دلیل تشدید آلودگی هوا: آیا پای جنگ و اسرائیل در میان است؟

جهان صنعت نیوز، در هفته‌ای که گذشت، شاخص آلودگی هوا در برخی نقاط تهران به عدد هشداردهنده ۵۰۰ رسید؛ عددی که حتی برای افراد سالم نیز خطرناک تلقی می‌شود. این وضعیت در اصفهان، کرج، تبریز و اهواز نیز مشاهده شد. با این حال، برخلاف سال‌های گذشته که وارونگی هوا و ترافیک سنگین عامل اصلی آلودگی در پاییز و زمستان بود، امسال با وجود کاهش رفت‌وآمد، آلودگی افزایش یافته است؛ موضوعی که برخی آن را «غیرطبیعی» دانستند.
برخی تحلیل‌ها، از جمله در فضای مجازی، تلاش کردند آلودگی اخیر را به تبعات جنگ ۱۲ روزه اخیر و دخالت‌های خارجی مانند اسرائیل ربط دهند. اما کارشناسان محیط زیست این ادعاها را فاقد پشتوانه علمی می‌دانند. محمد درویش، فعال حوزه محیط زیست، فقدان دسترسی عمومی به داده‌های پایش هوا را عاملی برای رواج این شایعات دانست.
صادق ضیائیان، رئیس سازمان هواشناسی کشور، هرگونه ارتباط آلودگی با مسائل فرامنطقه‌ای را رد کرده و تأکید می‌کند منشأ آلودگی‌ها، تنها گردوغبار برخاسته از دشت‌های خشک‌شده در اطراف تهران و مناطق غربی کشور است. نقشه‌های هواشناسی نیز این فرضیه را تأیید می‌کنند.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی، با اشاره به کاهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی بارش در استان‌هایی چون تهران، قزوین و مرکزی، علت اصلی آلودگی اخیر را خشکسالی شدید دانست. به گفته او، نبود بارش‌های بهاری موجب خشکی گسترده در طبیعت شده و دشت‌ها، دریاچه‌های خشک‌شده و بسترهای بی‌آب به کانون گردوغبار بدل شده‌اند.
وظیفه تأکید می‌کند که این بحران فقط ایران را دربر نگرفته، بلکه عراق، سوریه و کل منطقه غرب آسیا با کاهش شدید بارش، افزایش دما و تشدید تبخیر مواجه‌اند. این وضعیت در مناطقی مانند شمال عراق و شرق سوریه، که از کانون‌های اصلی گردوغبار هستند، بحرانی‌تر است و ذرات معلق از آن مناطق به سمت ایران وارد می‌شوند.
از دیگر دلایل شدت گرفتن این بحران، به گفته کارشناسان، برداشت بی‌رویه از منابع آبی، ساخت‌وساز گسترده در بالادست رودخانه‌ها و توسعه باغ‌ها و استخرهاست که مانع رسیدن آب به پایین‌دست و تغذیه سدها و تالاب‌ها شده است. به‌عنوان مثال، دریاچه نمک قم و تالاب صالحیه در البرز به‌شدت آسیب‌دیده‌اند.