طرح شهید صیاد شیرازی جایگزین خدمت سربازی دانشجویان دکتری شد

همزمان با سالگرد بیستم تأسیس این بنیاد، گفت‌وگویی اختصاصی با یکی از ارکان محوری آن داشتیم؛دکتر علی نیکبخت؛ معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان. معاونتی که بیش از نیمی از طرح‌های جاری بنیاد زیرمجموعه آن قرار دارد و مسئولیت مستقیم در سیاست‌گذاری و اجرای طرح‌هایی چون «شهید صیاد شیرازی»، «شهید بابایی»، «همکاری با نیروهای مسلح برای جایگزینی خدمت سربازی»، «هدایت استعدادهای برتر به مسیر نهادسازی»، «برنامه‌های تربیت کارآفرینانه» و بسیاری برنامه‌های کلیدی دیگر را برعهده دارد.

دکتر نیکبخت که خود از بدنه دانشگاهی کشور و دارای سابقه فعالیت در حوزه آموزش عالی و نخبگانی است، اکنون در رأس بخشی از مهم‌ترین مأموریت‌های بنیاد ملی نخبگان قرار دارد؛ بخشی که مستقیماً با جامعه نخبگانی کشور در ارتباط است و وظیفه دارد مسیر رشد، اثرگذاری و تثبیت جایگاه نخبگان در نظام حکمرانی علمی کشور را هموار کند.

در این گفت‌وگو، به بهانه سالگرد بیستم تأسیس بنیاد، با وی درباره فلسفه اجرای برخی از مهم‌ترین طرح‌های بنیاد، سازوکارهای پشتیبان آنها و نتایج اجرایی آن‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم.

از تسهیلات نظام وظیفه تا پروژه‌های تخصصی؛ طرح شهید صیاد شیرازی چگونه اجرا می‌شود؟

نیکبخت در پاسخ به این سوال که کلیات طرح شهید صیاد شیرازی چه چیزی را بیان می‌کند گفت: طرح شهید صیاد شیرازی، در واقع تسهیلات نظام‌وظیفه‌ای است که بنیاد ملی نخبگان به جامعه مخاطب خود ارائه می‌دهد. به این ترتیب که دانشجویان دوره دکتری، یعنی در واقع فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی ارشد ــ که ممکن است دانشجوی دکتری نیز باشند ــ می‌توانند برای استفاده از این طرح درخواست دهند.

جدول امتیازدهی

وی ادامه اداد: این طرح به این صورت است که بنیاد ملی نخبگان، براساس جدول امتیازدهی مندرج در شیوه‌نامه طرح، یک فرآیند غربال‌گری انجام می‌دهد و افرادی را که از نظر امتیازی واجد شرایط لازم باشند، معرفی می‌کند تا بتوانند پروژه‌ای را به‌عنوان جایگزین دوره خدمت خود انجام دهند. این پروژه‌ها در صنایع کشور، یا در سازمان‌ها و نهادهای کشوری و لشکری اجرا می‌شود.

نیکبخت گفت: این طرح دارای یک حدنصاب امتیاز است که شامل امتیازات آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و همچنین امتیازات مرتبط با نوآوری، فناوری و موارد دیگر می‌شود. متقاضیان طرح، مدارک خود را در سامانه مربوطه بارگذاری می‌کنند. این مدارک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بر اساس آن‌ها، امتیازات لازم محاسبه می‌شود. در صورتی که امتیاز لازم را کسب کنند، می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.

مزایای طرح

معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: یکی از مزایای این طرح، علاوه بر جایگزینی خدمت سربازی با پروژه مربوطه، این است که دوره آموزشی نیز در شرایطی ویژه برگزار می‌شود؛ به‌گونه‌ای که تمام افرادی که در آن دوره شرکت می‌کنند، توسط بنیاد نخبگان معرفی شده‌اند. بنابراین، در این جمع، افراد با استعداد برتر، مستعدین برتر و دانش‌آموختگان برجسته حضور دارند که این موضوع شرایط بسیار خاصی را در اختیار جامعه مخاطب بنیاد قرار می‌دهد.

معرفی پروژه ها

وی در پاسخ به این سوال که آیا پروژه‌ها توسط بنیاد ملی نخبگان تعریف می‌شود، گفت: ما پروژه‌ها را تعریف نمی‌کنیم؛ بلکه معرفی می‌کنیم. به هر صورت، ستاد کل نیروهای مسلح و مرکز نخبگان ستاد کل، افرادی را که معرفی شده‌اند، را براساس نیاز صنایع مختلف کشور توزیع می‌کنند؛ اعم از صنایع دفاعی یا سازمان‌های لشکری و کشوری. پروژه‌ها بیشتر با هدف پاسخ به نیاز کشور برای این افراد تعریف می‌شود.

نیکبخت تصریح کرد: ما تلاش می‌کنیم از آنها حمایت کنیم تا وقتی به این مجموعه‌ها معرفی می‌شوند، در رشته‌های مرتبط با گرایش تحصیلی خود و در پروژه‌های متناسب، فعالیت کنند تا بتوانند دوره سربازی خود را به این شکل بگذرانند.

تسنیم