جنگی که نفت را پایین کشید؛ ایران و معمای بازار آرام نفت
بازار جهانی نفت در حالی ۱۲ درصد کاهش قیمت را تجربه کرد که انتظار می‌رفت تنش‌های منطقه‌ای، قیمت‌ها را بالا ببرد.
جهان صنعت نیوز: بازار جهانی نفت همواره تحت تأثیر تحولات ژئوپولیتیکی و منطقه‌ای است و هر گونه تنش یا بحران در مناطق حساس تولید نفت می‌تواند نوسانات قابل توجهی در قیمت‌ها ایجاد کند. با توجه به نقش کلیدی ایران در خاورمیانه و موقعیت استراتژیک آن در بازار نفت، پیش‌بینی می‌شد که تنش‌های اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی تأثیر چشمگیری بر قیمت جهانی نفت داشته باشد. برهمین اساس گفتگویی با حسن مرادی، کارشناس حقوق انرژی در خصوص واکنش بازار نفت به این بحران، تحلیل استراتژی ایران در مدیریت این وضعیت و پیامدهای احتمالی آن بر بازار جهانی و موقعیت بین‌المللی داشتیم.
وقتی بحران جنگ به کاهش قیمت‌ها ختم می‌شود
در شرایطی که در سراسر جهان تصور می‌شد ایران در وضعیت بحرانی و جنگی نقشی چشمگیر در بازار جهانی و افزایش قیمت نفت ایفا کند، شاهد کاهش بی‌سابقه قیمت جهانی نفت در حدود ۱۲ درصد بودیم؛ کاهشی که حتی از دوران پیش از جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی با ایران نیز بیشتر بود. همواره این تصور وجود داشت که ایران در شرایط بحرانی و جنگ برای فشار بیشتر به متجاوزین اسرائیلی از استراتژی نفت به‌عنوان اهرم فشار استفاده کند، اما ترجیح داد این کار را انجام ندهد.
قیمت نفت در آغاز حمله رژیم صهیونیستی به ایران به بیش از ۸۰ دلار در هر بشکه افزایش یافته بود. با اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائیل و کاهش تنش‌ها، بازار نفت به‌سرعت به شرایط پیش از بحران بازگشت. طی چند روز، بهای نفت خام با افت چشمگیری حدود ۱۲ درصد کاهش یافت و به سطحی پایین‌تر از قبل از شروع درگیری رسید. برخی بر این باورند که این کاهش ناگهانی، علاوه بر بازتاب آرامش نسبی در بازار، نشان می‌دهد که ایران در جریان بحران نقشی فعال در جهت‌دهی به قیمت‌ها ایفا نکرده است، و عده‌ای آن را صرفاً ناشی از اعلام آتش‌بس و کاهش تنش‌ها می‌دانند.
پیامی که در پی این تحولات به بازار جهانی و کشورهای غربی منتقل شد، بسیار نگران‌کننده‌تر از کاهش بهای نفت بود؛ زیرا این تصور شکل گرفت که حتی در صورت حمله مستقیم نظامی به ایران، تأثیر قابل‌توجهی بر بازار جهانی نفت مشاهده نخواهد شد. چنین برداشتی می‌تواند در بلندمدت به تضعیف موقعیت راهبردی ایران در عرصه بین‌الملل منجر شود و زمینه را برای تکرار اقدامات مشابه در آینده فراهم سازد.
راز آرامش بازار نفت در میان طوفان‌های منطقه‌ای
حسن مرادی، کارشناس حقوق انرژی، در این خصوص به «جهان صنعت» گفت: «نفت صادراتی ایران در مقایسه با سایر کشورهای عضو اوپک مقدار کمتری است. اگر همه نفت ایران هم در اثر حوادث مختلف قطع شود، تأثیر چندانی در بازار جهانی نخواهد داشت. اما نکته قابل توجه این است که تحولات جنگی و وضعیت‌های ویژه‌ای که پیش آمد، افزایش قیمت دلار و به تبع آن افزایش قیمت نفت ناشی از بحران حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران و پاسخ‌های ایران در دفاع از خود بود. با فروکش کردن وضعیت تخاصم و اعلام آتش‌بس، طبیعی است که قیمت‌ها به وضعیت قبلی خود بازگردد.»
تنگه هرمز، اهرم فشاری که کشیده نشد
وی در ادامه به اهمیت کلیدی و استراتژیک تنگه هرمز اشاره کرد و گفت: «بزرگ‌ترین اهرم فشاری که ایران می‌توانست در شرایط جنگی از آن استفاده کند، تنگه هرمز بود. اگر ایران این تنگه را می‌بست، احتمالاً انگشت اتهام و شماتت از طرف جوامع بین‌المللی به سمت خود ایران بازمی‌گشت و اقتصاد جهانی شوک عجیبی در قیمت انرژی تجربه می‌کرد. اگر وضعیت مخاصمات بحرانی‌تر می‌شد، ایران مصمم بود که با بستن تنگه هرمز، اهمیت نفت ایران و ثبات کشور را به جهان یادآوری کند؛ اما این شرایط پیش نیامد».
اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمی
لینک کوتاه :