از زمین ارزان تا شهر گران؛ پردیس چگونه به دام افتاد؟

جهان صنعت نیوز، در حالی‌که طرح مسکن مهر با هدف خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد آغاز شد، پس از گذشت بیش از یک دهه و نیم از شروع پروژه در پردیس، ۱۱ هزار و ۶۳۲ خانوار همچنان در انتظار تحویل واحدهای خود هستند. این در حالی است که بسیاری از آن‌ها کل آورده خود را سال‌ها پیش پرداخت کرده‌اند و حالا برای تکمیل خانه‌ای که منتظرش بوده‌اند، باید هزینه‌ای چند برابر گذشته بپردازند.
تعویق ساخت‌وساز باعث شده هزینه تکمیل هر واحد نیمه‌کاره به حدود ۸۰۰ میلیون تومان برسد. تأمین این مبلغ نیازمند حدود ۹.۵ همت است و این در شرایطی است که بسیاری از خریداران پیش‌تر کل مبلغ موردنیاز را پرداخته‌اند. تفاوت میان برآورد اولیه و واقعیت امروز نتیجه مستقیم عدم‌پیشبرد پروژه مطابق زمان‌بندی، و جهش‌های متوالی هزینه ساخت است.

قراردادهای مبهم و خریداران بی‌پناه

در طرح اقدام ملی، قراردادها با قیمت قطعی منعقد نشده‌اند؛ به‌این‌ترتیب خریداران در برابر هر افزایش قیمت ساخت، موظف به پرداخت ما‌به‌التفاوت هستند، آن‌هم بدون تاریخ دقیق تحویل. این رویه که مغایر با قانون پیش‌فروش است، پیمانکار را بی‌انگیزه کرده و خریداران را در بلاتکلیفی فرو برده است.
در فازهای ۵، ۸ و ۱۱ پردیس، ساکنان مجبور به زندگی در خانه‌هایی هستند که هنوز در محاصره کارگاه‌های ساختمانی قرار دارند. صدای مته، گردوغبار، نخاله‌های انباشته و نبود آرامش روزمره، چالش‌های دائمی این زندگی نیمه‌تمام است. به این معضلات، نبود آسانسور، تأخیر در اتصال آب و امکانات رفاهی اولیه نیز افزوده می‌شود.

شهر بی‌خدمت؛ وقتی زمین ارزان، گران تمام می‌شود

هزینه آماده‌سازی زمین و ایجاد زیرساخت‌های زیربنایی و روبنایی در پردیس به‌اندازه هزینه ساخت خانه‌ها یا حتی بیشتر برآورد شده است؛ این یعنی افسانه «زمین ارزان حاشیه‌ای» باید بازنگری شود. فقدان نهاد توسعه‌گر و اتکای کامل به دولت، به اتلاف منابع و ناکارآمدی منجر شده است.

حومه‌نشینی گران‌تر از شهرنشینی

بر خلاف تصور، زندگی در حاشیه تهران نه تنها ارزان نیست، بلکه در عمل گران‌تر از زندگی در خود پایتخت تمام می‌شود. نبود حمل‌ونقل عمومی، مراکز خرید، درمانگاه، مدرسه و سایر خدمات اولیه، ساکنان را مجبور به صرف هزینه‌های سنگین برای دسترسی به حداقل‌های زندگی کرده است. حتی توپوگرافی کوهستانی پردیس، عبور و مرور روزمره را به چالشی طاقت‌فرسا بدل کرده است.
برای اتمام پروژه‌های مسکن مهر و اقدام ملی، بیش از ۲۰ همت منابع مالی نیاز است. در حالی که مردم و بانک‌ها یک‌بار این پروژه‌ها را تأمین مالی کرده‌اند، حالا دولت مجبور است برای جبران عقب‌ماندگی، مجدداً منابع عمومی را به میدان آورد؛ این در حالی است که ناکارآمدی و بدهی‌های انباشته ناشی از مدیریت ضعیف، سایر بخش‌های جامعه را نیز متضرر کرده است.

بدهی دولت، بحران مردم

بسیاری از خریداران با اعتماد به سیاست‌های دولت، همه دارایی خود را وارد پروژه‌های حمایتی کردند؛ اما نه تنها خانه‌دار نشدند، بلکه اکنون در میان وعده‌های بی‌پایان، اجاره‌نشین‌هایی درمانده شده‌اند. پروژه‌های دولتی بدون ارزیابی دقیق از توان مالی و اجرایی، تنها بحران‌های اجتماعی جدیدی می‌آفرینند.

منبع دنیای اقتصاد

مسکن