بازار کار ایران در تصرف اتباع خارجی
سهم بالای اتباع خارجی در بازار کار ایران با عبور از مرز ۱۰ درصد، به یکی از چالش‌های جدی تبدیل شده است.
جهان صنعت نیوز، در سال‌های اخیر، حضور گسترده اتباع خارجی در بازار کار ایران به یکی از جدی‌ترین چالش‌های اشتغال داخلی تبدیل شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که بیش از ۱۰ درصد از مشاغل در کشور در اختیار نیروهای خارجی، به‌ویژه افغان‌ها، قرار دارد؛ رقابتی نابرابر که اشتغال جوانان، زنان و فارغ‌التحصیلان را با دشواری‌های بیشتری مواجه کرده است.
نیروی کار خارجی؛ رقیبی ارزان اما چالش‌زا
بسیاری از کارفرمایان به دلایل اقتصادی و کاهش هزینه‌ها، ترجیح می‌دهند از نیروی کار خارجی استفاده کنند. این نیروها، به‌ویژه در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز، کشاورزی و خدمات شهری، اغلب بدون مطالبه بیمه تأمین اجتماعی و با دستمزدهایی پایین‌تر از عرف داخلی فعالیت می‌کنند. همین مسئله سبب شده کارگران ایرانی شانس کمتری برای استخدام داشته باشند و نرخ بیکاری بالا بماند.
بیکاری بالای جوانان و زنان تحصیل‌کرده
حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار، با رد ادعای نبود نیروی کار در کشور، تصریح کرد که نرخ بیکاری در ایران همچنان بالاتر از ۷.۲ درصد است و در میان زنان و فارغ‌التحصیلان به سطح نگران‌کننده‌ای رسیده است. او با اشاره به اینکه بیش از ۴۰ درصد بیکاران را فارغ‌التحصیلان تشکیل می‌دهند، افزود: نرخ بیکاری در میان زنان بیش از ۲۳ درصد و مشارکت اقتصادی آنها فقط ۱۴.۵ درصد است. او خواستار افزایش حمایت‌های شغلی از زنان و جوانان شد.
ضرورت مقابله با رقابت ناعادلانه
این کارشناس بازار کار تأکید کرد که دولت باید برای رفع رقابت نابرابر بین اتباع خارجی و نیروی کار داخلی وارد عمل شود. نبود بیمه، دستمزد پایین‌تر و پذیرش شرایط دشوار از سوی اتباع خارجی باعث شده که بسیاری از مشاغل سطح پایین از دسترس کارگران ایرانی خارج شود.
آمار نگران‌کننده از حضور اتباع در ایران
بر اساس اعلام وزارت کشور، بیش از ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تبعه خارجی به‌صورت رسمی در ایران حضور دارند، در حالی‌که برآوردهای غیررسمی این عدد را حدود ۸.۵ میلیون نفر می‌دانند. وزارت کار نیز اعلام کرده که بیش از ۳ میلیون نیروی کار خارجی در بازار کار کشور فعال هستند. نشانه‌های حضور آنها در کارگاه‌های ساختمانی، شهرداری‌ها و مشاغلی مانند سرایداری و نگهبانی کاملاً مشهود است.
پیامدهای اجتماعی و راهکارهای پیشنهادی
افزایش وابستگی به نیروی کار خارجی، علاوه بر تأثیر منفی بر اشتغال، می‌تواند زمینه‌ساز بروز نارضایتی‌های اجتماعی و کاهش سطح استاندارد زندگی شود. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که دولت با تدوین برنامه‌های آموزشی، افزایش بهره‌وری نیروی کار داخلی و حمایت‌های اجتماعی، سهم نیروی کار ایرانی در بازار را تقویت کند. همچنین، نظارت دقیق‌تر بر وضعیت اشتغال اتباع خارجی و الزام کارفرمایان به رعایت قوانین کار، از اقدامات ضروری در مسیر ساماندهی این وضعیت است.
اجتماعی و فرهنگیلینک کوتاه :