نقشه ترامپ برای سقوط دلار

جهان صنعت نیوز، در حالی که دلار آمریکا برای دهه‌ها جایگاه بلامنازع خود را به‌عنوان ارز ذخیره جهانی حفظ کرده، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت با اعمال تعرفه‌های گسترده و استفاده ابزاری از قدرت اقتصادی ایالات متحده، این جایگاه را با تهدیدی بی‌سابقه مواجه کرده است. بی‌ثباتی اقتصادی، تضعیف حاکمیت قانون، فشار بر بانک مرکزی و تضعیف روابط با متحدان از جمله عواملی هستند که می‌توانند سلطه دلار را تضعیف کنند و مزایای کلیدی آن برای اقتصاد جهانی و آمریکا را از میان ببرند.

دلار در لبه پرتگاه؛ تهدیدی نوظهور از درون

دلار آمریکا برای بیش از هفتاد سال، ستون فقرات نظام مالی بین‌المللی بوده است. با وجود بحران‌ها، نوسانات اقتصادی و تغییرات ژئوپلیتیکی، این ارز همچنان به‌عنوان ابزار اصلی مبادلات مالی و ذخایر ارزی جهانی باقی مانده است. اما سیاست‌های جدید دولت ترامپ، به‌ویژه اعمال تعرفه‌های گسترده و بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، تهدیدی جدی برای این جایگاه تاریخی ایجاد کرده است.

دلار آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، با تثبیت در کنفرانس برتون وودز، به ارز ذخیره جهانی تبدیل شد. نقدشوندگی بالا، استفاده گسترده در مبادلات جهانی و ثبات ناشی از بازارهای مالی باز و قانون‌مند ایالات متحده، عوامل کلیدی در تداوم سلطه دلار بودند. حدود ۵۴ درصد از فاکتورهای تجاری جهان به دلار صادر می‌شود، در حالی که آمریکا تنها ۱۰ درصد از تجارت جهانی را در اختیار دارد.

هیچ ارزی تاکنون نتوانسته جایگاه دلار را تهدید کند. یوان چین به دلیل نبود بازارهای مالی باز و کنترل سرمایه، فاقد ظرفیت لازم است. یورو با وجود برخی ویژگی‌های مثبت، به دلیل نبود اتحاد مالی و بحران بدهی، نتوانسته اعتماد کامل را جلب کند. تلاش‌های گروه بریکس و رمزارزها نیز به دلیل پراکندگی، بی‌ثباتی و نبود پشتیبانی دولتی، موفق نبوده‌اند.

سیاست‌های ترامپ؛ ماشه زوال دلار

بازگشت ترامپ به قدرت با موجی از اقدامات اقتصادی تهاجمی همراه شده که بیش از هر زمان دیگر جایگاه دلار را متزلزل کرده‌اند. اعمال تعرفه‌های گسترده، بی‌ثباتی سیاسی، فشار بر بانک مرکزی و تضعیف روابط با متحدان، همگی عواملی هستند که اعتماد جهانی به دلار را کاهش می‌دهند. رشد اقتصادی کند، افت بازارهای سرمایه، و بی‌اعتمادی به آینده سیاست‌های پولی آمریکا، نشانه‌های واضحی از آغاز این افول‌اند.

سیاست‌های تحریمی ترامپ علیه کشورهایی چون ایران و ونزوئلا، کشورها را به سمت کاهش وابستگی به دلار سوق داده است. هم‌زمان، ابزارهای جایگزین مانند سیستم پرداخت بین‌المللی CIPS چین، آرام‌آرام در حال جلب توجه کشورهایی هستند که خواهان کاهش ریسک‌های ناشی از تعامل با آمریکا هستند.

مهم‌ترین تهدید، شاید نه در ابزارهای مالی، بلکه در فرسایش حاکمیت قانون در آمریکای ترامپ نهفته باشد. اگر ایالات متحده، همانند چین، به کشوری غیرقابل اعتماد در عرصه حقوقی تبدیل شود، جذابیت دلار به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاری نیز از میان خواهد رفت. سیاست‌های پیشنهادی همچون صدور اوراق قرضه صدساله بدون بهره و اعمال تغییرات اجباری بر دارایی‌های خارجی نیز ضربه‌ای مهلک به اعتبار آمریکا وارد خواهد کرد.

سقوط آرام، اما محتمل

اگرچه دلار فوراً از سلطه خود خلع نمی‌شود، اما روند فرسایش اعتماد جهانی آغاز شده است. تجربه تاریخی پوند بریتانیا نشان می‌دهد که هیچ ارزی برای همیشه باقی نمی‌ماند. سقوط دلار، اگر رخ دهد، نه ناشی از قدرت رقبا بلکه نتیجه مستقیم سیاست‌های دولت ایالات متحده خواهد بود.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان