ویروس مرس و اهمیت غربالگری زائران حج هنگام بازگشت

جهان صنعت نیوز، ویروس مرس (Middle East Respiratory Syndrome یا MERS) از خانواده بزرگ کروناویروس‌ها است که برای نخستین بار در مارس ۲۰۱۲ میلادی در عربستان سعودی گزارش شد. از آن زمان تاکنون، ۲۶۳۸ مورد قطعی ابتلا به این بیماری در جهان ثبت شده است. این ویروس می‌تواند باعث بیماری تنفسی شدید شود و میزان مرگ‌ومیر آن نزدیک به ۳۶ درصد گزارش شده است.

منشا و راه‌های انتقال ویروس مرس

شتر به عنوان منشا حیوانی اصلی انتقال ویروس مرس شناخته شده است. تماس مستقیم با شتر و ترشحات آن مانند بزاق، ترشحات تنفسی، پوست، گوشت نپخته یا نیم‌پز و شیر غیرپاستوریزه شتر از راه‌های اصلی انتقال ویروس به انسان هستند. انتقال ویروس مرس از انسان به انسان عمدتاً در افراد نزدیک مانند اعضای خانواده یا کارکنان مراکز درمانی رخ می‌دهد.

علائم بالینی ویروس مرس

طیف علائم بیماری مرس بسیار گسترده است و می‌تواند از بدون علامت بودن تا موارد شدید و کشنده متغیر باشد. علائم معمول شامل تب، سرفه و تنگی نفس است که در برخی موارد به پنومونی شدید و نیاز به مراقبت‌های ویژه می‌انجامد. همچنین علائم گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ نیز گزارش شده است.

وضعیت فعلی شیوع و پراکندگی جغرافیایی مرس

از مجموع ۲۶۳۸ مورد ابتلا در جهان، ۲۱۸۴ مورد در عربستان سعودی گزارش شده است. در سال جاری میلادی، ۱۰ مورد جدید در دو استان ریاض و الهیل شناسایی شده‌اند که ۴ نفر از آنها علائم بالینی داشتند و دو نفر جان خود را از دست داده‌اند. موارد دیگری بدون علامت یا با علائم خفیف شناسایی شده‌اند که نگرانی از انتقال ویروس توسط افراد بدون علامت را افزایش داده است. علاوه بر کشورهای خاورمیانه، مواردی نیز در کشورهای اروپایی، آمریکا و آسیا گزارش شده که عمدتاً به سفر به منطقه بازمی‌گردند.

اقدامات وزارت بهداشت ایران و مراقبت از زائران

وزارت بهداشت ایران به طور مستمر وضعیت بیماری مرس را رصد می‌کند و تیم‌های پزشکی اعزامی به عربستان گزارش‌های مرتبط با بیماری را به این وزارتخانه ارسال می‌کنند. تمامی زائران حج هنگام بازگشت تحت ارزیابی سندرومیک قرار می‌گیرند و نمونه‌گیری از افراد علامت‌دار در فرودگاه‌های امام خمینی تهران و شهید هاشمی‌نژاد مشهد انجام می‌شود. زائران باید از روبوسی و آغوش گرفتن پس از بازگشت خودداری کنند، از ماسک استفاده کنند و دست‌های خود را به‌طور مرتب بشویند.

پروتکل‌های بهداشتی سازمان جهانی بهداشت و توصیه‌ها

سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر محدودیت سفر یا غربالگری سیستماتیک برای مسافران کشورهای دارای موارد مرس توصیه نمی‌کند، اما افراد دارای علائم تنفسی شدید و سابقه سفر به کشورهای درگیر باید به مراکز درمانی مراجعه کنند. همچنین باید موارد تماس با شتر و مصرف محصولات غیرپاستوریزه آن را گزارش دهند.

درمان و واکسن ویروس مرس

تا کنون درمان اختصاصی و ضدویروسی مؤثری برای ویروس مرس وجود ندارد و درمان‌ها صرفاً حمایتی و علامتی هستند. همچنین واکسن تایید شده‌ای برای این بیماری عرضه نشده است، اگرچه چندین واکسن در مراحل تحقیق و کارآزمایی بالینی قرار دارند. بنابراین، رعایت اصول پیشگیری و شناسایی به موقع مهم‌ترین راهکار مقابله با این ویروس است.

ایسنا

عمومی