گمشده بزرگ بازار مسکن ؛ فقر پنهان از دیوار خانه بالا می‌رود
بحران مسکن در ایران با افزایش بی‌سابقه قیمت زمین و رشد ۴۱ درصدی اجاره‌بها به نقطه‌ای بحرانی رسیده است.
جهان صنعت نیوز، بحران مسکن در ایران که به گفته کارشناسان شدیدترین وضعیت در ۴۰ سال اخیر است، بیش از ۸۰ درصد خانوارها را از توان خرید یا اجاره خانه محروم کرده و با رشد ۴۱.۵ درصدی اجاره‌بها و افزایش ۳۰ درصدی نرخ فقر همراه شده است. با توجه به اینکه حدود ۷۰ درصد قیمت مسکن به زمین اختصاص دارد، کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس راهکار اصلی را در واگذاری زمین رایگان و افزایش مالکیت مردم می‌دانند؛ موضوعی که با بی‌برنامگی دولت چهاردهم تاکنون معلق مانده است.
بحران مسکن در شدیدترین وضعیت ۴ دهه اخیر؛ دولت باید زمین را واگذار کند
کارشناسان حوزه اقتصاد و مسکن معتقدند وضعیت فعلی بازار مسکن به مرحله‌ای بی‌سابقه در ۴۰ سال گذشته رسیده است. حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان برجسته، با اشاره به ناتوانی بیش از ۸۰ درصد خانوارها در خرید یا حتی اجاره خانه، وضعیت را «بُن‌بست مطلق» توصیف می‌کند. به باور او، حتی الگوهای جهانی مانند مسکن اجتماعی در شرایط فعلی ایران، پاسخگو نیستند.
قیمت زمین، کلید بحران
آمار رسمی نشان می‌دهد ۷۰ درصد قیمت مسکن به زمین اختصاص دارد. طبق اعلام مرکز آمار، میانگین قیمت هر متر مربع مسکن در تهران به ۱۰۲ میلیون تومان رسیده، در حالی که هزینه ساخت (بدون احتساب زمین) تنها ۲۲ تا ۲۵ میلیون تومان است. این فاصله نجومی، کارشناسان را به یک نتیجه مشترک رسانده است: دولت باید زمین واگذار کند.
رشد فقر، انفجار اجاره‌بها
بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ اجاره‌بها در یک سال گذشته ۴۱.۵ درصد افزایش یافته و همزمان نرخ فقر در کشور از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. اکنون بیش از ۲۵ میلیون ایرانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند، و مسکن، بزرگ‌ترین عامل فشار مالی بر خانوارهاست.
از تورم گریزی نیست، اما مالکیت ممکن است
به گفته احمد دنیامالی، نماینده پیشین مجلس، تنها راه‌حل بحران مسکن در اقتصاد تورمی ایران، افزایش مالکیت مردم است. کامران غضنفری، نماینده فعلی مجلس نیز تأکید دارد: «اگر زمین رایگان واگذار شود و تسهیلات بانکی به‌درستی پرداخت شود، مردم می‌توانند ظرف دو سال صاحب‌خانه شوند.»
دولت چهاردهم: سکوت در برابر یک بحران
با گذشت ماه‌ها از آغاز به کار دولت چهاردهم، تاکنون هیچ برنامه مشخصی برای حل بحران مسکن ارائه نشده است. میثم ظهوریان، منتخب مردم مشهد در مجلس دوازدهم، دولت را به تصدی‌گری بیش از حد و نداشتن نقش نظارتی مؤثر متهم می‌کند. به گفته او، این رویه برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی است و مانعی بزرگ در مسیر اصلاح بازار مسکن محسوب می‌شود.
دو دهه آشوب در بازار مسکن
از سال ۱۳۸۶ به بعد، بازار مسکن ایران شاهد جهش‌های پی‌در‌پی و نامنظم قیمتی بوده است. عواملی مانند نوسانات ارز، تورم، تغییرات در نرخ بهره و ضعف سیاست‌گذاری مسکن، موجب شده‌اند مسکن به پناهگاه سرمایه و در عین حال، کابوس معیشتی برای مردم تبدیل شود.
مسکن، تهدیدی برای سبک زندگی
طبق گزارش‌های رسمی، بیش از ۵۰ درصد هزینه خانوار تهرانی به مسکن اختصاص دارد. این سهم بزرگ باعث شده دیگر نیازهای اساسی خانوار مانند آموزش، سلامت و تفریح کنار گذاشته شود. بحران مسکن، تنها در ساخت و ساز یا قیمت خلاصه نمی‌شود؛ بلکه به بنیان‌های اجتماعی و کیفیت زندگی شهروندان نیز آسیب زده است.
مسکنلینک کوتاه :