گوشت ارزان اما نایاب؛ چرا صف‌های خرید گوشت تنظیم بازار تمام نمی‌شود؟
صف‌های طولانی خرید گوشت تنظیم بازار ناشی از کاهش واردات، اختلاف شدید قیمت با گوشت داخلی و ناکارآمدی در توزیع است.
جهان صنعت نیوز، در ماه‌های اخیر، صحنه‌های پرتکرار صف‌های طولانی مقابل فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای خرید گوشت تنظیم بازار توجه بسیاری را جلب کرده است؛ صف‌هایی که گاهی ساعت‌ها به طول می‌انجامند و در بسیاری از موارد، مردم حتی با دست خالی بازمی‌گردند. دلیل این صف‌ها چیست؟ و چرا تقاضا برای گوشت یارانه‌ای تا این اندازه بالاست؟
اختلاف قیمت، عامل اصلی صف‌ها
بر اساس آمار رسمی، نیاز سالانه کشور به گوشت قرمز حدود یک میلیون تن است که ۸۵۰ تا ۹۰۰ هزار تن آن از محل تولید داخلی و باقی از طریق واردات تأمین می‌شود. با تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به واردات گوشت، قیمت گوشت تنظیم بازار برای مصرف‌کننده ۳۶۰ هزار تومان تعیین شده؛ در حالی‌که قیمت گوشت داخلی چند برابر این رقم است. این اختلاف قیمت چشمگیر، یکی از عوامل اصلی هجوم مردم به سمت گوشت یارانه‌ای و شکل‌گیری صف‌های طولانی است.
توزیع ناکارآمد؛ عامل تشدید بحران
فروشندگان فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز به ناتوانی در مدیریت عرضه اذعان دارند. به گفته آن‌ها، توزیع گوشت تنظیم بازار نه‌تنها محدود شده بلکه زمان‌بندی مشخصی ندارد. برخی روزها اصلاً گوشت تحویل داده نمی‌شود یا مقدار ارسالی بسیار اندک است. این در حالی‌ست که تقاضای روزانه از سوی مردم بالاست و در صورت نبود گوشت یارانه‌ای، عمده خریداران توان خرید گوشت داخلی را ندارند.
کیفیت پایین یا گزینه‌ای ناگزیر؟
برخی خریداران از کیفیت نه‌چندان مطلوب گوشت تنظیم بازار گلایه دارند، اما همگی بر یک نکته توافق دارند: اگر گوشت تنظیم بازار نباشد، گوشت به سفره بسیاری از خانوارها نمی‌رسد. بسیاری از شهروندان اعلام کرده‌اند که در صورت عدم عرضه، تا ده روز هم منتظر شارژ مجدد می‌مانند، چراکه توان خرید گوشت داخلی را ندارند.
ممانعت از واردات؛ چالش جدید در راه است
در حالی که تقاضا برای گوشت وارداتی بالاست، وزارت جهاد کشاورزی در فصل بهار واردات گوشت گرم را متوقف کرده است. به استناد نامه‌ای رسمی، این تصمیم به‌دلیل ارزیابی شرایط مناسب تولید داخلی، خشکسالی در استان‌ها، و احتمال عرضه همزمان دام برای کشتار اتخاذ شده است.
اما این تصمیم، در تضاد با واقعیت بازار قرار دارد: بسیاری از دهک‌ها تنها با گوشت تنظیم بازار قادر به تأمین پروتئین مورد نیاز خود هستند، و نبود واردات می‌تواند این دسترسی را محدودتر کند.
حذف ارز ترجیحی؛ تهدیدی برای سفره خانوار
نگرانی‌ها به اینجا ختم نمی‌شود؛ سازمان برنامه و بودجه در برنامه سال ۱۴۰۴ اعلام کرده که ارز ترجیحی واردات گوشت حذف خواهد شد. این تصمیم با هدف صرفه‌جویی در منابع ارزی و حمایت از تولید داخل اتخاذ شده، اما خطر بزرگی برای اقشار کم‌درآمد به همراه دارد. قیمت تمام‌شده گوشت گوسفندی داخلی اکنون معادل ۷۲۰ هزار تومان برآورد شده — قیمتی که آن را به یکی از گران‌ترین گوشت‌های دنیا تبدیل کرده است.
حمایت ناکافی از دامدار؛ حلقه مفقوده تنظیم بازار
به گفته مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت بسته‌بندی گوشت، اگر دولت قصد دارد از واردات صرف‌نظر کند، باید حمایت‌های واقعی از دامدار ارائه دهد تا تولید داخلی توان رقابت قیمتی با گوشت وارداتی را پیدا کند. اما دامداران بارها اعلام کرده‌اند که از حمایت کافی برخوردار نیستند و تنها بخشی از علوفه یارانه‌ای به آن‌ها اختصاص می‌یابد.
رسولی تأکید می‌کند که اگر امکان کاهش قیمت تولید داخل وجود ندارد، باید بخشی از واردات برای کنترل بازار انجام شود، چراکه در غیر این صورت، مصرف گوشت در کشور کاهش یافته و سلامت و معیشت اقشار آسیب‌پذیر به خطر می‌افتد.
راهکار چیست؟
کارشناسان معتقدند دولت باید در کوتاه‌مدت با واردات هدفمند، و در میان‌مدت با حمایت از تولید صنعتی، منسجم و یکپارچه دام، امکان پایداری عرضه گوشت با قیمت قابل‌قبول را فراهم کند. صرف بستن درهای واردات بدون ایجاد جذابیت برای تولید داخلی، تنها منجر به حذف گوشت از سفره طبقات ضعیف خواهد شد.
کشاورزیلینک کوتاه :