عطش ایران برای آب
سال‌ها است کارشناسان محیط زیست زنگ خطر گذر از مرحله بحران و ورود ایران به ورشکستگی آبی را به صدا درآورده‌اند؛ صدایی که به جایی نرسید.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: با شروع سال جدید بحران آب وارد مرحله تازه‌ای شده و با گره خوردن به شکاف قومیتی که همواره یکی از مسائل حساس کشور بوده، و همچنین نزدیک شدن فصل گرما در حال تبدیل شدن به ابر بحران است. سال‌ها است کارشناسان و فعالین محیط زیست در خصوص ورود ایران به مرحله ورشکستگی آبی هشدار می‌دهند، اما صدایشان شنیده نمی‌شود. تازه‌ترین چالش آبی کشور جنگ میان اصفهان و یزد است؛ اصفهانی‌ها می‌گویند آب ما نباید صرف کارخانه‌های فولاد و کاشی سازی یزد شود، و یزدی‌ها می‌گویند چرا کشاورزی محصولات آب‌بر در استان کم آبی مانند اصفهان رواج دارد؟ عده‌ای در اصفهان خطوط انتقال آب به یزد را شکستند، و یزد را برای ۲ روز به تعطیلی کشاندند.
کارشناسان در مورد این موضوع هم‌نظرند که استقرار صنایع آب‌بر همچون صنایع فولاد و کاشی‌سازی در نقاط کویری کشور اشتباهی فاحش از سوی دولت‌ها بوده که در طول سالیان پیچیده‌تر شده و امکان جابه‌جایی به نقاط پرآب‌تر را سخت کرده است. از سوی دیگر لزوم کشت محصولات کشاورزی آب‌بر مانند برنج که در نواحی اطراف اصفهان صورت می‌گیرد، جای سوال دارد. اما سال‌ها عدم مدیریت منابع آبی و انکار ناترازی باعث شده بحران آب به مناطق کویری کشور محدود نشده و حتی مناطق شمالی کشور را نیز درگیر کند.
بر اساس آمارهای بین‌المللی، میزان بارندگی در ایران نسبت به میانگین جهانی حدود یک سوم است. اما آن‌چه که به بحران کم‌آبی در کشور نیمه خشک ما دامن زده، مدیریت نادرست منابع، ساخت بی‌رویه سد، عدم جایگزینی کشاورزی سنتی با کشاورزی مدرن و از دست رفتن آب‌های زیرزمینی است. سالانه حدود ۵ میلیارد مترمکعب از حجم آب‌های تجدیدناپذیر و آبخوان‌های کشور کاهش یافته و منجر به فرونشست زمین شده است.
بزرگترین قاتل آب در ایران بخش کشاورزی است. در حالی‌که سهم کشاورزی از مصرف آب در کشورهای پیشرفته حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد است، این عدد در ایران به حدود ۹۰ درصد می‌رسد. بر اساس آمار وزارت نیرو، ۸۶درصد از منابع آب کشور در بخش کشاورزی، ۹درصد در بخش شرب و تنها ۳درصد در بخش صنعت به مصرف می‌رسد. پافشاری غیر اصولی بر خودکفایی کشاورزی و کشت محصولات آب‌بر مانند گندم و صیفی‌جات، عدم بهره‌وری و هدررفت منابع آبی طی انتقال، استفاده از روش‌های آبیاری سنتی و نادیده انگاری استفاده از فناوری‌های روز و روش‌های نوین آبیاری همگی دست به دست هم داده‌اند تا ایران را به مرز ورشکستگی آبی بکشانند.
بحران آب در کشوری با اقلیم خشک و نیمه خشک مساله جدیدی نیست، اما به نظر می‌رسد امسال سال سختی برای مصرف‌کنندگان و آغازی احتمالی برای بحران بزرگ‌تر باشد. انتقال صنایع آب‌بر به نقاطی که نزدیک دریا هستند، کاری دشوار و پیچیده است که در شرایط کنونی دور از ذهن به نظر می‌رسد. همچنین تحریم‌ها و مشکلات عدیده اقتصادی و عدم فرهنگ‌سازی امکان جایگزینی کشاورزی سنتی با روش‌ها و فناوری‌های نوین را ناممکن کرده است. هدررفت آب در بخش شرب و مصرف خانگی نیز از این قاعده مستثنا نیست. مساله آب مساله‌ای استراتژیک است که نیازمند چاره‌جویی جدی و فوری است.
اخبار برگزیدهصنعت و معدنلینک کوتاه :