خانه‌های روی کاغذ؛ مسکن کارگری در انتظار کلنگ اول

جهان صنعت نیوز، در حالی‌که تأمین مسکن کارگران یکی از حقوق اساسی تعریف‌شده در قانون اساسی و قانون کار محسوب می‌شود، اما این حق همچنان روی کاغذ مانده و در عمل، با چالش‌های جدی مواجه است. جدیدترین وعده در این زمینه، اعلام ساخت ۱۵۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران از سوی وزارت راه و شهرسازی است؛ وعده‌ای که همزمان با هفته کارگر از سوی معاون این وزارتخانه اعلام شد.

۵۴۰۰ هکتار زمین، اما چند واحد ساخته شده؟

به گفته نبیان، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، تاکنون ۵۴۰۰ هکتار زمین با ظرفیت احداث ۱۵۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح صنعت‌شهرها برای کارگران تخصیص یافته است. او خبر داد که در ۱۲ استان، ۳۶ تفاهم‌نامه با واحدهای صنعتی و معدنی برای اجرای این طرح امضا شده و قرار است ۸ پروژه دیگر نیز امسال در ۵ استان دیگر به آن اضافه شود. به گفته نبیان، این پروژه‌ها می‌توانند ظرفیت پذیرش ۲۶ هزار واحد جدید را نیز ایجاد کنند.

در مقابل، سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران با تردید نسبت به عملیاتی‌شدن این وعده‌ها، تأکید می‌کند که قوانین موجود از جمله ماده ۱۴۹ قانون کار، کارفرمایان را به‌صراحت موظف به تأمین مسکن کارگران کرده‌اند؛ اما سال‌هاست که این قوانین اجرا نمی‌شوند. او با یادآوری ماده ۱۵۳ قانون کار، افزود: تخلف از این قوانین جرم است، اما هیچ نهادی پاسخ‌گوی این اهمال نیست.

فشار سنگین اجاره بر دوش کارگران

گلپور با اشاره به بحران تورم و رکود اقتصادی در سال‌های اخیر گفت: «بیش از ۷۰ درصد درآمد کارگران صرف اجاره مسکن می‌شود، در حالی‌که حق مسکن همچنان ۹۰۰ هزار تومان باقی مانده است؛ رقمی که حتی هزینه خرید نان و لبنیات را هم پوشش نمی‌دهد.» او تأکید کرد که عدم افزایش حق مسکن برای سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، ظلمی آشکار به جامعه کارگری است و خواستار اقدام فوری دولت و شورای عالی کار در این زمینه شد.

قانون داریم، اجرا نداریم

کارشناسان معتقدند که هیچ‌گونه کمبود قانونی برای تأمین مسکن کارگران وجود ندارد، اما نبود ضمانت اجرایی و اراده کافی، موجب شده تا بسیاری از این حقوق نادیده گرفته شوند. در شرایطی که هزینه تأمین مسکن روزبه‌روز در حال افزایش است، ادامه این روند می‌تواند امنیت معیشتی میلیون‌ها کارگر را به خطر بیندازد.

در نهایت، پرسشی که همچنان بی‌پاسخ مانده این است: از ۳۶ تفاهم‌نامه امضا شده برای ساخت مسکن کارگری، دقیقاً چند مورد به مرحله اجرا رسیده‌اند؟ وعده ساخت ۱۵۰ هزار واحد مسکن زمانی معنا خواهد داشت که نتایج آن در میدان عمل دیده شود، نه تنها در آمار و سخنرانی‌ها.

مسکن