تهران در محاصره موش‌ها؛ معضل شهری زیر پوست کلانشهر
مشکل افزایش جمعیت موش‌ها در تهران ناشی از زاد و ولد سریع، غذارسانی خیابانی و نبود فاضلاب‌های زیرزمینی است.
جهان صنعت نیوز، حضور موش‌ها در خیابان‌ها، کوچه‌ها و حتی مراکز پرتردد تهران، به موضوعی تکراری اما نگران‌کننده برای شهروندان پایتخت تبدیل شده است. گزارش‌های مردمی و مشاهدات روزانه از مناطق مختلفی چون ولی‌عصر، اشرفی‌اصفهانی، کارگر، و دانشگاه علم و صنعت حکایت از جولان بی‌وقفه این جانوران موذی دارند. هرچند این پدیده جدید نیست، اما پرسش مهم اینجاست که چرا شهرداری تهران تاکنون نتوانسته با این معضل مقابله مؤثری داشته باشد؟
زاد و ولد بی‌وقفه در شهری با ظرفیت محدود
داوود گودرزی، مدیر کنترل جانوران مضر شهری در شهرداری تهران، در گفت‌وگویی با روزنامه «ایران» اعلام کرد که موش‌ها در هیچ کشوری ریشه‌کن نمی‌شوند، اما قابل کنترل هستند. او با اشاره به نرخ تکثیر بالای موش‌ها توضیح داد: «موش ظرف تنها یک ماه بالغ می‌شود و زمان بارداری آن فقط ۱۸ روز است. به همین دلیل، تنها در یک سال، جمعیت موش‌ها در شهری مانند تهران می‌تواند تا یک میلیون افزایش یابد.»
تغذیه ناخواسته و رفتارهای ناآگاهانه
یکی از دلایل عمده افزایش جمعیت موش‌ها، رفتار شهروندان در غذارسانی به حیوانات شهری مانند سگ و گربه است. گودرزی هشدار داد که باقی‌مانده این غذاها برای موش‌ها نیز منبع تغذیه محسوب می‌شود و همین موضوع به رشد جمعیت آن‌ها دامن می‌زند. از طرفی، ریختن زباله در نهرها و جوی‌ها، محیط ایده‌آلی برای زاد و ولد و تغذیه موش‌ها فراهم می‌کند.
ناکارآمدی ساختار شهری
گودرزی یکی از دلایل اصلی رویت بیشتر موش‌ها را در مقایسه با کشورهای دیگر، نبود فاضلاب‌های زیرزمینی دانست. وی گفت: «در کشورهایی که سیستم فاضلاب زیرزمینی توسعه‌یافته دارند، موش‌ها بیشتر در زیرزمین زندگی می‌کنند و کمتر دیده می‌شوند.» به گفته او، ساختمان‌های فرسوده، معابر بهسازی‌نشده، و محدودیت‌های قانونی در استفاده از سموم، موانع اصلی در کنترل جمعیت موش‌ها هستند.
محدودیت در استفاده از سم
استفاده از سم برای کنترل موش‌ها به دلیل آثار مخرب آن بر محیط‌زیست، منابع آب زیرزمینی و سلامت عمومی، با محدودیت‌های جدی از سوی سازمان محیط‌زیست مواجه است. گودرزی اضافه کرد: «تنها از دو شرکت داخلی مجوز تهیه سم داریم و با شرکت‌های دانش‌بنیان نیز وارد مذاکره شده‌ایم.»
راه‌حل‌های پیشنهادی
مدیر کنترل جانوران مضر شهری سه راهکار اساسی برای مدیریت این بحران پیشنهاد کرد:
- تکمیل سیستم فاضلاب زیرزمینی برای محدود کردن حضور موش‌ها در سطح شهر.
- اصلاح رفتار شهروندان در زمینه عدم ریختن زباله در معابر و خودداری از غذارسانی خیابانی.
- بهسازی فضاهای شهری مانند ساختمان‌های مخروبه که به پناهگاه‌های موش‌ها تبدیل شده‌اند.
وی در پایان بر نقش آگاهی‌رسانی رسانه‌ها و مشارکت عمومی در کنترل این معضل تأکید کرد و گفت: «این یک نبرد شهری است که پیروزی در آن بدون همکاری مردم ممکن نیست.»
اجتماعی و فرهنگیلینک کوتاه :