تدبیر در بحران؛ نقش سیاست‌گذار و همراهی افکار عمومی
در حالی‌که کشور روزهایی ملتهب و بحرانی را پشت سر می‌گذارد، بازار کالاهای اساسی همچنان آرام است و نشانی از کمبود یا آشفتگی دیده نمی‌شود. همراهی مردم، اقدامات به‌موقع سیاست‌گذاران و مدیریت بحران، از شکل‌گیری صف‌های طولانی و هجوم به فروشگاه‌ها جلوگیری کرده است. با این حال، نگرانی‌ها درباره آینده پابرجاست؛ به‌ویژه برای مشاغل آزاد و روزمزدهایی که حالا با کاهش درآمد، سررسید اقساط، بدهی‌های بانکی و بیمه روبه‌رو هستند.
جهان صنعت نیوز: در شرایط بحرانی کنونی و در حالی که کشور با وضعیت جنگی مواجه شده است، سیاست‌گذاران اقتصادی و مدیران اجرایی با اتخاذ تدابیر مناسب و واکنش‌های به‌موقع، توانستند از بروز ناآرامی در بازار جلوگیری کنند. هم‌زمان، شهروندان نیز با درک درست از موقعیت، همراهی قابل‌توجهی نشان دادند و با حفظ آرامش و انسجام اجتماعی، مانع از شکل‌گیری صف‌های طولانی و آشفتگی در تأمین کالاهای اساسی شدند. برخلاف آنچه در بسیاری از کشورها در زمان بحران‌های مشابه رخ می‌دهد، نظیر هجوم به فروشگاه‌ها، احتکار خانگی یا کمبود اقلام خوراکی، در ایران بازارها ثبات نسبی خود را حفظ کردند و فضای عمومی جامعه آرام باقی ماند.
تأمین کالاهای اساسی در شرایط ویژه
بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، تمامی کالاهای ضروری برای مصرف خانوارها تأمین شده و در تهران و سایر استان‌های مسافرپذیر نیز کمبودی گزارش نشده است. بازدیدهای میدانی از بازارها نیز این موضوع را تأیید می‌کنند و حکایت از تداوم نظم و آرامش در مراکز عرضه کالاهای اساسی دارند. قیمت کالاهای اساسی در شهرهای مختلف تفاوت چندانی ندارد، و کمبودی دیده نمی‌شود. در شهرهای شمالی که این روزها میزبان چند میلیون مسافر از تهران هستند نیز تا کنون گزارشی از کمبود اقلام ضروری و یا گرانفروشی نشده است.
قیمت‌های نجومی کرایه سواری در فضای مجازی؛ واقعیت یا شایعه؟
در روزهای ابتدایی منازعه، بازار جابه‌جایی مسافر بین‌شهری با خودروهای سواری داغ شد. پایتخت‌نشینان به قصد اسکان در شهرهای امن‌تر از شهر خارج شدند و ترافیک شدیدی در خروجی‌های شهر و در برخی از ساعات ایجاد شد. بسیاری از افرادی که خودروی شخصی در اختیار داشتند، راهی شهرهای زادگاه خود شدند و برخی نیز از خودروهای سواری کرایه‌ای برای خروج از پایتخت استفاده کردند. در این میان، برخی اکانت‌های فارسی‌زبان مستقر در خارج از کشور با انتشار اطلاعات اغراق‌آمیز، از کرایه‌های ۲۰ میلیون تومانی برای مسیر تهران به شمال یا ۴۵ میلیون تومانی برای سفر به شیراز خبر دادند. با این حال بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که افزایش نرخ کرایه‌ها، تنها در ساعات ابتدایی بحران رخ داد و آن‌هم در محدوده‌ای با افزایش چند درصدی، و نه با آن قیمت‌های نجومی. در حال حاضر و با گذشت بیش از یک هفته از آغاز جنگ، کرایه‌ها به حالت عادی برگشته و رفت‌وآمد به شکل همیشگی و عادی ادامه دارد.
آسیب‌پذیری مشاغل آزاد؛ نبود درآمد و سررسید تعهدات مالی
اما آنچه باید پذیرفت این است که حفظ نسبی نظم فعلی در صورت ادامه‌دار شدن شرایط جنگی و به سرانجام نرسیدن دیپلماسی، کاری بسیار دشوار خواهد بود. بسیاری از صاحبان کسب‌وکارها و افرادی که مشاغل آزاد و روزمزد دارند، در حال خرج کردن از پس‌انداز خود هستند و در صورت ادامه پیدا کردن این شرایط با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد. بسیاری از مردم در فضای مجازی خواستار اقدام بانک‌ها و سازمان تامین اجتماعی در به تعویق انداختن مهلت دریافت اقساط خود شده‌اند. یکی از صاحبان کسب‌وکارها می‌نویسد: اگر نتوانم بیمه تأمین اجتماعی را پرداخت کنم، آیا خدمات بیمه‌ای کارکنان شرکت را متوقف خواهند کرد؟
روایتی از بحران در کسب‌وکارهای آزاد
یک دندانپزشک که در مطب شخصی‌اش در محدوده چهارراه جهان‌کودک تهران کار می‌کند، و در همان روزهای ابتدایی بخشی از مطبش بر اثر انفجار ساختمان‌های مجاور تخریب شد، به جهان صنعت نیوز گفت: هفته بعد موعد تمدید قرارداد مطب است، و باید ۱۰۰ میلیون تومان اضافه کنم. تا پیش از این شرایط هم به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه بسیاری از بیمارانم را از دست داده بودم، حالا و با آغاز جنگ دیگر بیماری مراجعه نمی‌کند و مواد اولیه نیز به سختی تامین می‌شود. من هم مطب را تعطیل کردم و از تهران خارج شدم. صاحبخانه قول داده به خاطر شرایط ویژه‌ای که به وجود آمده فعلا با همان اجاره قبلی تمدید قرارداد کند. پس از برگشتن آرامش به کشور باید ساختمان را ترمیم کنیم تا بتوانم دوباره مشغول به کار شوم، و کم‌کاری این دوران را جبران کنم.
در چنین شرایطی، ایجاد بسته‌های حمایت مالی شامل اعطای تسهیلات مالی، بخشودگی موقت مالیاتی و تعویق دریافت اقساط و حق بیمه می‌تواند کمک شایان توجهی به واحدهای تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی کرده و روند تولید و اشتغال را تا حدودی به حالت عادی بازگرداند. نمی‌توان منکر خسارات ناشی از جنگ بر شئون مختلف اقتصادی مانند تولید، صادرات و واردات و همچنین امنیت روانی و اجتماعی کارگران و صاحبان مشاغل شد، اما با تمهیدات مناسب و شفاف‌سازی و اقناع افکار عمومی می‌توان از این برهه حساس عبور کرد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :