بحران در اراضی کشور؛ ۱۵ میلیون هکتار در شرایط بحرانی

جهان صنعت نیوز، علی تیموری، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در نشست خبری با اصحاب رسانه، به بحران بیابانی اراضی و ضرورت اقدام‌های فوری در زمینه آبخیزداری اشاره کرد.

وی اظهار داشت: از مجموع ۱۳۴ میلیون هکتار اراضی طبیعی موجود در داخل کشور، حدود ۳۱ میلیون هکتار به دلیل شرایط نامساعد به بیابان تبدیل شده و از این میزان، ۱۵ میلیون هکتار جزء نقاط بحرانی محسوب می‌شوند.

تیموری بر اهمیت آبخیزداری در سراسر کشور تأکید کرد و گفت: در سطح کشور، حدود ۱۲۵ میلیون هکتار اراضی وجود دارد که ظرفیت آبخیزداری را دارا هستند. تاکنون توانسته‌ایم با بکارگیری روش‌های مختلف، اقداماتی در این زمینه صورت گیرد. به ویژه مدیریت ۲۵ میلیون هکتار اراضی مرزی که حفظ آنها از خروج حوزه‌های آبی و جلوگیری از بحران‌های اقتصادی و مهاجرت روستایی اهمیت زیادی دارد؛ از این میان، حدود ۵ میلیون هکتار به صورت مطالعاتی بررسی شده و دو میلیون هکتار اجرایی گردیده است.

رئیس سازمان منابع طبیعی با اشاره به اهمیت آبخیزداری در مناطق مرزی اظهار داشت: مدیریت حوزه‌های آبریز مرزی از اولویت‌های این سازمان است، زیرا این مناطق نقش مهمی در توسعه اقتصادی، تثبیت کشاورزی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان دارند.

وی همچنین افزود: سال گذشته اعتبارات اختصاص‌یافته به حوزه آبخیزداری کمتر از ۲ میلیون واحد بود، اما امسال با حمایت‌های مجلس و همت نمایندگان محترم، اعتبارات مربوط به بودجه سال ۱۴۰۰ به ۳۵ واحد افزایش یافته است که دو سوم این اعتبار مربوط به سطح کشور می‌باشد. ما برنامه داریم تا سالانه دستور کار برای ۴ میلیون هکتار از اراضی که مطالعه و برنامه‌ریزی شده‌اند، تعیین و اجرایی کنیم.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تصریح کرد: این برنامه‌ها در سال آینده آغاز می‌شوند و در سنوات آتی ادامه خواهند داشت. یکی از مهمترین عوامل موفقیت در این حوزه، همکاری گسترده با مردم و نهادهای ذی‌ربط است. ما امیدواریم با همت و همکاری‌های جمعی بتوانیم تحول چشمگیری در کاهش بحران بیابانی ارزها و توسعه پایدار منطقه‌ای ایجاد کنیم.

این مقام مسئول، با اشاره به گزارش پژوهشکده آب و خاک اعلام کرد: سالانه بیش از ۲ میلیارد تن فرسایش خاک در کشور رخ می‌دهد که معادل ۱۵ تن در هکتار است. این رقم نشان‌دهنده شرایط نامناسب در حوزه حفاظت از خاک است. علاوه بر این، ۳۵ درصد از حجم سدهای کشور دچار رسوب‌گذاری شده‌اند که این امر کارایی سدها را کاهش داده و مدیریت منابع آبی را با چالش مواجه کرده است.

بحران آب و اهمیت مدیریت یکپارچه منابع طبیعی

تیموری در ادامه به بحران آب اشاره کرد و گفت: در کشور سالانه ۴۰۰ میلیارد مترمکعب بارش آسمانی داریم که متأسفانه ۲۸۰ میلیارد مترمکعب آن تبخیر می‌شود. در حالی که اگر تنها ۲۰ درصد از این آب را مدیریت کنیم، می‌توانیم تأثیر قابل‌توجهی در حفظ منابع طبیعی و جلوگیری از بیابان‌زایی داشته باشیم.

وی همچنین انتقاد کرد: سیاست‌های مدیریت آب در کشور عمدتاً بر سدسازی و ذخیره‌سازی متمرکز است، در حالی که به عوامل مهمی مانند پوشش گیاهی، کیفیت خاک و تبخیر توجه کافی نمی‌شود.

وی گفت: از سال ۱۳۹۶ و در راستای برنامه ششم توسعه، بهره‌برداری از جنگل‌های شمال متوقف شده است و سازمان منابع طبیعی موظف شده است طرح مدیریت پایدار جنگل‌های شمال را تدوین و اجرا کند.

تیموری با بیان اینکه تاکنون ۱۰۳ حوزه جنگلی در شمال کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند اظهار کرد: برنامه ما این است که تا پایان سال ۱۴۰۴، طرح مدیریت جامع جنگل‌های هیرکانی تدوین و اجرایی شود. این برنامه با نگاه اکوسیستمی اجرا خواهد شد تا ضمن حفاظت از جنگل‌ها، نگرانی‌های جوامع محلی و اساتید دانشگاه در این زمینه برطرف شود.

برنامه‌های سازمان منابع طبیعی برای هفته منابع طبیعی و کاشت یک میلیارد درخت

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به پروژه کاشت یک میلیارد درخت اشاره کرد و گفت: این طرح از اسفند ۱۴۰۱ و همزمان با هفته منابع طبیعی، با تأکید مقام معظم رهبری آغاز شده است.

وی تأکید کرد: این پروژه نباید صرفاً به اهداف عددی بدون پشتوانه علمی و پژوهشی محدود شود، بلکه باید با در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی و منابع آبی استان‌های مختلف اجرا شود.

وی با بیان اینکه تاکنون۱۴۰ شهرستان در این طرح درگیر شده‌اند اظهار داشت: سازمان منابع طبیعی تلاش کرده است تا در هفته منابع طبیعی، رویکرد تازه‌ای را در برنامه‌های مرتبط با منابع طبیعی و مشارکت مردمی اتخاذ کند.

تیموری در ادامه به برنامه‌های هفته منابع طبیعی اشاره کرد و خاطرنشان‌کرد: امسال برای اولین بار، نمایشگاه منابع طبیعی در سالن‌های ورزشی سازمان برگزار خواهد شد. این نمایشگاه در ۱۴ اسفند، یک روز قبل از روز درختکاری، با حضور مقامات ارشد کشور افتتاح می‌شود.

وی افزود: هر روز از این هفته به موضوعات خاصی اختصاص یافته است، از جمله حفاظت از اراضی، قوانین منابع طبیعی، و پویش مردمی کاشت نهال؛ هدف از این برنامه‌ها، افزایش آگاهی مردم و مسئولان درباره اهمیت منابع طبیعی و جلب حمایت برای قوانین و اعتبارات موردنیاز در این حوزه است.

منبع: برنا

کشاورزی