چرا دلار پایین‌تر نیامد؟ وقتی منافع گروهی در گرانی است

جهان صنعت نیوز، در شرایطی که بازار ارز و طلا پس از کاهش قیمت‌ها در نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا انتظار نزول بیشتری داشت، اما روند نزولی متوقف شد. محسن زنگنه، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در گفت‌وگویی با ایسنا به بررسی چرایی این پدیده پرداخت.

انتظارات ارزی؛ متهم ردیف اول

زنگنه با تأکید بر اینکه جهش‌های نرخ دلار در ماه‌های گذشته ناشی از تغییر شاخص‌های اقتصادی نبوده، گفت: «هیچ تغییر بنیادی در متغیرهایی مانند نقدینگی، کسری بودجه یا ناترازی بانک‌ها رخ نداده که جهش‌های ارزی را توجیه کند. آنچه بازار را بالا و پایین می‌برد، «انتظارات ارزی» است، نه واقعیت‌های اقتصادی.»

او هشدار داد که دولت در مدیریت این انتظارات ناکام بوده و گاه حتی به اشتباه آن‌ها را به عنوان واقعیت پذیرفته است. به گفته زنگنه، تحلیل‌های غلط برخی مسئولان درباره نرخ واقعی دلار نیز به این نابسامانی دامن زده است.

پیوستگی طلا با بازار ارز

نماینده مجلس با اشاره به رشد ۱۴۰ درصدی قیمت طلا در ایران در برابر رشد ۳۰ درصدی جهانی، گفت: «این میزان رشد، بیش از تأثیرات جهانی، ناشی از پیوستگی شدید بازار طلا با ارز و سیاست‌های غلط داخلی بوده است.» زنگنه به رشد عجیب واردات طلا از ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ به ۸ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد و آن را یکی از عوامل اصلی دمیدن به آتش بازار دانست.

نقش ذی‌نفعان در حفظ قیمت‌های بالا

زنگنه از نقش پررنگ ذی‌نفعان بازار ارز و طلا، از بانک‌ها تا صندوق‌های طلا، سخن گفت: «وقتی همین بانک‌ها در سال گذشته ۲۳۰ هزار میلیارد تومان از محل تسعیر ارز سود کرده‌اند، طبیعی است که با کاهش نرخ دلار مخالفت کنند.»

او تأکید کرد که برخی بازیگران بازار که در زمان افزایش قیمت‌ها از «بازار آزاد» حمایت می‌کردند، حالا در هنگام افت قیمت، خواهان دخالت دولت برای مهار کاهش نرخ هستند.

دولت باید اقتدار نشان دهد

در جمع‌بندی، زنگنه خاطرنشان کرد: «تا زمانی که دولت نتواند بر ذی‌نفعان و انتظارات ارزی غلبه کند، مدیریت بازار ارز ممکن نخواهد بود. باید وزارت اقتصاد و بانک مرکزی با قدرت وارد عمل شوند و اجازه ندهند منافع گروه‌های خاص مسیر سیاست‌گذاری را تعیین کند.»

طلا و ارز