جهان صنعت نیوز، در حالی که نگاه جهانی به سمت انرژیهای تجدیدپذیر معطوف شده، ایران در سکوت و بیسروصدا ظرفیت عظیمی در خود پنهان کرده است.خور موسی جغرافیایی که طبیعت آن را برای این پروژه ساختهخور موسی با دامنه جزر و مد ۳.۵ تا ۶ متر و طول جغرافیایی ۹۰ کیلومتر و عمق میانگین ۲۰ تا ۴۰ متر، یکی از معدود نقاط جهان است که ویژگیهای طبیعی آن بینظیر و دستنخورده باقی مانده است. این منطقه میتواند سالانه ۳.۸ تراوات ساعت برق تولید کند؛ معادل ۷ درصد مصرف برق کشور. اما این فقط آغاز ماجراست.این پروژه تلفیقی از دو نوع توربین است: توربینهای سدی و توربینهای جریانی. ۳۶ واحد توربین سدی با ظرفیت هرکدام ۲۸ مگاوات و ۱۶۰ واحد توربین جریانی شناور هر یک با ظرفیت ۲.۵ مگاوات. همه اینها در کنار شبکه انتقال HVDC دوطرفه ۳۲۰ کیلوولت که تا بندر امام امتداد مییابد. عددها حیرتانگیزند، اما آنچه پشت پرده این مهندسی قرار دارد، آیندهنگری و جسارت است.
اقتصادی فراتر از بازگشت سرمایه
کورش یافتآیادی از طراحان این پروژه میگوید که هزینه کل پروژه ۴.۵ میلیارد دلار برآورد شده. با بازگشت سرمایه طی ۷ سال و نرخ بازده داخلی ۱۵.۲ درصد این عدد برای پروژهای زیرساختی در این مقیاس، در کلاس جهانی ممتاز محسوب میشود. او معتقد است که این نیروگاه، علاوه بر درآمد حاصل از فروش برق و عوارض کشتیرانی (۷۵ میلیون دلار سالانه)، میتواند زمینهساز صنایع جانبی، گردشگری علمی و حتی آموزشگاههای بینالمللی انرژی دریایی شود.
محیط زیست، چالش یا فرصت؟
در حالی که بسیاری از پروژههای عظیم انرژی با انتقادات زیستمحیطی مواجهند، خور موسی برنامه دقیقی برای حفاظت از محیط دارد. ایجاد مناطق مصنوعی تخمریزی ماهی، نصب شبکههای حفاظتی برای دلفینها و طراحی سیستمهای شستشوی معکوس برای مدیریت رسوبات اما بزرگترین دستاورد این پروژه شاید کاهش سالانه ۱.۵ میلیون تن دیاکسید کربن باشد؛ عددی که معادل کاشت بیش از ۵۰ میلیون درخت است. با وجود این ظرفیت عظیم پرسش اینجاست، چرا تا امروز خبری از این پروژه به گوش نرسیده؟ این پروژه میتواند در رقابت انرژی منطقهای (با کشورهایی نظیر قطر، امارات و عربستان) ایران را به بازیگری تبدیل کند که نه فقط نفت و گاز، بلکه انرژی سبز نیز در اختیار دارد.
آینده فقط یک نیروگاه نیستخور موسی، اگر به درستی اجرا شود، تنها یک نیروگاه نخواهد بود. این پروژه میتواند دانشگاه، آزمایشگاه و حتی سکوی پرتابی برای صنایع دانشبنیان در حوزه انرژیهای دریایی باشد. میتواند تبدیل شود به مکانی که مهندسان جوان ایرانی و منطقهای برای کارآموزی، پژوهش و نوآوری گرد هم میآیند.
پرسش بزرگ، آیا این پروژه اجرایی خواهد شد؟
در برنامه زمانبندی آمده که طی ۱۸ ماه آینده مطالعات تکمیلی انجام، طی ۵ سال ساخت سد و دروازهها و طی ۳ سال نصب توربینها به پایان میرسد. اما آنچه سرنوشت این پروژه را تعیین میکند، فراتر از زمانبندی و بودجه است: «اراده سیاسی» و «مدیریت». آیا ایران میتواند نشان دهد که قدرتش در انرژی فقط به منابع فسیلی محدود نیست؟در جهانی که رقابت بر سر انرژی تجدیدپذیر روز به روز داغتر میشود، خور موسی فرصتی استثنایی است. فرصتی که میتواند ایران را از یک صادرکننده سنتی انرژی به یک قطب نوآور در انرژیهای آینده تبدیل کند. فرصتی که ممکن است دیگر تکرار نشود.اگر این پروژه به ثمر برسد، سال ۱۴۱۲ خورشیدی در تاریخ انرژی جهان به نام ایران ثبت خواهد شد. اگر نه، این گزارش تنها یادآور یک فرصت از دسترفته خواهد بود.
فارس
نفت و پتروشیمی