خانه‌به‌دوشی مدرن؛ افزایش ۵۰ درصدی اجاره و فرار به جنوب

جهان صنعت نیوز، با آغاز تدریجی فصل جابه‌جایی مستاجران، بازار اجاره مسکن در ایران با افزایش چشمگیر قیمت‌ها مواجه شده و نرخ‌ها در برخی مناطق تهران حتی تا ۵۰ درصد نیز رشد داشته‌اند. این در حالی است که برخلاف وعده‌های پیشین، هنوز سقف اجاره‌ بهای رسمی اعلام نشده و هر مالک نرخ دلخواه خود را تعیین می‌کند. وزارت راه و شهرسازی وعده ورود به نرخ‌گذاری را داده، اما هنوز تصمیمی اجرایی نشده است. کارشناسان و مستاجران نگرانند که با ادامه این روند، شرایط برای اقشار کم‌درآمد بحرانی‌تر شود.

اجاره‌های افسارگسیخته؛ مستاجران در تله تابستان داغ

با نزدیک شدن به فصل تابستان و آغاز جابه‌جایی مستاجران، بازار اجاره مسکن در ایران وارد فاز تازه‌ای از نوسان و افزایش قیمت شده است. در شرایطی که انتظار می‌رفت دولت با سیاست‌گذاری مشخص و تعیین سقف اجاره‌بها، شرایط را برای مستاجران تسهیل کند، نه‌تنها چنین اقدامی صورت نگرفته، بلکه رشد نرخ‌ها در برخی مناطق تهران، از مرز ۵۰ درصد نیز عبور کرده است.

هر مالک، یک نرخ اجاره

در حال حاضر، عملاً هر مالک بر اساس صلاحدید شخصی خود، نرخ اجاره‌بها را تعیین می‌کند. این وضعیت موجب شده بازار اجاره از هیچ قاعده مشخصی پیروی نکند و مستاجران در برابر قیمت‌هایی قرار بگیرند که خارج از توان مالی آن‌هاست. این در حالی است که وعده‌های قبلی در خصوص کنترل قیمت‌ها و حمایت از مستاجران هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌اند.

وعده ورود وزارت راه به نرخ‌گذاری؛ هنوز بی‌نتیجه

حبیب‌الله طاهرخانی، معاون وزیر راه و شهرسازی، اعلام کرده در صورت عبور نرخ تورم از ۳۰ درصد، مطابق قانون، وزارت راه وارد فرآیند نرخ‌گذاری در بازار اجاره خواهد شد. به گفته او، ضوابط مربوطه قرار است به زودی از سوی وزیر ابلاغ شود و استانداران نیز مأموریت دارند نظرات استان‌ها را برای تنظیم بازار اجاره جمع‌آوری کنند.

طرح‌هایی برای کنترل بازار؛ از مسکن استیجاری تا تهاتر زمین

از دیگر طرح‌هایی که در دستور کار وزارت راه قرار دارد، می‌توان به ساخت سالانه ۲۵ هزار واحد مسکونی استیجاری برای اقشار کم‌درآمد و زوج‌های جوان اشاره کرد. همچنین سازمان ملی زمین و مسکن و شرکت عمران شهرهای جدید مأمور شده‌اند با تهاتر املاک و اراضی، واحدهای آماده را به بازار اجاره عرضه کنند. دولت همچنین از نهادهایی چون نیروهای مسلح خواسته وارد فرآیند مسکن‌سازی سازمانی شوند تا بخشی از فشار بازار اجاره کاهش یابد.

مستاجران در تنگنا؛ از غرب تا شرق تهران

اما در عمل، شرایط بازار چیز دیگری می‌گوید. یکی از مستاجران منطقه اکباتان تهران با گلایه از رشد ۵۰ درصدی اجاره‌بها، اعلام کرده که مبلغ اجاره منزل او از ۱۲ میلیون تومان در ماه به ۲۵ میلیون تومان افزایش یافته است. در منطقه پیروزی نیز، گزارش‌ها از رشد بیش از ۳۰ درصدی نرخ‌ها حکایت دارد. مستاجران می‌گویند «چشم‌و‌هم‌چشمی» در میان مالکان، سبب شده نرخ‌های غیرمنطقی به سرعت فراگیر شوند.

هشدار اتحادیه املاک؛ ابزارهای نظارتی پاسخگو نیستند

داود بیگی‌نژاد، نایب‌رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، نیز از رشد غیرمنطقی قیمت‌ها پیش از آغاز رسمی فصل اجاره خبر داده و تاکید کرده که ابزارهای موجود برای مدیریت بازار اجاره، کارآمدی لازم را ندارند. او نسبت به مهاجرت مستاجران به مناطق جنوبی شهر هشدار داده و خواستار مداخله فوری و مؤثر دولت در این زمینه شده است.

ضرورت تعیین سقف اجاره پیش از افزایش بحران

با توجه به پایان سال تحصیلی و آغاز موج جدید جابه‌جایی، کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر دولت هرچه سریع‌تر نسبت به اعلام سقف اجاره و اجرای طرح‌های حمایتی اقدام نکند، بازار اجاره با بحرانی عمیق‌تر روبه‌رو خواهد شد؛ بحرانی که بیش از همه، اقشار آسیب‌پذیر جامعه را تحت فشار قرار خواهد داد.

مسکن