به داد کادر درمان برسید!

• جهان صنعت نیوز – سارا پوردلجو: روزگاری بود که بخش درمان و پزشکی در ایران، حرف اول را می‌زد؛ اما اکنون نبض آن کند شده و وضعیت، روز به روز اسفناک‌تر می‌شود. این روند نزولی، زنگ خطری جدی برای آینده نظام سلامت کشور است. رزیدنت‌ها، پرستاران و کادر درمان در ایران بیش از پیش تحت فشار قرار دارند. فشارهایی که صرفاً به ساعات کاری یا درآمد پایین محدود نمی‌شود، بلکه به ساختار ناکارآمد نظام آموزشی، نبود حمایت روانی و بی‌توجهی به کرامت شغلی نیز بازمی‌گردد.

رؤیای پزشک شدن، آغاز بحران است!

بررسی‌ها نشان می‌دهد، دانشجویانی که به امید و رویای پزشک شدن وارد این حرفه می‌شوند، نه تنها در ابتدای امر و در فرآیند طاقت‌فرسای کنکور و انتخاب رشته، استرس و فشار زیادی را متحمل می‌شوند، بلکه در طول دوران تحصیل و به‌ویژه در دوره رزیدنتی، این فشارها چند برابر می‌شود. بسیاری از این افراد، حتی در مقاطع بالای تحصیل، با نبود امنیت شغلی، محیط کار خسته‌کننده، فرسودگی روانی و درآمدهای پایین مواجه‌اند. برنامه‌های آموزشی سنگین، ساعات حضور بالا در بیمارستان و بی‌توجهی مسئولین نسبت به کادر درمان موجب شده تا انگیزه‌ها کم‌رنگ و توان کادر درمان برای خدمت‌رسانی به مردم کاهش یابد.

آمار افسردگی، اضطراب، و حتی اقدام به خودکشی در میان دانشجویان پزشکی و پرستاران نسبت به سایر رشته‌ها به طرز عجیبی در چندسال اخیر، بالا رفته است. این آمار نه‌تنها یک هشدار اجتماعی، بلکه هشداری برای سلامت نظام آینده درمانی کشور است.

فشار مضاعف در محیط کار؛ شیفت‌های فرساینده، درآمدهای ناچیز

برای اثبات شرایط بحرانی کادر درمان، کافی است سری به بیمارستان‌های دولتی و به‌ویژه بخش اورژانس بزنید. حجم بالای مراجعان، نبود امکانات کافی و کمبود نیروی انسانی، موجب شده تا هر پزشک، پرستار یا رزیدنت، عملاً معادل سه نفر فعالیت کند.

خدمات‌رسانی ضعیف و نارضایتی بیماران نیز به‌دلیل همین کمبودهاست، نه کم‌کاری یا بی‌توجهی پرسنل درمان. این فشار مضاعف، هم‌زمان اعتماد عمومی به نظام سلامت را تضعیف کرده و سلامت جسمی و روانی کادر درمان را نیز، به خطر انداخته است.

در کنار این شرایط طاقت‌فرسا، حقوق دریافتی پایین و بی‌تناسب با حجم کار، انگیزه خدمت را به‌شدت کاهش داده است. مقایسه حقوق پزشکان و پرستاران ایرانی با همتایان آن‌ها در کشورهای منطقه، شکاف عمیق اقتصادی و رفاه شغلی را آشکار می‌سازد.

عواقب تلخ و آینده نامعلوم نظام سلامت در ایران

پزشکان و متخصصان در گفتگو با جهان صنعت می‌گویند: ادامه این روند، بدون تردید آینده‌ای نگران‌کننده را رقم خواهد زد. اولین و ملموس‌ترین پیامد، افزایش مهاجرت پزشکان، پرستاران و دانشجویان پزشکی به خارج از کشور است که همین حالا هم در وضعیت بحرانی قرار دارد و شاهد مهاجرت گسترده کادر درمان هستیم. گزارش‌ها نشان می‌دهد که تنها در یک سال اخیر، هزاران نفر از کادر درمان کشور برای مهاجرت اقدام کرده‌اند یا در حال برنامه‌ریزی هستند و در ماه بین ۱۰۰ الی ۱۲۰ نفر از پرستاران به کشورهایی مثل آلمان، استرالیا، هلند و کشورهای عربی مهاجرت می‌کنند. کشورهایی که از نظر رفاهی شرایط خوبی را برای پرستاران فراهم می‌کنند و ماهانه حداقل ۱۲۰ میلیون تومان حقوق دریافتی دارند.

علاوه‌بر مهاجرت، ترک شغل و تغییر مسیر شغلی از سوی فارغ‌التحصیلان پزشکی نیز روندی نگران‌کننده پیدا کرده است. وقتی حرفه‌ای با این حجم از فداکاری، نتواند معیشت و آرامش روانی فراهم کند، نسل آینده تمایلی برای ماندن در آن نخواهد داشت.

در سطح کلان، فرسودگی کادر درمان منجر به کاهش کیفیت درمان، افزایش خطاهای پزشکی، نارضایتی عمومی و حتی ایجاد بی‌اعتمادی گسترده نسبت به سیستم سلامت خواهد شد. این وضعیت می‌تواند در بلندمدت موجب ناتوانی کشور در مواجهه با بحران‌های سلامت عمومی مانند همه‌گیری‌ها، بلایای طبیعی و بیماری‌های مختلف شود.

کادر درمان، ستون فقرات نظام سلامت هستند. بی‌توجهی به وضعیت آموزشی، معیشتی و روانی آن‌ها، پیامدهایی فراتر از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خواهد داشت و یک بحران ملی را رقم خواهد زد. امروز، صدای آن‌ها هنوز شنیده می‌شود؛ اما اگر بی‌توجهی ادامه یابد، فردا شاید حتی این صدا هم خاموش شود.

 

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیده