بازارگردانی طلا در تله شفافیت

محمد اصغرزاده-جهان صنعت نیوز: در هفته‌های اخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا با موجی از انتقادهای جدی در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی مواجه شدند. موضوع اصلی، نحوه بازارگردانی و فاصله معنادار قیمت بازار از NAV ابطال بود؛ حباب‌های منفی سنگینی که به ضرر سهامداران تمام می‌شد. حالا به‌نظر می‌رسد این فشارها مؤثر واقع شده و شاهد کاهش فاصله قیمت بازار و ارزش واقعی صندوق‌ها در بیشتر صندوق‌ها هستیم. با این حال، ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ چراکه مطالبه‌ی فعالان بازار از صندوق‌ها، به مرحله‌ای تازه رسیده: سبدگردانی فعال، شفاف و حرفه‌ای.

واکنش صندوق‌ها به انتقادات عمومی

برای مدتی طولانی، ساختار بازارگردانی در برخی صندوق‌های طلا به‌گونه‌ای بود که سرمایه‌گذاران همواره با اختلاف منفی چند درصدی میان قیمت و NAV مواجه می‌شدند. این در حالی‌ است که فلسفه‌ی وجودی بازارگردان، کاهش این گپ و حفظ تعادل قیمتی است.

اما در روزهای اخیر و در پی انتقادات پیاپی، به‌ویژه در پلتفرم‌های تخصصی، اختلاف سنگین قیمت تابلو و ناو برخی صندوق‌ها به‌تدریج کاهش یافته است. داده‌های موجود نشان می‌دهد که اکنون بسیاری از صندوق‌ها با فواصل قیمتی منطقی‌تری نسبت به NAV معامله می‌شوند؛ نشانه‌ای که می‌تواند از بازگشت نسبی انضباط به ساختار بازارگردانی حکایت داشته باشد.

پایان یک تکنیک تبلیغاتی تکراری؟

یکی از نکات جالب در اصلاح اخیر بازارگردانی، بی‌اثر شدن تدریجی شگردهای قدیمیِ تبلیغاتی است. برای مدت‌ها، برخی صندوق‌ها با هدف جذب سرمایه‌گذاران، تلاش می‌کردند خود را در صدر جدول «کمترین حباب اسمی» قرار دهند، ولو با اقدامات نمایشی کوتاه‌مدت. اما حالا با افزایش سطح آگاهی سهامداران، این تاکتیک کارایی پیشین را از دست داده است.

بسیاری از سرمایه‌گذاران با ابزارهایی ساده مانند نمودارهای قیمت و NAV ، خودشان کیفیت بازارگردانی را بررسی می‌کنند و صرفاً به جایگاه نماد در جدول اکتفا نمی‌کنند. این تحول، نشانه‌ی مثبتی در جهت شفافیت بیشتر بازار صندوق‌هاست.

مطالبه‌ی بعدی: مدیریت فعال سبد

در حالی که بازارگردانی مطلوب یک الزام اولیه است، فعالان حرفه‌ای بازار معتقدند انتظارات باید یک گام فراتر برود: سبدگردانی پویا و متناسب با شرایط بازار.

ترکیب دارایی‌های صندوق‌های طلا — شامل سکه، شمش و موجودی نقد — باید بسته به روند بازار، به‌صورت دوره‌ای و با تحلیل تخصصی تغییر کند. برای مثال، در دوران رکود یا نوسان، افزایش سهم نقد می‌تواند ریسک پرتفوی را کاهش دهد. همچنین، جابجایی هوشمند بین سکه و شمش، می‌تواند بازدهی را بهینه کند.

با این حال، هنوز شفافیت چندانی درباره استراتژی‌های سبدگردانی در بسیاری از صندوق‌ها وجود ندارد و انتظار می‌رود در آینده نزدیک این موضوع به یکی از محورها‌ی اصلی ارزیابی صندوق‌ها بدل شود.

پایان یک عصر، آغاز یک مرحله‌ی تازه؟

مجموعه این تغییرات نشان می‌دهد که صندوق‌های طلا، دیگر نمی‌توانند تنها با ظاهر‌سازی و عملیات نمایشی، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کنند. روزهایی که انتشار یک رپورتاژ یا اصلاح موقت بازارگردانی، برای جلب ورودی‌های تازه کافی بود، رو به پایان است.

اکنون مخاطبان بازار طلا — به‌ویژه نسل جدید سرمایه‌گذاران آگاه — به‌دنبال صندوق‌هایی هستند که نه‌تنها در خصوص قضاوت بازارگردانی شفاف و دقیق عمل می‌کنند، بلکه در مدیریت ترکیب دارایی‌ها نیز رفتاری حرفه‌ای و تحلیل‌محور دارند.

چه باید کرد؟

بازار طلا در ایران همچنان جذابیت‌های خاص خود را دارد، اما حفظ این جذابیت برای سرمایه‌گذاران، نیازمند اصلاح ساختاری در رفتار مدیران صندوق‌هاست. حالا که مرحله اول — یعنی فشار برای بهبود بازارگردانی — تا حدی مؤثر واقع شده، نوبت آن است که مدیران صندوق‌ها به مطالبه‌ی بعدی پاسخ دهند: سبدگردانی فعال، واکنش‌پذیر و شفاف.

 

 

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان