وام مسکن ملی در پیچ بانک‌ها؛ فرار میلیاردی بانک‌ها
عملکرد ضعیف بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مسکن ملی موجب شده تنها ۳۰ درصد از تعهدات بانکی اجرا شود.
جهان صنعت نیوز، طرح نهضت ملی مسکن که با هدف تولید انبوه مسکن و تقویت قدرت خرید خانوارها طراحی شده بود، به‌دلیل عدم همکاری جدی نظام بانکی با چالش‌های اساسی مواجه شده است. بر اساس گزارش‌های رسمی، بانک‌ها تنها حدود ۳۰ درصد از تعهدات خود در قبال پرداخت تسهیلات این طرح را اجرا کرده‌اند؛ در حالی که طبق قانون جهش تولید مسکن، موظف به پرداخت حدود ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات با بازپرداخت ۱۲ تا ۲۰ ساله بوده‌اند.
از تعهد ۱۴۰۰ همتی تا تحقق ۴۲۷ همت
طبق گزارش بانک مرکزی، از ابتدای اجرای قانون جهش تولید مسکن تا آبان ۱۴۰۳، مجموع تسهیلات پرداخت‌شده توسط بانک‌ها تنها ۴۲۷.۸ هزار میلیارد تومان بوده که کمتر از یک‌سوم تعهدات پیش‌بینی‌شده است. در حالی که فقط در سال اول، نظام بانکی باید ۳۶۰ هزار میلیارد تومان پرداخت می‌کرد، آمار پرداخت‌شده تنها ۱۸.۴ هزار میلیارد تومان بوده که معادل ۵.۱ درصد تکالیف است.
ترجیح پرداخت جریمه به‌جای ایفای تعهد
طبق تبصره ۵ ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن، بانک‌هایی که به تعهدات خود عمل نکنند باید ۲۰ درصد مبلغ تعهد انجام‌نشده را به‌عنوان جریمه مالیاتی بپردازند. با این حال، بسیاری از بانک‌ها ترجیح می‌دهند جریمه بدهند تا آنکه تسهیلات بلندمدت پرداخت کنند. نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس، ابراهیم نجفی، تأکید کرده که این رفتار شبکه بانکی به کندی یا توقف گسترده پروژه‌ها منجر شده است.
سهم متقاضیان و سکوت بانک‌ها
با وجود پرداخت آورده توسط بیش از ۸۰۰ هزار متقاضی، تنها نیمی از آنان موفق به عقد قرارداد تسهیلاتی شده‌اند. در حال حاضر ۵۵۹ هزار واحد مسکونی وارد مرحله ساخت شده‌اند که بسیاری از آن‌ها صرفاً با اتکای به منابع مالی متقاضیان پیش رفته‌اند. طبق اعلام وزارت راه، تنها ۴۶۰ هزار واحد در مرحله فونداسیون و ۶۱ هزار واحد در مرحله نازک‌کاری قرار دارند.
عملکرد متفاوت بانک‌ها؛ از پیشتازان تا غایبان کامل
در بین ۲۶ بانک موظف به پرداخت وام، تنها بانک مسکن به‌صورت مداوم آمار رسمی منتشر می‌کند و با پرداخت ۱۰۷.۲ هزار میلیارد تومان، در صدر پرداخت‌کنندگان قرار دارد. بانک ملت، بانک ملی، سپه و صادرات نیز در رده‌های بعدی قرار دارند. اما عملکرد ۱۴ بانک در زمینه تسهیلات مشارکت صفر بوده و ۱۷ بانک هیچ وامی در حوزه مسکن روستایی پرداخت نکرده‌اند.
از آذر ۱۴۰۲ به بعد، بانک مرکزی نیز از انتشار گزارش‌های مربوط به وام مسکن ملی خودداری کرده که این مسئله، نگرانی‌ها درباره میزان شفافیت عملکرد بانک‌ها را افزایش داده است. در شرایطی که ۲۵ بانک هیچ گزارشی به رسانه‌ها ارائه نمی‌دهند، تنها آمارهای بانک مسکن به‌صورت محدود منتشر می‌شود.
مسکنلینک کوتاه :