نظم هستهای در حال فروپاشی است | تکرار فاجعه هیروشیما؟!

با افزایش بیسابقه تنشهای ژئوپلیتیکی و کاهش اعتماد به تضمینهای امنیتی آمریکا، شرق آسیا در آستانه دومین موج بزرگ هستهای قرار گرفته است.
جهان صنعت نیوز – هشت دهه پس از بمباران اتمی هیروشیما، زخم آن روز هنوز در حافظه برخی بازماندگان باقی مانده است. یکی از آنها، کِیکو اوگورا، اکنون ۸۷ ساله است. او در پارک یادبود صلح هیروشیما، جایی که هزاران قربانی به خاک سپرده شدهاند، خاطراتی از صبح هولناک آگوست ۱۹۴۵ را بازگو میکند. داستانهای او از باران سیاه، سوختگیها، اجساد سوخته و شهر نابودشده، در کنار فاجعه انسانی، یادآور هشدارهایی است که اکنون دوباره طنینانداز شدهاند.
از هیروشیما تا سئول: سایه سنگین گذشته بر آینده
بازماندگان بمبارانهای اتمی ژاپن، که به آنها هیباکوشا گفته میشود، سالها با انگ “جهشیافتهها” زندگی کردند. حالا، در شرایطی که چین و کره شمالی به سرعت زرادخانههای خود را گسترش میدهند، کشورهای همسایه مانند کره جنوبی و ژاپن در فکر گام گذاشتن به قلمرو تسلیحات هستهای هستند.
کاهش اعتماد به آمریکا، بهویژه با بازگشت ترامپ به قدرت، این نگرانی را دامن زده که اگر آمریکا ناگهان حمایت خود را از متحدانش قطع کند، کشورهایی مانند کره جنوبی در برابر تهدیدهای کره شمالی بیدفاع خواهند ماند.
در سئول، ژنرالهای بازنشسته و مقامات دولتی، از سناریوهایی صحبت میکنند که در آن کره جنوبی برای دفاع، نیاز به زرادخانهای مستقل دارد. افکار عمومی نیز در این مسیر حرکت کردهاند: طبق نظرسنجیها، حدود ۷۰ درصد کرهایها خواهان توسعه سلاح هستهای هستند. این گرایش، حتی در میان لیبرالها، که سابقاً مخالف سلاح هستهای بودند، در حال رشد است.
کره جنوبی با زیرساختهای صنعتی پیشرفتهاش، میتواند ظرف یک سال سلاح اتمی تولید کند. اما این روند، میتواند با حمله پیشگیرانه از سوی کره شمالی یا تحریمهای بینالمللی شدید همراه باشد. تحلیلگران هشدار میدهند که چنین تصمیمی ممکن است به جنگی چندساله و منطقهای منجر شود که روسیه و چین نیز درگیر آن شوند.
در ژاپن، گرچه گفتوگوی علنی درباره تسلیحات هستهای محدود است، اما نگرانیها در حال افزایشاند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ژاپن، در صورت لزوم، میتواند ظرف یک ماه بمب اتمی بسازد. زیرساختهای غنیسازی و تولید پلوتونیوم از دههها پیش آماده شدهاند. با این حال، سه اصل غیرهستهای ژاپن (عدم تولید، عدم تملک و عدم میزبانی) همچنان در افکار عمومی اثرگذار است.
اما اگر کره جنوبی بهطور آشکار وارد باشگاه هستهای شود، فشار سیاسی بر ژاپن نیز افزایش خواهد یافت. تنشهای تاریخی حلنشده بین دو کشور و رقابت برای جایگاه برتر در آسیا، ممکن است این فرایند را تسریع کند.
چین، کره شمالی و بازی خطرناک اعداد
کیم جونگاون اکنون حدود ۵۰ کلاهک هستهای در اختیار دارد و بهدنبال رسیدن به رقم ۳۰۰ است. این در حالی است که چین نیز با سرعتی بیسابقه از زمان جنگ سرد، زرادخانهاش را تقویت میکند و میخواهد با آمریکا و روسیه از نظر تعداد برابر شود. این رقابت تسلیحاتی منطقهای میتواند نظم امنیتی بینالمللی را به چالش بکشد.
سیاست خارجی متغیر و گاه متناقض آمریکا، از جمله تهدید ترامپ به خروج نیروها از کره جنوبی و اظهاراتش در تایید ضمنی کره شمالی بهعنوان قدرت هستهای، اعتماد متحدان را فرسوده کرده است. بسیاری از نخبگان کره جنوبی بیم دارند که آمریکا در صورت حمله هستهای به سئول، از مداخله جدی خودداری کند، بهویژه اگر پای واشنگتن یا لسآنجلس در خطر باشد.
فروپاشی نظم هستهای جهان: تهدیدی واقعی
اگر کره جنوبی و ژاپن به عنوان دو عضو اصلی معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای، تصمیم به ساخت سلاح بگیرند، کل رژیم عدم اشاعه ممکن است فروبپاشد. در این صورت، کشورهایی مانند ایران، عربستان سعودی، ترکیه، لهستان و آلمان نیز ممکن است به دنبال تسلیحات اتمی بروند. چنین سناریویی میتواند شمار کشورهای هستهای را از ۹ به بیش از ۲۰ کشور افزایش دهد.
هیدهیکو یوزاکی، فرماندار هیروشیما، هشدار میدهد که جهان همچنان درس واقعی فاجعه را نیاموخته است. او باور دارد که هر لحظهای که بشر با این حجم از تسلیحات اتمی در آمادهباش زندگی میکند، نوعی قمار با سرنوشت بشریت است. مردم ممکن است فکر کنند هیروشیما متعلق به گذشته است، اما واقعیت این است که ما در حال زندگی در نسخهای نگرانکننده از آن گذشته هستیم؛ نسخهای که ممکن است بسیار ویرانگرتر از قبل باشد.
اخبار برگزیدهسیاسی
لینک کوتاه :