بازگشت ایران به فائو؛ کشاورزی سنتی در انتظار اصلاحات اساسی
پس از ۱۵ سال تعلیق، ایران با پرداخت ۵ میلیون یورو بار دیگر به شورای مرکزی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) بازگشت. این بازگشت در حالی صورت می‌گیرد که کشاورزی ایران همچنان درگیر چالش‌های بزرگی چون کم‌آبی، تحریم‌های سنگین، ضعف فناوری و نبود زیرساخت‌های صادراتی است. کارشناسان معتقدند در صورت هم‌زمانی این اقدام با کاهش تحریم‌ها، می‌توان به بهبود شرایط و توسعه کشاورزی مدرن امیدوار بود.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: پس از ۱۵ سال تعلیق و با پرداخت حق عضویت ۵ میلیون یورویی، ایران بار دیگر به شورای مرکزی سازمان خواربار و کشاورزی ممل متحد (فائو) بازگشت. با این اقدام، ایران فرصت دوباره‌ای برای بهبود و مشارکت در روابط بین‌الملل در حوزه امنیت غذایی پیدا کرده است. برخی این اتفاق را مثبت و در راستای تنش‌زدایی از روابط ایران با سایر کشورها ارزیابی کرده و برخی دیگر آن را دستاوردی ضعیف و بی‌حاصل می‌نامند. بخش کشاورزی در ایران سال‌هاست با مشکلات زیادی در زمینه کم‌آبی، نبود امکانات و تجهیزات پیشرفته، عدم دسترسی به فناوری‌های زیست‌محیطی و ضعف زنجیره تامین مواجه است. عضویت مجدد در فائو اگر با نتایج مثبت مذاکرات همزمان شده و در نهایت منجر به رفع تحریم‌ها شود، قطعا به بهبود شرایط کشاورزی به عنوان بخش بزرگی از اقتصاد کشور خواهد انجامید.
در این زمینه، با حمید رضا ترابی موسوی، نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران و رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی کرمان گفت‌وگویی انجام دادیم، که در ادامه می‌خوانید.
تا تحریم هست، عضویت در فائو کم‌اثر خواهد بود
عضویت مجدد ایران در سازمان فائو در شرایطی که تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داریم، می‌تواند تا حدودی به حل مشکلات این حوزه کمک کند، اما اگر واقع‌بینانه به مشکلات و کاستی‌ها نگاه کنیم تا زمانی‌که تحریم‌ها علیه ایران وجود دارند، این اقدامات نمی‌توانند به‌طور کلی مشکلات را حل کنند. در حال حاضر، گفته می‌شود که چرا در ایران بر کشاورزی سنتی پافشاری وجود دارد؟ جواب این سوال ساده است؛ به دلیل نبود امکانات و تجهیزات ناچار به اسفتفاده از روش‌های سنتی هستیم.
۸۰ درصد کشاورزی کشور جزیره‌ای، معاش‌محور و سنتی است
تمرکز کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، بر کشاورزی مدرن و صادرات محور است. اما تحریم‌ها مانع ورود تجهیزات به کشور شده‌اند و در زمینه کشاورزی مدرن و مکانیزاسیون منابع کم و محدود هستند. دلیل دیگر فراگیری کشاورزی سنتی، حضور خرده‌مالکین است که ۸۰ درصد کشاورزان کشور را تشکیل می‌دهند. تمرکز این افراد بر کشاورزی جزیره‌ای و معاش‌محور است، که خود باعث استفاده از روش‌های سنتی شده است. برای این افراد هیچ‌گونه فرهنگ‌سازی در جهت جایگزین کردن روش‌های به‌روزتر صورت نگرفته است.
اگر کمبود آب هست، جشن خودکفایی گندم برای چیست؟
اقداماتی مانند یکپارچه‌سازی اراضی (به معنی هماهنگ نمودن کلیه فعالیت های کشاورزی اعم از آماده سازی زمین، تهیه بذر، کود، سم ، ماشین آلات کشاورزی و نگهداری و استفاده صحیح ازآنها، مدیریت صحیح مزرعه و بازاریابی محصولات کشاورزی، به نحوی که بتوان ضمن بالا بردن توان تولید، نوع کشت و محصولات را مطابق با نیازهای جامعه هدایت کرد.) همواره در دستور کار بوده‌اند، اما هیچ‌وقت به نتیجه نرسیده‌اند. وقتی صحبت از کمبود آب می‌شود، از بخش کشاورزی به عنوان مقصر اصلی نام می‌برند؛ همزمان جشن خودکفایی گندم برگزار می‌کنند. در بسیاری از موارد واردات محصولات کشاورزی به نفع کشور است. برخی محصولات استراتژیک بوده و حتما باید در داخل تولید شوند، اما در کنار آن حتما باید وادرات انجام شود. به‌طور کلی، کشاورزی مدرن و مکانیزه، مصرف بهینه، و تولید بهره‌ور (مصرف پایین و خروجی بالا) می‌تواند گره از مشکلات بخش کشاورزی باز کند. اگر بهره‌وری را بالا ببریم، هم هزینه‌های تولید برای تولیدکننده و هم قیمت نهایی برای مصرف‌کننده کاهش پیدا می‌کند. صادرکننده نیز در بازارهای جهانی قدرت رقابتی بیشتری پیدا خواهد کرد. شاید تحریم‌ها به ما این اجازه را ندهند که کشاورزی را به طور کامل مدرن و به‌روز کنیم، اما به هر حال می‌توانیم تا حدودی به این هدف دست پیدا کنیم.
نرخ اشتغال در بخش کشاورزی ۴۰ درصد است
وقتی صحبت از کشاورزی صادرات‌محور می‌کنیم، منظور این است که هم نیاز داخلی تامین شود و هم مازاد تولید به خارج کشور صادر شود. دستیابی به این مهم، بدون در اختیار داشتن امکانات و تجهیزات ممکن نخواهد بود. بر اساس آمارها، ۴۰ درصد اشتغال در کشور ما مربوط به بخش کشاورزی است. این عدد نشان‌دهنده اهمیت ویژه این بخش از اقتصاد است.
داخل و خارج هر دو علیه کشاورزی
با وجود تمام این مشکلات، محصولات کشاورزی ایران چه باغی و چه زراعی، در بازارهای جهانی خریدار دارند و وضعیت صادرات وضعیت مناسبی است. اما مشکلاتی مانند بازگرداندن ارز و رفع تعهد ارزی مشکلاتی برای صادرکنندگان ایجاد کرده است؛ صادرکننده را وادار می‌کنند ظرف مدت ۲ تا ۴ ماه ارز را با قیمتی زیر قیمت بازار بازگرداند. این موضوع انگیزه صادرکننده را کم می‌کند؛ چه کسی حاضر است با دلار ۸۰ هزار تومانی تولید کند و محصول خود را با دلار ارزان‌تر بفروشد؟ اگر مشکلات بازگشت ارز و مشکلات حمل‌ونقل کم شود، صادرات کشاورزی تقویت خواهد شد. بخشی از این مشکلات ناشی از تحریم و بخشی ناشی از تصمیمات غلط داخلی است.
رشد چشمگیر صادرات پسته ایرانی در میان جنگ تعرفه‌ای
در حقیقت عمده مشکلات بخش کشاورزی داخلی هستند. برای مثال پسته ایران در تمام دنیا خریدار دارد، اما صادرکننده مجبور است برای هر کیلو پسته ۸ دلار پیمان‌سپاری کند. در ماه‌های گذشته آمریکا قصد داشت برای تجارت با اروپا تعرفه وضع کند، و اروپا هم زیر بار نمی‌رفت، این وضعیت منجر به افزایش تقاضا برای پسته ایران شد. در ۴ ماه گذشته صادرات پسته با صادرات ۱ سال اخیر برابری کرد. یعنی تقاضا وجود دارد و اگر موانع صادرات رفع شوند، محصولات کشاورزی ایران در بازارهای جهانی جایگاه خوبی خواهند داشت.
اخبار برگزیدهکشاورزیلینک کوتاه :