عربستان سبز از زیر شن‌ها بیرون آمد
بیابان عربستان که امروز یکی از خشک‌ترین نقاط زمین است، حدود ۹ هزار سال پیش سرزمینی سبز با دریاچه‌ها و رودهای بزرگ بوده که شواهد آن اکنون در دل شن‌ها کشف شده است.
جهان صنعت نیوز – پژوهش جدید دانشمندان بین‌المللی نشان می‌دهد که «ربع‌الخالی»، بزرگ‌ترین بیابان عربستان، در دوره‌ای موسوم به «عربستان سبز» حدود ۹ هزار سال پیش میزبان دریاچه‌ای وسیع، رودخانه‌هایی جاری و چشم‌اندازهایی شبیه به ساوانا بوده است. این تحولات به‌واسطه بارش‌های شدید موسمی ناشی از مانسون آفریقا شکل گرفته‌اند و بقایای زمین‌ساختی و رسوبی آن‌ها هنوز در دل بیابان قابل‌مشاهده است. به گفته پژوهشگران، این چشم‌اندازها زمینه مهاجرت و گسترش جوامع شکارگر و کوچ‌نشین را فراهم کرده‌اند. اما با کاهش ناگهانی بارش‌ها در حدود ۶ هزار سال پیش، این سرزمین دوباره به بیابانی خشک و خالی از سکنه تبدیل شده است.
عربستان سبز؛ کشف دریاچه‌ها و رودهای باستانی در دل ربع‌الخالی
بیابانی که امروز به‌عنوان یکی از خشک‌ترین مناطق کره زمین شناخته می‌شود، زمانی در تاریخ بشر مکانی سرسبز، پرآب و زندگی‌بخش بوده است. پژوهش جدیدی که توسط تیمی بین‌المللی از زمین‌شناسان، باستان‌شناسان و متخصصان تغییرات اقلیمی منتشر شده، پرده از گذشته‌ای حیرت‌انگیز در دل «ربع‌الخالی» عربستان برداشته است—جایی که در حدود ۹ هزار سال پیش، رودها جاری بوده و دریاچه‌ای عظیم منظره‌ی آن را شکل می‌داده است.
رد پای آب در بیابان
مقاله‌ای که در نشریه Communications Earth & Environment منتشر شده، به رهبری دکتر عبدالله زکی، پروفسور سباستین کستل‌تورت (دانشگاه ژنو)، و پروفسور عبدالکادر عفیفی (دانشگاه علم و فناوری ملک عبدالله)، و با همکاری پروفسور مایکل پترالیا از دانشگاه گریفیث، توانسته است شواهد مستندی از وجود یک دریاچه به وسعت ۱٬۱۰۰ مترمربع و عمق ۴۲ متر را در دل بیابان ربع‌الخالی ارائه دهد.
به گفته پژوهشگران، این دریاچه حدود ۹٬۰۰۰ سال پیش و در اوج دوره‌ای موسوم به «عربستان سبز» تشکیل شده و بعدها با افزایش بارش‌ها، شکسته و سیلابی عظیم به راه انداخته که منجر به ایجاد یک دره‌ی ۱۵۰ کیلومتری در بستر بیابان شده است.
منشأ بارش‌ها؛ مانسون آفریقا
بر اساس تحلیل رسوبات و داده‌های زمین‌شناسی، مشخص شده که منبع این بارندگی‌های چشمگیر، سیستم موسمی آفریقا بوده است. رسوبات با منشأ آفریقایی از رشته‌کوه‌های عسیر در حاشیه دریای سرخ تا بیش از ۱٬۱۰۰ کیلومتر در بیابان قابل‌ردیابی هستند—نشانگر قدرت تأثیرگذاری این سیستم اقلیمی در آن دوران.
سرزمین شکارگران و کوچ‌نشینان
پروفسور پترالیا، مدیر مرکز تحقیقات تکامل انسانی در دانشگاه گریفیث، می‌گوید: «داده‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در نتیجه تشکیل این دریاچه‌ها و رودها، پوشش گیاهی مناسب و چشم‌اندازهای ساوانا در منطقه پدید آمدند که موجب گسترش جوامع شکارگر و دامدار شد.»
با این حال، این دوره شکوفایی دیری نپایید. حدود ۶٬۰۰۰ سال پیش، بارندگی‌ها به‌شدت کاهش یافت و این سرزمین دوباره به بیابانی خشک بدل شد، در نتیجه سبک زندگی کوچ‌نشینی و مهاجرت اجباری برای بقا آغاز شد.
اخبار برگزیدهمحیط زیستلینک کوتاه :