دلار پایین می‌آید؟ ؛ دو سناریو پیش روی بازار ارز

جهان صنعت نیوز، آلبرت بغازیان، کارشناس اقتصادی، در تحلیل بازار ارز با توجه به دو سناریوی خوش‌بینانه و بدبینانه نسبت به آینده مذاکرات سیاسی ایران، بیان کرد که در صورت توافق و کاهش تحریم‌ها، اگرچه انتظار می‌رود درآمدهای ارزی افزایش یابد و نرخ ارز تثبیت شود، اما چسبندگی قیمت‌ها و مقاومت گروه‌های منتفع، مانع کاهش واقعی نرخ دلار و قیمت کالاها خواهد شد.

سناریوی سیاسی و آینده بازار ارز؛‌ دلار کاهشی می‌شود یا نه؟

آلبرت بغازیان، کارشناس اقتصادی، در ارزیابی وضعیت بازار ارز ایران، دو سناریوی محتمل را ترسیم می‌کند: در سناریوی خوش‌بینانه، کاهش تنش‌های سیاسی و گشایش‌های دیپلماتیک منجر به رفع بخشی از تحریم‌ها، افزایش صادرات نفت و ورود ارز به کشور خواهد شد. در چنین شرایطی، بانک مرکزی با دست بازتری سیاست‌گذاری کرده و انتظار می‌رود نرخ تورم کنترل شود و ارزش ریال تا حدودی بازیابی گردد.

در مقابل، در سناریوی بد که تنش‌های منطقه‌ای و سیاسی افزایش یابد، نرخ ارز نیز روند صعودی خواهد داشت؛ اتفاقی که هم اکنون نیز به دلیل بی‌ثباتی سیاسی، نااطمینانی و تورم انتظاری، گریبان‌گیر اقتصاد کشور شده است.

چالش چسبندگی قیمت‌ها

بغازیان تاکید می‌کند که در سال‌های اخیر، با رشد نرخ ارز، قیمت بسیاری از کالاها نیز افزایش یافته، اما تجربه نشان داده که حتی در صورت کاهش نرخ دلار، قیمت‌ها کاهش نمی‌یابند. این پدیده موسوم به «چسبندگی قیمت» باعث شده مردم حتی در شرایط بهبود نسبی، همچنان فشار اقتصادی سنگینی را تحمل کنند.

نرخ ارز و رابطه آن با تورم

عده‌ای معتقدند که نرخ ارز باید متناسب با نرخ تورم تعدیل شود و اگر تورم سالانه کشور حدود ۴۰ درصد است، نرخ دلار نیز باید به همین میزان افزایش یابد. اما از منظر سیاست‌گذار، کنترل نرخ ارز ضروری است تا از سرایت بیشتر تورم به دیگر بخش‌های اقتصاد جلوگیری شود.

ذی‌نفعانی که مانع کاهش دلار می‌شوند

این اقتصاددان به نقش پررنگ صادرکنندگان اشاره می‌کند که همواره نرخ‌های بالاتر ارز را مطلوب می‌دانند؛ چراکه با افزایش نرخ دلار، درآمد ریالی حاصل از صادرات نیز بیشتر می‌شود. بنابراین در شرایط کاهش نرخ ارز، این گروه‌ها مقاومت می‌کنند.

از سوی دیگر، بخشی از جامعه که سرمایه‌های خود را به دلار تبدیل کرده‌اند، نیز با افت قیمت دلار متضرر می‌شوند و طبیعتاً مخالف کاهش آن خواهند بود. بغازیان هشدار می‌دهد که در صورت تشدید این فشارها، حتی جایگاه ریاست بانک مرکزی هم ممکن است در معرض تغییر قرار گیرد.

کاهش نرخ دلار، نه‌تنها دشوار بلکه پرهزینه خواهد بود

در مجموع، حتی اگر سناریوی خوش‌بینانه محقق شود، کاهش نرخ ارز با موانع سیاسی و اقتصادی فراوانی روبروست. پایداری قیمت کالاها، منافع صادرکنندگان و نگاه سرمایه‌ای مردم به دلار، سبب می‌شود افت نرخ ارز نه‌تنها با تأخیر رخ دهد، بلکه ممکن است حتی متوقف شود. بنابراین برای رسیدن به ثبات واقعی، لازم است علاوه بر سیاست‌گذاری ارزی، اصلاحات ساختاری در اقتصاد و اعتمادسازی در جامعه نیز در دستور کار قرار گیرد

طلا و ارز