نبرد طلا با بورس و دلار؛ دلیل عقب‌نشینی سرمایه از صندوق‌های طلا چیست؟

جهان صنعت نیوز، در ماه‌های اخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا در بورس کالا با نوسانات شدید قیمتی مواجه شده‌اند؛ موضوعی که توجه فعالان بازار سرمایه را به خود جلب کرده است. این نوسانات نه تنها ناشی از تغییرات قیمت جهانی طلا، بلکه درگیر مؤلفه‌های پیچیده‌تری از جمله سیاست‌های داخلی و بین‌المللی، نرخ ارز و تحولات بورس تهران است.

رشد چشمگیر در زمستان، افت محسوس در بهار

صندوق‌های طلا در زمستان ۱۴۰۳، تحت تأثیر رشد نرخ ارز و جهش قیمت اونس جهانی، رشد قابل‌توجهی تا حدود ۴۰ درصد را تجربه کردند. اما این روند صعودی با آغاز سال ۱۴۰۴، همزمان با افزایش استقبال از بازار سهام و شروع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، متوقف شد. جریان نقدینگی از بازار طلا به سمت سهام حرکت کرد و این انتقال سرمایه، باعث افت بازدهی سالانه صندوق‌های طلا از بیش از ۱۲۰ درصد در اسفند به حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد در پایان فروردین شد.

نقش پررنگ سیاست و نرخ ارز در نوسان طلا

سعید حقانی‌نسب، کارشناس صندوق‌های کالایی، در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به تأثیرگذاری بالا‌ی عوامل غیراقتصادی بر این صندوق‌ها گفت: «هرگونه خبر مثبت از مذاکرات ایران و آمریکا می‌تواند منجر به افت ناگهانی نرخ دلار و طلا شود و این کاهش، مستقیم بر ارزش صندوق‌های طلا اثر می‌گذارد.» او همچنین افزود که موجودی این صندوق‌ها به‌شکل شمش طلا یا گواهی سپرده سکه است و ارزش خالص دارایی آنها (NAV) رابطه مستقیمی با قیمت‌های جهانی و داخلی طلا دارد.

بازار آزاد و مرکز مبادله؛ دو نقطه مرجع تعیین نرخ

حقانی‌نسب توضیح داد که قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا با دو مرجع قیمت‌گذاری در ارتباط است؛ بازار آزاد طلا و نرخ شمش در مرکز مبادله ارز و طلا. در شرایط افزایش تقاضا و رشد قیمت طلا، ارزش این یونیت‌ها نیز افزایش می‌یابد. اما با کاهش قیمت جهانی یا داخلی، صندوق‌ها نیز دچار افت می‌شوند.

عدم تنظیم مقررات برای کاهش ریسک صندوق‌های طلا

با وجود آنکه سازمان بورس اخیراً برای کاهش ریسک صندوق‌های اهرمی اقدام به کاهش ضریب اعتبار معاملاتی آن‌ها کرده، هنوز اقدامی مشابه برای صندوق‌های طلا انجام نشده است. برخی تحلیلگران معتقدند کاهش دامنه نوسان این صندوق‌ها از مثبت و منفی ۱۰ درصد به محدوده‌ای پایین‌تر می‌تواند بخشی از نوسانات هیجانی را کنترل کند.

چشم‌انداز مبهم؛ طلا همچنان بازیگر حساس به اخبار

در شرایطی که بازار طلا به‌طور سنتی به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود، به نظر می‌رسد صندوق‌های بورسی طلا در ایران بیش از آنکه به قیمت اونس جهانی واکنش نشان دهند، به تحولات سیاسی و نوسانات نرخ ارز حساس هستند. از این‌رو، تحلیل‌گران توصیه می‌کنند سرمایه‌گذاران این حوزه، علاوه بر داده‌های اقتصادی، به اخبار سیاسی داخلی و بین‌المللی نیز توجه دقیق داشته باشند.
منبع مهر

طلا و ارز