری جدی برای آینده نیروی کار این کشور است.

مهاجرت: مهاجرت، همیشه منبع اصلی جذب استعداد در آمریکا بوده است. اما محدودیت‌های موجود در ویزاهای تخصصی مانند H1-B باعث شده برخی شرکت‌ها تحقیقات و توسعه خود را به کشورهایی مانند کانادا منتقل کنند. افزایش تعداد ویزاهای مهارتی و اجازه اقامت پس از پایان تحصیلات می‌تواند به جذب استعدادهای بیشتر و رشد نوآوری کمک کند.

محیط کسب‌وکار: چهار دهه پیش، آمریکا مهد استارت‌آپ‌ها بود، اما نرخ تأسیس شرکت‌های فناوری جدید به نصف کاهش یافته است. برای حفظ برتری در بخش خدمات، نیاز به اصلاحات در مقررات، کاهش موانع ورود به بازار، حذف تعرفه‌های غیرضروری و افزایش دسترسی به منابع مالی برای کارآفرینان وجود دارد.

نوآوری، برگ برنده نهایی آمریکا

در نهایت، نوآوری عامل تعیین‌کننده در این رقابت اقتصادی خواهد بود. سیاست‌های هوشمندانه می‌توانند رشد خدمات و نوآوری را تضمین کنند، اما اشتباهات کوچک در این حوزه می‌تواند هزینه‌های بزرگی به همراه داشته باشد. تعرفه‌ها، محدودیت‌های صادراتی و قوانین سخت‌گیرانه در حوزه تحقیق و توسعه می‌توانند سرعت نوآوری را کاهش دهند و فرصت‌های طلایی را از بین ببرند.

رقابت اقتصادی بین آمریکا و چین در سال‌های آینده نه در کارخانه‌ها، بلکه در اتاق‌های فکر، آزمایشگاه‌ها، و شرکت‌های نوآور رقم خواهد خورد. برای پیروزی در این میدان، واشنگتن باید سرمایه‌گذاری در خدمات و نوآوری را در اولویت قرار دهد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان