پایان بی‌نظمی در فروش آنلاین طلا با سامانه نظارتی جدید

جهان صنعت نیوز، رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، از راه‌اندازی سامانه‌ای جامع برای نظارت بر سکوهای فروش آنلاین طلا خبر داد. این اقدام در راستای پاسخ به افزایش نگرانی‌ها درباره خالی‌فروشی، تحویل دیرهنگام و نبود شفافیت در معاملات اینترنتی طلا صورت گرفته است. سامانه مذکور با هدف پایش لحظه‌ای موجودی، فروش و تحویل طلا، نقش مهمی در کاهش تخلفات و ایجاد شفافیت در این بازار ایفا خواهد کرد.

افزایش معاملات آنلاین طلا و چالش‌های نظارتی

در سال‌های اخیر، با گسترش فناوری و رشد بازار سرمایه‌گذاری در طلا، پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین طلا به شدت گسترش یافته‌اند. این روند اگرچه امکان سرمایه‌گذاری آسان را برای کاربران فراهم کرده، اما هم‌زمان با چالش‌هایی نظیر نبود نظارت کافی، عدم تضمین عیار، خالی‌فروشی، تاخیر در تحویل طلا و حتی فرار مالیاتی مواجه شده است.

پرونده‌هایی مانند سکه ثامن که در گذشته خسارات قابل توجهی به کاربران وارد کرد، نشان داد که نبود چارچوب‌های نظارتی مشخص می‌تواند اعتماد عمومی را خدشه‌دار کند.

نگرانی نهادهای نظارتی از وضعیت فروش آنلاین طلا

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، پیش‌تر هشدار داده بود که بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین مبالغی همچون ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان را برای خرید طلا پیشنهاد می‌دهند؛ درحالی‌که تحویل فیزیکی طلا در این مبالغ عملاً ممکن نیست و همین مسئله نشان‌دهنده ضعف نظارتی و نبود پشتوانه واقعی است.

علاوه بر آن، سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا، اعلام کرده بود که حدود ۸ تا ۱۰ میلیون نفر در ایران از طریق بسترهای آنلاین اقدام به خرید طلا کرده‌اند و این بازار در غیاب نظارت مؤثر، با خطراتی جدی برای سرمایه‌گذاران همراه است.

سامانه نظارتی جدید؛ گامی مهم برای شفافیت در بازار طلا

در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۴۰۴، اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی با همکاری وزارت صمت و سایر نهادهای نظارتی از سامانه‌ای با عنوان «سامانه نظارتی برخط پلتفرم‌های آنلاین طلا» رونمایی کرد. این سامانه به‌گونه‌ای طراحی شده که میزان طلای ذخیره‌شده هر پلتفرم را با میزان فروش روزانه آن مقایسه می‌کند.

به گفته رضا الفت‌نسب، اگر پلتفرمی بیش از موجودی خود اقدام به فروش طلا کند (مثلاً فروش ۱۰۰ کیلوگرم طلا در حالی که تنها ۹۵ کیلوگرم موجودی دارد)، سامانه به‌صورت خودکار هشدار صادر می‌کند و جلوی ادامه فعالیت آن را می‌گیرد. این قابلیت از خالی‌فروشی و فروش بدون پشتوانه طلا جلوگیری خواهد کرد.

اقدامات زیرساختی برای راه‌اندازی سامانه

پیش از رونمایی از این سامانه، اقدامات زیربنایی متعددی برای ساماندهی بازار فروش آنلاین طلا صورت گرفته بود. در سال ۱۴۰۳، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با همکاری بانک مرکزی، پلیس فتا، اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی و وزارت صمت، مرحله نخست امن‌سازی این بازار را آغاز کرد.

در این مرحله، ممنوعیت خالی‌فروشی و الزام به نگهداری طلای فروخته‌شده در خزانه بانک‌ها به تصویب رسید. همچنین، پلتفرم‌ها ملزم شدند طلای کاربران را به خزانه بانک کارگشایی انتقال دهند.

محمدرضا حاجی‌جعفری، معاون مرکز بهبود محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد، نیز اعلام کرده بود که صدور مجوز برای پلتفرم‌های جدید فروش طلا تا تدوین ضوابط جامع متوقف شده و تنها ۲۶۱ مجوز از مجموع ۱۳۳۷ درخواست، صادر شده که عمده آن مربوط به سال ۱۴۰۳ است.

مزایای سامانه نظارتی آنلاین طلا

راه‌اندازی این سامانه مزایای متعددی به همراه دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از خالی‌فروشی طلا در بسترهای دیجیتال

• تضمین تحویل به‌موقع طلای خریداری‌شده به مشتریان

• نظارت بر عیار و اصالت طلا

• افزایش اعتماد عمومی به خرید طلا از بسترهای آنلاین

• حمایت از کسب‌وکارهای رسمی و دارای مجوز

• کاهش زمینه‌های پول‌شویی و فرار مالیاتی

الفت‌نسب در پایان تأکید کرد: فعالیت رسمی این سامانه از اوایل تیرماه ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد و این سیستم می‌تواند الگویی مؤثر برای نظارت بر سایر بخش‌های اقتصاد دیجیتال کشور نیز باشد.

ایسنا

طلا و ارز