سهم ایران از بازار ۷۰۰ میلیارد دلاری سینما و تلویزیون جهان: هیچ!
صنعت رسانه و سرگرمی در جهان در رتبه سودآورترین صنایع قرار دارد. همسایه ما ترکیه موفق شده است در سرتاسر جهان 800 میلیون بیننده برای سریال‌های خودپیدا کند. ایران اما همچنان درگیر محدودیت و سانسور داخلی است و جایگاهی در صحنه بین‌الملل ندارد.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: قرن بیست و یکم است و صنعت رسانه و سرگرمی از تولید فیلم و سریال گرفته تا پلتفرم‌های استریم، شبکه‌های مجازی و بازی‌های ویدیویی، نقش مهمی در شکل‌دهی فرهنگ و حتی جغرافیای اقتصادی جهان ایفا می‌کند. بر اساس گزارش PwC و Statista، ارزش صنعت جهانی رسانه و سرگرمی در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۲.۶ تریلیون دلار رسید؛ رقمی که این صنعت را در جمع ده صنعت پرقدرت جهان و پس از صنایعی همچون خدمات مالی، نفت و گاز و فناوری اطلاعات قرار می‌دهد. صنعت رسانه و سرگرمی دیگر یک صنعت فرهنگی صرف نیست و به یکی از ابزارهای نفوذ و دیپلماسی اقتصادی تبدیل شده است؛ ابزاری قدرتمند که همچون تیغی دولبه هم جنبه‌های مثبت دارد و هم جنبه‌های خطرناک.
از این ۲.۶. تریلون دلار، ۷۰۰ میلیارد دلار مربوط به صنعت سینما و تلویزیون است؛ صنعتی که تنها در ایالات متحده به اشتغال مستقیم بیش از ۲.۵ میلیون نفر منجر شده است. درآمد نتفلیکس در سال ۲۰۲۳ بیش از ۳۲ میلیارد دلار بوده که ۵ میلیارد دلار این درآمد سود خالص بوده است. همچنین کمپانی دیزنی که برای نسل‌های بسیاری خاطره‌سازی کرده است، اکنون با راه‌‌اندازی پارک‌های تفریحی و فروشگاه محصولات توانسته است به یکی از غول‌های صنعت رسانه تبدیل شود.
حرکت هوشمندانه ترکیه؛ وقتی سریال قوی‌تر از دیپلماسی می‌شود
همسایه ما، ترکیه توانسته در سال‌های اخیر با تمرکز بر بهبود کیفی صنعت فیلم و سریال به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان محتوای تلویزیونی در جهان تبدیل شود. در سال ۲۰۲۴، ترکیه با صادرات بیش از ۳۰۰ سریال به حدود ۲۰۰ کشور، موفق شده است ۸۰۰ میلیون تماشاگر پیدا کند و درآمدی بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار کسب کرده است. اما درآمد ترکیه از این صنعت به اینجا ختم نمی‌شود؛ سریال‌های ترکی توانسته‌اند با ارائه تصویری جذاب و موفق از این کشور، به صنعت گردشگری تکانی اساسی بدهند، و اشتغالزایی را به طور چشمگیری افزایش بدهند. در سال ۲۰۲۴ بیش از ۶۲.۲ میلیون نفر از ترکیه بازدید کردند که شامل ۵۲.۶۳ میلیون گردشگر خارجی و بازدیدکنندگان با اصالت ترکیه‌ای مقیم خارج می‌شود. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۹.۸٪ رشد داشته است. ترکیه از ورود این گردشگران بیش از ۶۱ میلیارد دلار درآمدزایی کرده است. بخش بزرگی از این موفقیت مرهون تبلیغات نرم و تمرکز بر نکات مثبت، مانند امنیت سفر، امکانات رفاهی، صنعت پوشاک، آثار تاریخی و برنامه‌های فرهنگی در سریال‌های ساخت این کشور است.
صدا و سیما با ۲۴ هزار میلیارد تومان بودجه بازی را باخته
در ایران با سقوط آزاد تلویزیون و از دست دادن بی‌سابقه مخاطبین به دلیل کیفیت نازل محصولات تولیدی، صنعت سینما و سریال‌های شبکه نمایش خانگی رونق دوچندانی پیدا کرده است. صدا و سیما با ۲۴ هزار میلیارد تومان بودجه به دلیل سختگیری‌های فرهنگی دور از واقعیات فرهنگی و عرفی جامعه بازی را به پلتفرم‌ها باخت، و حالا ساترا به عنوان نهاد قانون‌گذار در حوزه تولیدات نمایش خانگی وارد میدان شده و اعمال سلیقه و سانسور می‌کند. بر اساس اعلام معاون توسعه کسب‌وکار ساترا در سال گذشته گردش مالی شبکه نمایش خانگی به ۱۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. تعرفه آگهی‌هایی که پیش از پخش هر قسمت سریال در پلتفرم فیلیمو پخش می‌شود، حدود ۶۰۰ میلیون تومان است.
ایران غایب سریال‌سازی بین‌المللی
در تازه‌ترین حاشیه ایجاد شده در شبکه نمایش خانگی، سریال سووشون که گفته می‌شود با هزینه ۲۰۰ میلیارد تومانی تولید شده است، به دلیل آنچه که توسط ساترا صحنه‌هایی مغایر با عرف عنوان شده، توقیف شد. اتفاقی که باعث برجسته شدن این سوال در فضای مجازی شد که این سخت‌گیری‌ها و پافشاری بر سانسور در زمانه‌ای که دسترسی به تمامی پلتفرم‌های بین‌المللی و انواع فیلم و سریال‌های ایرانی و خارجی برای همگان آسان‌تر از آب خوردن است، چه خروجی دارد؟ در طرف مقابل هم عده‌ای می‌گویند انتشار این نوع خبرها در جهت ایجاد حاشیه، برانگیختن کنجکاوی و جلب مخاطب بیشتر صورت می‌گیرد. بر خلاف کشورهایی مانند ترکیه و کره جنوبی سریال‌های ساخت ایران به دلیل ضعف فنی و محتوایی، اعمال محدودیت و سانسور، و نبود استراتژی مشخص برای حضور در بازارهای جهانی نتوانسته‌اند حضوری موفق در بازارهای بین‌المللی داشته باشند و درآمد ارزی برای کشور به همراه بیاورند. استراتژی که می‌توانست با الگوبرداری از کشورهای مانند ترکیه به معرفی ایران به عنوان مقصدی جذاب برای گردشگری منجر شده و به توسعه اقتصاد کشور کمک بزرگی بکند.
اخبار برگزیدهصنعت و معدنلینک کوتاه :