تجارت در عصر تعرفه‌ها؛ اروپا در دو راهی واشنگتن و پکن

جهان صنعت نیوز، در پی اعمال تعرفه‌های گسترده از سوی دولت ترامپ علیه اروپا، اتحادیه اروپا به‌دنبال متنوع‌سازی شرکای تجاری خود، در حال نزدیک شدن به چین است. دیدار اخیر نماینده تجاری اتحادیه اروپا با مقامات چینی در پکن نشانه‌ای از این چرخش راهبردی است، گرچه اختلافات درباره خودروهای برقی و نگرانی از هجوم کالاهای ارزان چینی همچنان پابرجاست.

چین، شریکی پرچالش در سایه تعرفه‌های ترامپ

در حالی‌که تعرفه‌های گسترده دولت ترامپ موجی از نگرانی و رکود را در بازارهای جهانی به‌راه انداخته، اتحادیه اروپا نیز که از پیامدهای این تصمیم‌ها بی‌نصیب نمانده، در حال بررسی بازتنظیم روابط اقتصادی خود است. سفر اخیر «ماروش شفچوویچ»، نماینده تجاری اتحادیه اروپا به پکن، در پی ناکامی در مذاکرات با واشنگتن، نقطه عطفی در چرخش احتمالی سیاست‌های تجاری اتحادیه محسوب می‌شود.

استقبال گرم پکن از نماینده اروپا در تضاد با فضای سرد دیدارهای او در واشنگتن بود. مقامات چینی و اروپایی در دیدارهای اخیر، بر لزوم مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی» تأکید کرده و از احیای مذاکرات درباره تعرفه‌های خودروهای برقی سخن گفتند. با این حال، چین حاضر نشد نگرانی کلیدی اروپا—یعنی احتمال سرازیر شدن کالاهای ارزان‌قیمت چینی به بازار اروپا در پی تعرفه‌های آمریکا—را برطرف کند.

اتحاد شکننده در برابر تهدید اقتصادی

کشورهایی چون اسپانیا و مجارستان در داخل اتحادیه اروپا خواستار فاصله‌گیری از سیاست «کاهش ریسک» در قبال چین هستند؛ رویکردی که تا کنون بر نگاه محتاطانه و رقابتی نسبت به پکن استوار بود. اما در عمل، اروپا که با تهدید تعرفه بر ۷۰ درصد صادراتش به آمریکا روبه‌روست، گزینه‌های محدودی در پیش دارد و همکاری با چین را راهی برای «تنوع‌بخشی» به شرکای اقتصادی می‌بیند.

چین دومین شریک تجاری بزرگ اتحادیه اروپاست، اما تراز تجاری بین دو طرف همچنان به‌شدت به نفع پکن است. در سال ۲۰۲۳، کسری تجاری اروپا با چین به ۲۹۲ میلیارد یورو رسید. در این شرایط، اروپا با چالشی دوگانه روبه‌روست: از یک‌سو بازار داخلی چین که روزبه‌روز رقابتی‌تر و سخت‌تر می‌شود، و از سوی دیگر افزایش نفوذ شرکت‌های چینی در صنایع اروپایی مانند خودرو، پنل خورشیدی و توربین‌های بادی.

در حالی‌که برخی کشورهای اروپایی در پی جذب سرمایه‌های چینی هستند—مانند اسپانیا که میزبان سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی شرکت‌هایی چون چری بوده—برخی دیگر مانند آلمان هشدار می‌دهند که سرمایه‌گذاری در چین ریسک بالایی دارد. در همین راستا، اتحادیه اروپا نیز تحقیقات جدیدی را درباره یارانه‌های احتمالی چین به کارخانه خودروسازی BYD در مجارستان آغاز کرده است.

تغییر محاسبات پس از بازگشت ترامپ

با بازگشت ترامپ به قدرت، نگاه اروپا نسبت به روابط ترانس‌آتلانتیک دچار تغییر شده است. ترامپ در آخرین سخنرانی خود روابط تجاری با اروپا را «اسف‌بار» توصیف کرده و تعرفه‌هایی تا ۲۰ درصد بر کالاهای اروپایی از جمله خودروهای آلمانی، چرم ایتالیایی و شراب فرانسوی وضع کرده است. این اقدامات موجب شوک عمیق در پایتخت‌های اروپایی شده و خواستار تقویت توان دفاعی و بازنگری در سیاست خارجی‌شان شده‌اند.

اتحادیه اروپا، در واکنش به تحریم‌ها و فشارهای آمریکا، مذاکرات آزاد تجاری با کشورهای آسیایی مانند مالزی، اندونزی و به‌ویژه هند را سرعت بخشیده است. همچنین فرانسه که پیش‌تر مانع تصویب توافق با بلوک مرکوسور شده بود، اکنون از ایجاد «ترمز اضطراری» برای محصولات کشاورزی به‌عنوان راهی برای پیشبرد توافق سخن گفته است.

دوستی دشوار با پکن

اروپا امروز میان فشار تعرفه‌های آمریکا و نیاز به حفظ جایگاه اقتصادی‌اش، به‌ناچار به چین نگاه می‌کند؛ شریکی که هرچند بازار بزرگی دارد، اما حضورش در اقتصاد جهانی همیشه با سوالاتی درباره توازن و شفافیت همراه بوده است. در نهایت، این اتحاد احتمالی تنها در صورتی به نتیجه خواهد رسید که اروپا بتواند با وحدت و تدبیر، تعادلی میان منافع اقتصادی و ملاحظات راهبردی خود برقرار کند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان