آتش‌بس یا فریب سیاسی؟ چشم‌انداز مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض
ولادیمیر پوتین با محاسبه‌ای دقیق، در مذاکرات با دونالد ترامپ به دنبال امتیازات راهبردی است، اما همچنان با چالش‌های نظامی، اقتصادی و مقاومت غرب مواجه است.
جهان صنعت نیوز – پوتین در حالی که به پیروزی در جنگ اوکراین نزدیک‌تر از همیشه نشان داده می‌شود، در عمل با مشکلات جدی در میدان نبرد، فرسایش تجهیزات و چالش‌های اقتصادی روبه‌روست. در عین حال، مذاکرات با دولت ترامپ در ریاض آغاز شده و پوتین امیدوار است با استفاده از تاکتیک‌های پوکرگونه، ترامپ را به معامله‌ای بکشاند که به روسیه اجازه دهد تحریم‌ها را کاهش داده، اوکراین را به کشوری بی‌طرف تبدیل کند و اروپا را تضعیف نماید. با این حال، ترامپ که به‌دنبال پایان سریع جنگ است، ممکن است ناخواسته موانعی برای جاه‌طلبی‌های کرملین ایجاد کند.
رئیس‌جمهور روسیه فکر می‌کند که بازیکن پوکر بهتری است
بر اساس تبلیغات پر سر و صدای روسیه، ولادیمیر پوتین هرگز به این اندازه به پیروزی در جنگ اوکراین نزدیک نبوده است. اما سه سال پس از حمله او، مشخص نیست که «پیروزی» دقیقاً چه معنایی دارد. اهداف او مبهم هستند. «عملیات نظامی ویژه» او در خفا برنامه‌ریزی شد. دولتش بی‌خبر ماند، مردم روسیه نیز همین‌طور. پوتین درباره دفاع از حاکمیت روسیه صحبت می‌کند، اما آنچه در آینده رخ خواهد داد، تا حدی به عواملی خارج از کنترل او بستگی دارد: سیاست‌های اوکراین، تلاش اروپا برای تسلیح مجدد و از همه مهم‌تر، دونالد ترامپ. مذاکرات با دولت ترامپ به‌طور رسمی در ۱۸ فوریه در عربستان سعودی آغاز شد.
ترامپ برنامه مشخصی ندارد و گزینه‌های او از قطع کمک‌های اوکراین تا افزایش کمک‌های نظامی و تحریم‌ها متغیر است. گفت‌وگوهای بین رئیس‌جمهور آمریکا و پوتین در ریاض یک گام دیگر به جلو برداشت، زیرا این نخستین دیدار مستقیم مقامات آمریکایی و روسی در سه سال اخیر بود. آن‌ها بر سر یک سری مذاکرات مبهم درباره اوکراین و «منافع ژئوپلیتیکی متقابل» توافق کردند. همچنین، مقدمات یک نشست ترامپ-پوتین فراهم شد، اگرچه هنوز تاریخی برای آن تعیین نشده است.
پوتین، یک بازیکن پوکر سیاسی
این مذاکرات مبهم کاملاً باب میل پوتین است. در حالی که ترامپ آن را راهی برای پایان دادن به یک جنگ «مسخره» می‌داند، پوتین آن را مرحله‌ای در یک درگیری بزرگ‌تر می‌بیند. یک مقام آمریکایی می‌گوید که رهبر روسیه معتقد است قدرت تحمل بیشتری نسبت به اوکراین یا ناتو، این اتحاد غربی متزلزل، دارد. مانند یک بازیکن پوکر، پوتین در نمایش اعتماد به نفس و قدرت مهارت دارد. اما در واقع، برگ‌های برنده او به آن اندازه که وانمود می‌کند، قوی نیستند و پایان جنگ می‌تواند برای او در داخل کشور پیچیدگی‌هایی ایجاد کند.
وضعیت نظامی روسیه
هر ارزیابی از موقعیت مذاکره‌ای روسیه باید با وضعیت نظامی آن آغاز شود. ارتش این کشور عملکرد بسیار ضعیفی داشته است. پیشروی‌ها به‌شدت کند است؛ از ژوئیه گذشته، روسیه برای تصرف شهر کوچک «پاکروفسک» تلاش کرده است، در حالی که تلفاتش حیرت‌آور است. بیشتر دستاوردهایش در هفته‌های اول جنگ به دست آمد. در آوریل ۲۰۲۲، پس از عقب‌نشینی از شمال اوکراین، روسیه ۱۹.۶ درصد از خاک این کشور را در کنترل داشت و تلفاتش (کشته و زخمی) حدود ۲۰ هزار نفر برآورد می‌شد. امروز، این میزان به ۱۹.۲ درصد کاهش یافته و تلفات روسیه به ۸۰۰ هزار نفر رسیده است. یک مقام غربی می‌گوید: «این دو ارتش به این دلیل با هم می‌جنگند که نمی‌توانند متوقف شوند، نه به این دلیل که واقعاً به دنبال پیروزی قاطع هستند.»
فرسایش تجهیزات نیز بسیار چشمگیر است. از میان ۷۳۰۰ تانک ذخیره شوروی که روسیه در اختیار داشت، بیش از نیمی از آن‌ها از بین رفته‌اند. از تانک‌های باقی‌مانده، فقط ۵۰۰ دستگاه قابل بازسازی سریع هستند. تا آوریل، ممکن است روسیه از تانک‌های T-80 خود تهی شود. در سال گذشته، تعداد سیستم‌های توپخانه‌ای از دست رفته دو برابر مجموع دو سال قبل بود. جذب سربازان قراردادی نیز گران‌تر شده است. بسیج عمومی، که می‌تواند جبران‌کننده کمبود نیرو باشد، از نظر سیاسی پرخطر است. نظرسنجی‌های عمومی به‌وضوح نشان می‌دهند که مردم روسیه خواهان پایان جنگ هستند.
وضعیت اقتصادی روسیه
اقتصاد روسیه توانسته است در برابر تحریم‌ها مقاومت کند، که این امر به دلیل مدیریت حرفه‌ای بانک مرکزی، قیمت‌های بالای کالاهای اساسی و سیاست‌های مالی انبساطی بوده است. با این حال، تخصیص مجدد منابع از بخش‌های تولیدی به صنایع نظامی باعث تورم دو رقمی شده است. نرخ بهره به ۲۱ درصد رسیده که بالاترین میزان در دو دهه اخیر است. کمبود نیروی کار به یک بحران مزمن تبدیل شده است. داده‌های اقتصادی ممکن است چندان قابل اعتماد نباشند، زیرا سازمان آمار روسیه به‌طور مداوم برآوردهای رشد اقتصادی را اصلاح می‌کند.
اما گزارشی که توسط بانک مرکزی و وزارت اقتصاد روسیه تهیه شده و به رویترز درز کرده است، هشدار می‌دهد که رکود اقتصادی ممکن است پیش از کاهش تورم رخ دهد.
موقعیت غرب و استراتژی ترامپ
برخی در غرب معتقدند که این بدترین زمان ممکن برای آمریکا است تا امتیازات سریع به کرملین بدهد. حتی اگر غرب نتواند تضمین‌های امنیتی محکم به اوکراین ارائه دهد، می‌تواند تحریم‌ها را حفظ کند تا روسیه را مهار کند. اما ترامپ روی تحقق وعده خود برای پایان دادن سریع به جنگ تمرکز کرده است، نه بر مهار و بازدارندگی روسیه برای سال‌های آینده. یک مقام آمریکایی می‌گوید: «بالاخره پوتین را در موقعیتی قرار داده‌ایم که سه سال است به دنبال آن بودیم. حیف خواهد شد اگر بگذاریم او پیروزی را از چنگ شکست بیرون بکشد.»
پوتین و تعامل با ترامپ
پوتین معتقد است که ترامپ نه‌تنها بی‌تاب است، بلکه می‌توان او را تحت تأثیر قرار داد. او رئیس‌جمهور آمریکا را با چاپلوسی و امتیازات فوری جذب کرده است؛ به‌عنوان مثال، در ۱۱ فوریه، مارک فوگل، شهروند آمریکایی که در سال ۲۰۲۱ در روسیه بازداشت شده بود، آزاد شد. با این حال، درخواست‌های اصلی پوتین تغییر نکرده است: او خواهان یک اوکراین غیرمتعهد، محدودیت در اندازه و تجهیزات نیروهای اوکراینی، و عدم استقرار نیروهای غربی در این کشور است. همچنین، او به رسمیت شناختن کریمه و چهار استان دیگر اوکراینی را که به روسیه ضمیمه شده‌اند، مطالبه می‌کند. اما مهم‌تر از همه، همان‌طور که در ژوئن ۲۰۲۴ توضیح داد، پوتین خواهان «یک راه‌حل قطعی» است که تحریم‌های غرب را لغو کرده و به روسیه اجازه بازسازی ارتش خود را بدهد.
چشم‌انداز آینده
حتی اگر جنگ داغ به پایان برسد، پوتین به تلاش برای تضعیف اروپا و احیای حوزه نفوذ روسیه ادامه خواهد داد. هدف او شکست دادن اوکراین و از بین بردن نظم پس از ۱۹۴۵ تحت رهبری آمریکا است. در مقابل، برخی از نخبگان اقتصادی و تکنوکرات‌های روسیه که به‌طور ضمنی مخالف جنگ هستند، امیدوارند که ترامپ بتواند مسیر روسیه را تغییر دهد. اما در سوی دیگر، جناح‌های جنگ‌طلب که از وضعیت موجود سود می‌برند، اجازه نخواهند داد منافع خود به خطر بیفتد.
ترامپ درست می‌گوید که می‌خواهد «کشتار را متوقف کند»، اما اگر آتش‌بس به اوکراین فرصت بازسازی بدهد، موجب افزایش هزینه‌های دفاعی اروپا شود و برخی تحریم‌ها علیه روسیه را حفظ کند، در نهایت ممکن است بلندپروازی‌های پوتین را ناکام بگذارد. پوتین، اما، همچنان روی این حساب می‌کند که می‌تواند بیشتر از اوکراین دوام بیاورد یا ترامپ را به معامله‌ای بکشاند که به روسیه اجازه بازگشت به اقتصاد جهانی را داده، اوکراین را به یک کشور نیمه‌ورشکسته تبدیل کند و اروپا را در شرایطی قرار دهد که نتواند از خود دفاع کند.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :