زمستان داغ نهاده‌های ساختمانی؛ پیش‌درآمدی بر تورم بهاری مسکن؟

محمد اصغرزاده مرغملکی- جهان صنعت نیوز: درحالی‌که بازار مسکن تهران در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۳ با رکودی سنگین و بلاتکلیفی در سمت تقاضا همراه بود، تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی نشان می‌دهد قطار تورمی مصالح ساختمانی دوباره شتاب گرفته است. این رشد تورم، اگرچه هنوز مستقیماً به جهش قیمتی در بازار مسکن نینجامیده، اما می‌تواند در فصل بهار زمینه‌ساز افزایش هزینه ساخت‌وساز و در ادامه رشد قیمت واحدهای نوساز شود؛ رشدی که اگر با ضعف قدرت خرید و نبود سیاست‌های حمایتی همراه شود، رکود تورمی بازار را عمیق‌تر خواهد کرد.

طبق داده‌های رسمی، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در زمستان ۱۴۰۳ به ۳۲۳۹.۸ واحد رسید که نسبت به فصل پاییز ۱۱.۷ درصد، نسبت به زمستان ۱۴۰۲ حدود ۳۷.۹ درصد و در مقیاس تورم سالانه ۳۰ درصد افزایش یافته است. هر سه شاخص اصلی تورم (فصلی، نقطه‌ای و سالانه) در این فصل با شیب صعودی مواجه بوده‌اند؛ نشانه‌ای از بازگشت انتظارات تورمی در بازار ساخت‌وساز.

صدر نشین خدمات در تورم!؟

در بررسی جزئی‌تر گروه‌های اجرایی، گچ و گچ‌کاری با تورم فصلی ۲۳.۳ درصد، تورم نقطه‌ای ۵۲.۵ درصد و تورم سالانه ۵۲.۷ درصد، رکورددار افزایش قیمت در زمستان بود؛ رقمی بی‌سابقه در ماه‌های گذشته که می‌تواند بر هزینه‌های نازک‌کاری ساختمان به‌طور مستقیم اثرگذار باشد. در مقابل، شیشه با تورم فصلی ۲.۸ درصد و تورم سالانه ۱۳.۴ درصد، تنها گروهی بود که رشد قیمتی نسبتاً ملایمی داشت. این تفاوت شدید بین گروه‌های مختلف نشان می‌دهد فشار تورمی در بخش‌هایی از ساخت‌وساز متمرکز شده که مستقیماً با هزینه‌های نهایی فروشنده و پیمانکار در ارتباط است.

جهش گسترده در مصالح پایه

از میان نهاده‌های اصلی، گروه‌های سیمان، بتن، شن و ماسه با رشد سالانه ۴۷.۴ درصد و انواع بلوک، سفال و آجر با افزایش ۳۹.۴ درصدی، نشان می‌دهند که پایه‌های اصلی ساخت‌وساز نیز در معرض جهش قیمتی هستند. همین‌طور گروه ایزوگام، قیرگونی و آسفالت نیز با ۴۸.۴ درصد تورم نقطه‌ای، هشدار دیگری برای پروژه‌های ناتمام زیرساختی است.

آیا این داده‌ها خبر از تورم مسکن می‌دهند؟

به باور کارشناسان، رابطه میان قیمت نهاده‌های ساختمانی و قیمت مسکن، رابطه‌ای یک‌طرفه و با تأخیر زمانی است. افزایش قیمت مصالح ساختمانی، مستقیماً باعث افزایش هزینه ساخت می‌شود؛ اما اینکه این هزینه به قیمت نهایی فروش منتقل شود یا نه، بستگی به کشش تقاضا در بازار دارد. در شرایط فعلی، تقاضای مصرفی به دلیل نبود توان خرید در طبقه متوسط و سیاست‌های نامشخص حمایتی، به شدت محدود شده است. با این حال، سازندگان واحدهای نوساز ناچار خواهند بود هزینه‌های افزایشی خود را در قیمت‌های آتی لحاظ کنند. بنابراین، در صورت احیای نسبی تقاضا یا افزایش نرخ ارز در ماه‌های آتی، بازار مسکن به سمت تورم بهاری سوق خواهد یافت.

چشم‌انداز کوتاه‌مدت؛ بی‌ثبات اما حساس

مرکز آمار در بخشی از گزارش خود تأکید کرده که طرح آمارگیری از مصالح ساختمانی، از تابستان ۱۴۰۰ به‌صورت فصلی اجرا می‌شود و داده‌های آن از فروشندگان عمده جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات در کنار روند فزاینده قیمت نهاده‌ها، به خوبی نشان می‌دهد که سمت عرضه در بازار مسکن، بدون اصلاح سیاست‌های ساخت‌وساز و حمایت از سازندگان، با چالشی جدی در تأمین مصالح روبه‌رو خواهد شد. در واقع، افزایش نرخ نهاده‌ها در زمستان می‌تواند منجر به کاهش پروژه‌های جدید در بهار شود؛ یا اگر این پروژه‌ها آغاز شوند، با قیمت تمام‌شده بالاتری همراه خواهند بود. چنین وضعیتی، در غیاب اصلاح در نظام تأمین مالی مسکن، به احتمال زیاد منجر به عقب‌نشینی تقاضای مصرفی و تشدید رکود تورمی خواهد شد.

درد مسکن

گرچه تورم نهاده‌های ساختمانی به‌تنهایی تضمینی برای افزایش قیمت مسکن نیست، اما افزایش پیوسته آن به‌ویژه در مصالح پرکاربرد و سنگین مثل سیمان، گچ، بلوک و آهن می‌تواند قیمت واحدهای نوساز را در ماه‌های آینده تحت فشار قرار دهد. اگر این فشار در کنار تحولات ارزی، سیاست‌های مالی دولت یا افزایش تقاضای سرمایه‌ای قرار گیرد، جهش دوباره قیمت مسکن در بهار ۱۴۰۴ دور از انتظار نخواهد بود. در غیر این صورت، بازار شاهد ادامه رکود همراه با افزایش هزینه‌ها خواهد بود؛ ترکیبی ناگوار برای هر دو سوی بازار.

اخبار برگزیدهمسکن