واکنش قیمت طلا جهانی به آتش‌بس ایران و اسرائیل
بازار فلزات گران‌بها از جمله طلا و نقره، طی روزهای گذشته با افت‌وخیز زیادی ناشی از تنش‌های ژئوپلتیک همراه بود. با این حال، این بازارها خنثی‌تر و محدودتر از آنچه انتظار می‌رفت واکنش نشان دادند.
پس از حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران در بامداد یکشنبه، طلای جهانی شاهد افزایش چشم‌گیری نبود. چراکه سرمایه‌گذاران منتظر پاسخ نظامی ایران به این حملات بودند. در معمالات ابتدایی روز دوشنبه، قیمت هر اونس طلای جهانی، مشابه با جلسات معاملاتی قبل، در کانال ۳۳۶۰ دلار باقی ماند. با این حال، پس از انتشار اخبار مبنی بر حمله موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در کشور‌های همسایه، قیمت این فلز گران‌بها به کانال ۳۳۸۰ دلار افزایش یافت. در پایان معاملات روز دوشنبه، قیمت فلز زرد در نزدیکی سطح ۳۳۷۰ دلار بسته شد. در شرایط ژئوپلتیک یادشده، که انتظار می‌رفت طلا به عنوان دارایی امن با افزایش تقاضا مواجه شود، افت قیمت آن با کاهش هم‌زمان شاخص دلار (۰.۴ درصد) تحلیل‌گران را شگفت‌زده کرد. معمولا افت ارزش دلار از رشد قیمت طلا حمایت می‌کند، اما به نظر می‌رسد فشار فروش بر بازار مسلط شده و اگر دلار ثابت مانده بود، افت بیشتری در قیمت طلا رخ می‌داد.
در بامداد سه‌شنبه، با اعلام غیررسمی ترامپ مبنی بر برقراری آتش‌بس میان ایران و اسرائیل ظرف ۲۴ ساعت آینده، قیمت طلا بیش از پیش کاهش یافت. در معاملات روز گذشته، قیمت طلا به زیر سطح کلیدی ۳۳۲۹ دلار سقوط کرد. ترامپ گفت که طی این آتش‌بس «جنگ ۱۲ روزه» پایان خواهد یافت. بازارهای سهام و ارز نیز با استقبال از چشم‌انداز صلح، واکنش مثبت نشان دادند؛ شاخص اس‌اندپی۵۰۰ رشد بیش از ۱ درصدی را تجربه کرد و ارزش یورو نیز در برابر دلار تقویت شد. طلا در ابتدای این جنگ، جهشی تا سطح ۳۴۵۰ دلار داشت. اما با فروکش کردن درگیری و احتمال برقراری صلح، قیمت‌ها به سطح کنونی بازگشتند. سرمایه‌گذارانی که به امید ادامه بحران وارد بازار شده بودند، اکنون با کاهش قیمت‌ها روبه‌رو شده‌اند.
با وجود صحبت‌های ترامپ درباره صلح، نشانه‌هایی از ادامه تنش وجود دارد؛ از جمله شلیک مجدد موشک‌های ایرانی به اسرائیل در صبح سه‌شنبه که چهار کشته بر جای گذاشت. به همین دلیل، نوسانات قیمت طلا احتمالا ادامه‌دار خواهد بود. از منظر تحلیل تکنیکال نیز، طلا در آستانه شکستن میانگین متحرک ۵۰ روزه به سمت پایین است که می‌تواند نشانه‌ای از تسلط فروشندگان در کوتاه‌مدت باشد. در بلندمدت، سطح‌های حمایتی بعدی در حدود ۳۱۵۰ و ۲۹۰۹ دلار دیده می‌شوند. در همین حال، دیگر فلزات گران‌بها نیز دچار نوسان بودند؛ نقره با کاهش ۰.۱ درصدی به ۳۶ دلار و ۱۰ سنت رسید. همچنین پلاتین و پالادیوم به سطوح پایین‌تر کاهش یافتند.
ایلیا اسپیوک، تحلیلگر بازار، گفت که نشانه‌های کاهش تنش بین ایران و آمریکا باعث خروج بخشی از ریسک‌های ژئوپولیتیک از بازار شده است. هم‌زمان با این تحولات، بازارهای سهام جهانی صعودی شدند و قیمت نفت نیز به پایین‌ترین سطح یک‌هفته‌ای خود رسید که نشانه‌ای از افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به ریسک‌پذیری و کاهش تقاضا برای دارایی‌های امنی چون طلا است. از سوی دیگر، در حوزه سیاست پولی آمریکا نیز تحولاتی در جریان است. میشل بومن، معاون نظارتی فدرال‌رزرو، اعلام کرده که زمان کاهش نرخ بهره به دلیل تهدیداتی برای بازار کار، نزدیک است. سرمایه‌گذاران اکنون در انتظار حضور جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، در برابر کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا هستند؛ جایی که ممکن است سرنخ‌هایی درباره مسیر آینده نرخ‌های بهره ارائه شود. به گفته تحلیل‌گران، اگر پاول بازارها را قانع کند که کاهش نرخ بهره بیش از دو بار در سال انجام نخواهد شد، احتمال افزایش ارزش دلار و اصلاح کوتاه‌مدت در قیمت طلا وجود دارد. طلا معمولا در محیطی با نرخ بهره پایین عملکرد بهتری دارد، چرا که هزینه فرصت نگهداری آن در چنین شرایطی کمتر می‌شود.
رئیس کل در برابر کنگره
جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا (فدرال‌رزرو)، این هفته در دو نشست مهم کنگره حاضر خواهد شد تا از تصمیم این نهاد مبنی بر تثبیت نرخ بهره دفاع کند؛ تصمیمی که در تضاد با خواست مکرر رئیس‌جمهور دونالد ترامپ برای کاهش نرخ‌هاست. پاول ابتدا در روز سه‌شنبه در کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان و سپس در روز چهارشنبه در کمیته بانکی سنا شهادت حضور خواهد یافت. این جلسات در حالی برگزار می‌شود که فدرال‌رزرو هفته گذشته برای چهارمین بار متوالی نرخ بهره را بدون تغییر نگه داشت. پاول احتمالا موضع خود را از هفته گذشته تکرار خواهد کرد که گفته بود بانک مرکزی در وضعیت مناسبی قرار دارد تا پیش از اتخاذ تصمیم جدید درباره نرخ‌ها، اطلاعات بیشتری از مسیر اقتصاد جمع‌آوری کند. او گفته بود با توجه به وضعیت باثبات اقتصادی، نیازی به تصمیم‌گیری عجولانه وجود ندارد. هرچند ترامپ و برخی جمهوری‌خواهان معتقدند که نرخ بهره بالا هزینه‌های زیادی به دولت تحمیل می‌کند، پاول تاکید دارد که تصمیمات فدرال‌رزرو مبتنی بر داده‌های اقتصادی و نه فشارهای سیاسی است. او گفت: «همه ما در فدرال‌رزرو فقط یک چیز می‌خواهیم: یک اقتصاد خوب و پایدار برای آمریکا.»
یکی از موضوعات داغ این هفته در کنگره، نقش تحولات ژئوپولیتیک خواهد بود. پس از حملات اخیر آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، نگرانی‌هایی درباره افزایش قیمت نفت و تاثیر آن بر تورم جهانی مطرح شده است. با این حال، پاول نسبت به پیامدهای ماندگار چنین وقایعی محتاط است و معتقد است معمولا اثرات این نوع بحران‌ها بر قیمت انرژی کوتاه‌مدت است. ترامپ در هفته‌های اخیر حملات لفظی شدیدی به پاول داشته است؛ او پاول را “احمق کامل “ و “ویرانگر اقتصاد “ خوانده و حتی دوباره تهدید کرده که ممکن است او را برکنار کند؛ موضوعی که بارها مطرح و سپس رها شده است. اما طبق قانون، رئیس‌جمهور اختیار مستقیمی برای اخراج رئیس فدرال‌رزرو ندارد، مگر در شرایط خاصی که فعلا محقق نشده است. ترامپ همچنین خواستار کاهش شدید نرخ بهره به محدوده ۱ تا ۲ درصد شده تا بار مالی بدهی‌های فدرال کاهش یابد؛ چرا که دولت فعلی قادر به کنترل کسری بودجه نیست. این فشار سیاسی، استقلال فدرال‌رزرو را در معرض تهدید قرار داده و بسیاری از ناظران معتقدند ادامه این روند می‌تواند اعتبار جهانی سیاست پولی آمریکا را تضعیف کند.
در داخل خود فدرال‌رزرو نیز شکاف‌هایی وجود دارد. دو نفر از اعضای هیات‌مدیره که توسط ترامپ منصوب شده‌اند (میشل بومن و کریستوفر والر)، حمایت خود را از کاهش نرخ بهره در ماه ژوئیه اعلام کرده‌اند. بومن اخیرا در یک سخنرانی گفته که نگران ضعف احتمالی در بازار کار است، موضوعی که می‌تواند توجیهی برای کاهش نرخ باشد. این در حالی است که سایر اعضا همچنان محتاط هستند و معتقدند نشانه‌های قوی‌تری از ضعف اقتصاد لازم است. یکی دیگر از محورهای احتمالی سخنان پاول، موضوعات نظارتی است. دولت ترامپ در تلاش برای کاهش نظارت‌های بانکی است و بومن، که اکنون مسوولیت بخش نظارتی فدرال‌رزرو را برعهده دارد، از بازنگری در قواعد سرمایه‌گذاری بانک‌ها حمایت کرده است؛ از جمله کاهش الزامات مربوط به نسبت اهرمی تقویت‌شده که در پی بحران مالی ۲۰۰۸ وضع شد.
همچنین، پاول ممکن است با پرسش‌هایی درباره پیشنهاد سناتور تد کروز برای توقف پرداخت سود به ذخایر بانکی مواجه شود؛ پیشنهادی که هدف آن کاهش هزینه‌های دولت فدرال اعلام شده اما به گفته کارشناسان می‌تواند توان فدرال‌رزرو در کنترل نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت را تضعیف کند. ناظران هشدار می‌دهند که رویکرد تهاجمی و عمومی ترامپ نسبت به فدرال‌رزرو، شکل جدید و خطرناکی از مداخله سیاسی در سیاست پولی را به نمایش می‌گذارد. برخلاف گذشته که روسای جمهور به‌طور خصوصی فشار وارد می‌کردند، ترامپ این کار را در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی انجام می‌دهد. مارک اسپیندل، نویسنده کتابی درباره استقلال بانک مرکزی، می‌گوید: «فشار از سوی روسای جمهور چیز جدیدی نیست، ولی حملات ترامپ بی‌سابقه، عمومی و تند هستند.»
اگر ترامپ بتواند بر رفتار فدرال‌رزرو اثرگذار باشد یا جایگزینی برای پاول معرفی کند که بیشتر مطابق میل او عمل کند، آینده سیاست پولی آمریکا وارد مرحله‌ای خطرناک خواهد شد. ممکن است روسای بعدی بانک مرکزی نیز تحت فشار قرار گیرند که ملاحظات سیاسی را بر تحلیل‌های اقتصادی ترجیح دهند. این روند می‌تواند دهه‌ها اعتماد جهانی به فدرال‌رزرو را از بین ببرد. در حال حاضر، پاول در موقعیتی دشوار قرار دارد؛ یا باید در برابر فشارها کوتاه بیاید و نرخ‌ها را کاهش دهد و با خطر تشدید تورم روبه‌رو شود، یا باید موضع فعلی خود را حفظ کند و به حملات سیاسی بیشتری تن دهد. نتیجه جلسات این هفته کنگره، نقش مهمی در سنجش میزان حمایت قانون‌گذاران از استقلال فدرال‌رزرو خواهد داشت.
در مجموع، انتشار خبر آتش‌بس احتمالی میان ایران و اسرائیل فضای روانی بازار را از وضعیت تنش‌زا به سمت ثبات موقت سوق داده و همین امر باعث کاهش تقاضا برای طلا و سایر دارایی‌های امن شده است. با این حال، عدم قطعیت در مورد تایید رسمی آتش‌بس و تحولات سیاست پولی فدرال‌رزرو همچنان می‌تواند مسیر طلا را در کوتاه‌مدت تحت‌تاثیر قرار دهد.
دنیای اقتصاد
لینک کوتاه :