تورم در سال ۱۴۰۳ : شروع خوب، پایان بد!

جهان صنعت نیوز – در پایان سال ۱۴۰۳، اقتصاد ایران همچنان گرفتار موج بلندمدت تورم بود؛ تورمی که از سال ۱۳۹۷ به‌طور مستمر در حال افزایش است و اکنون به نزدیک سطح ۴۰ درصد رسیده‌است. هرچند در ۱۰ ماه ابتدایی سال گذشته تلاش‌هایی برای کنترل تورم صورت گرفت و میانگین آن به ۳۱.۵ درصد رسید، اما در دو ماه پایانی، نرخ تورم به‌طور چشمگیری افزایش یافت و به ۳۷.۱ درصد رسید. این روند نگران‌کننده، با توجه به افزایش نرخ ارز و جهش قیمت کالاهای اساسی، احتمال بازگشت تورم به بالای ۴۰ درصد را در بهار ۱۴۰۴ تقویت می‌کند.

تورم ۱۴۰۳؛ وقتی سقوط به زیر ۳۰ درصد هم رؤیا شد!

سال ۱۴۰۳ هم به پایان رسید و همچنان اقتصاد ایران درگیر موج تورمی است که ۷ سال پابرجا باقی مانده و تمام تلاش سیاست‌گذاران برای مهار آن به بن‌بست رسیده است. در حقیقت، از سال ۱۳۹۷ شرایط اقتصاد ایران به‌گونه‌ای پیش رفته که در مقایسه با سال‌های پیش از آن، تفاوت‌های قابل توجهی داشته است و آنگونه که کارشناسان تحلیل می‌کنند، فضای اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ کاملاً متفاوت شده است. زمانی که می‌گوییم «متفاوت»، منظور بهبود نیست، بلکه بحرانی است که هر روز ابعاد آن شدیدتر از گذشته می‌شود. نمونه مشخص آن نیز تورم است. اگر پیش از سال ۱۳۹۷ میانگین تورم در اقتصاد ایران حدود ۲۰ درصد بود، حالا این رقم به ۴۰ درصد افزایش یافته و این یعنی تاب‌آوری اقتصاد ایران به‌شدت کاهش پیدا کرده است.

از سوی دیگر، بررسی روند تورم در سال گذشته نشان می‌دهد که اگر «هسته سخت تورم» اقتصاد ایران پیش از این ۱۰ درصد بود، حالا سطح ۳۰ درصدی، سد محکم کاهش تورم محسوب می‌شود. به بیان دیگر، در سال‌های گذشته همواره دغدغه سیاست‌گذاران کاهش تورم به سطح زیر ۱۰ درصد بود، اما حالا کاهش تورم به سطح زیر ۳۰ درصد موفقیت اقتصادی محسوب می‌شود!

تورم در سال ۱۴۰۳؛ توقف پشت سد ۳۰ درصدی

بررسی روند تورم در سال گذشته به‌خوبی نشان می‌دهد که در شرایط کنونی، کاهش تورم به زیر سطح ۳۰ درصد به چالش اصلی سیاست‌گذاران تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که در ۱۰ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳، بانک مرکزی با وجود تمام سیاست‌های انقباضی و محدود کردن وام‌دهی نظام بانکی، نه‌تنها نتوانست تورم را به کمتر از ۳۰ درصد کاهش دهد، بلکه اجرای این سیاست‌ها به یکی از عوامل اصلی تشدید رکود اقتصادی تبدیل شد.

شروع خوب، پایان نگران‌کننده

نگاهی به روند تورم در ۱۰ ماه ابتدایی سال، هرچند حاکی از عدم موفقیت سیاست‌گذار برای کاهش تورم بود، اما با توجه به اتفاقات عجیب‌وغریب سال گذشته، نگه‌داشتن تورم در سطح ۳۰ درصدی را می‌توان یک موفقیت نسبی برای سیاست‌گذار در نظر گرفت. گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه از فروردین تا دی‌ماه سال ۱۴۰۳ در محدوده ۳۱.۵ درصد قرار داشت که کمترین میزان در چهار سال گذشته محسوب می‌شود.

با این‌وجود، پس از ثبات نسبی تورم در ۱۰ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳، در دو ماه پایانی، تورم به‌شدت افزایش پیدا کرد و از ۳۱.۸ درصد در دی‌ماه به ۳۷.۱ درصد در اسفندماه رسید که یکی از بالاترین افزایش‌های تورمی در ۷ سال گذشته محسوب می‌شود. کارشناسان بر این باورند که این افزایش تورم ناشی از افزایش تقاضای پایان سال و همچنین جهش قیمت در برخی محصولات خوراکی بوده است، و اثر افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و همچنین نرخ نیما، هنوز در تورم نمایان نشده است. این بدان معناست که احتمالاً روند صعودی تورم در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۴ ادامه پیدا کند و بازگشت تورم به بالای سطح ۴۰ درصد در بهار امسال دور از انتظار نیست.

 

اقتصاد کلانپیشنهاد ویژه