عامل پنهان تورم در بازار مسکن

جهان صنعت نیوز – به نظر می‌رسد که رابطه‌ای معکوس بین نرخ سود سپرده‌های بانکی و قیمت مسکن در ایران وجود دارد. با کاهش نرخ سود بانکی، سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت بازار مسکن هجوم می‌آورند، امری که موجب رشد شدید قیمت مسکن شده است. این روند به ویژه در شرایط رشد بالای نقدینگی و افزایش درآمد سرانه شدت یافته و نشان می‌دهد سیاست‌های پولی می‌توانند به طور مستقیم روند بازار مسکن را شکل دهند.

بازار مسکن؛ بازتابی از سیاست‌های پولی

بازار مسکن همواره یکی از مهم‌ترین مقاصد سرمایه در اقتصاد ایران بوده است. اما طی دهه‌های اخیر، نوسانات نرخ سود سپرده‌های بانکی نقش تعیین‌کننده‌ای در هدایت جریان سرمایه به این بازار ایفا کرده است. با کاهش نرخ سود بانکی، جذابیت نگهداری پول در حساب‌های سپرده کم شده و سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به بازارهای جایگزین مانند مسکن روی آورده‌اند.

مطالعه روندهای اقتصادی نشان می‌دهد که کاهش نرخ سود سپرده‌ها به طور مستقیم بر افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری در مسکن تاثیر گذاشته است. در واقع، زمانی که بازدهی دارایی‌های مالی (مانند سپرده بانکی) پایین می‌آید، تقاضا برای دارایی‌های فیزیکی مانند زمین و ساختمان افزایش پیدا می‌کند. این تغییر رفتار سرمایه‌گذاران به صورت جهش قیمت در بازار مسکن منعکس می‌شود.

رشد نقدینگی و اثر دومینو بر قیمت مسکن

یکی از متغیرهای کلیدی که در کنار نرخ سود بر بازار مسکن تاثیر گذاشته، رشد نقدینگی است. رشد سریع حجم پول در اقتصاد ایران، بدون رشد متناظر تولید، فشار مضاعفی بر بازار دارایی‌هایی مانند مسکن وارد کرده است. به عبارت دیگر، حجم بالای پول در گردش به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری امن و سودآور بوده و در غیاب ابزارهای مالی مناسب، عمدتاً به بازار مسکن هدایت شده است.

این تزریق بی‌رویه نقدینگی به بازار مسکن، نه تنها قیمت‌ها را افزایش داده، بلکه باعث ایجاد حباب‌های قیمتی شده است؛ حباب‌هایی که ترکیدن آن‌ها می‌تواند آثار مخربی بر اقتصاد کلان داشته باشد.

نقش درآمد سرانه و رشد تقاضا

در کنار عوامل پولی، رشد درآمد سرانه نیز نقش مؤثری در تحریک تقاضای مسکن داشته است. در دوره‌هایی که درآمد خانوارها افزایش یافته، تقاضای واقعی برای بهبود کیفیت زندگی و مالکیت مسکن نیز رشد کرده است. این تقاضای واقعی در کنار تقاضای سفته‌بازانه ناشی از کاهش سود بانکی، فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کرده و بازار مسکن را به شدت ملتهب ساخته است.

عرضه مسکن؛ پاسخ ناکافی به رشد تقاضا

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در مقابل رشد سریع تقاضا، عرضه مسکن نتوانسته همپای نیازهای جدید حرکت کند. محدودیت‌های نهادی در صدور مجوز ساخت، مشکلات تأمین مالی پروژه‌های ساختمانی، و نوسانات قیمت مصالح ساختمانی، باعث شده‌اند عرضه جدید کمتر از نیاز واقعی بازار باشد. این ناترازی میان عرضه و تقاضا، رشد قیمت مسکن را شتاب داده و بازار را به نفع مالکان و سفته‌بازان تغییر داده است.

تجربه جهانی؛ درس‌هایی برای ایران

در بسیاری از کشورها، دولت‌ها با استفاده از سیاست‌های هوشمندانه پولی و مالی توانسته‌اند بازار مسکن را کنترل کنند. ایجاد مالیات‌های هدفمند بر خریدهای غیرمصرفی مسکن، افزایش مالیات بر خانه‌های خالی، و طراحی ابزارهای سرمایه‌گذاری جایگزین، از جمله راهکارهایی بوده که در کشورهایی مانند کانادا، استرالیا و کره جنوبی موفقیت‌آمیز عمل کرده است.

ایران نیز می‌تواند با بومی‌سازی این تجارب و تطبیق آن با ساختار اقتصادی داخلی، مسیر پایدارتری برای بازار مسکن فراهم کند.

اخبار برگزیدهمسکن