پشت صحنه افزایش سه برابری قیمت برنج: نقاب ایرانی، برنج پاکستانی

جهان صنعت نیوز، در روزهایی که تورم بر زندگی میلیون‌ها ایرانی سایه انداخته، برنج ایرانی از یک کالای مصرفی روزمره به یک کالای لوکس تبدیل شده است. بررسی‌های میدانی و اظهارات کارشناسان حاکی از آن است که گرانی برنج نه به دلیل کمبود تولید یا عوامل جهانی، بلکه نتیجه فعالیت هدفمند شرکت‌های بزرگ در بازار و احتکار انبوه این کالا در انبارهاست.
برنج ایرانی که شرکت‌ها سال گذشته با قیمت کیلویی ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان از کشاورزان خریداری کرده‌اند، اکنون با قیمت‌هایی تا ۳۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. این جهش بی‌سابقه، عمدتاً ناشی از عرضه کنترل‌شده و محدود کالا از سوی بازیگران بزرگ بازار است؛ اقدامی که تعادل عرضه و تقاضا را بر هم زده و به افزایش شدید قیمت‌ها منجر شده است.
یک منبع مطلع در سازمان تعزیرات حکومتی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرده که شواهدی از احتکار هدفمند برنج توسط شرکت‌های بزرگ وجود دارد. وی از تشکیل پرونده‌هایی در این زمینه خبر داده که در حال بررسی هستند.
سوداگران بازار تنها به برنج ایرانی بسنده نکرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخشی از برنج وارداتی – به‌ویژه برنج پاکستانی که جایگزین ارزان‌تری برای بسیاری از خانوارها بود – نیز به عمد از بازار حذف شده یا در قالب برنج ایرانی بسته‌بندی و با قیمت‌های بالاتر به فروش رسیده است. این اقدام، دسترسی به گزینه‌های اقتصادی‌تر را نیز برای مصرف‌کننده دشوار کرده است.
کارشناسان بازار، نبود رصد مؤثر بر زنجیره تأمین، عدم شفافیت در ثبت انبارها و نبود کنترل مستمر بر موجودی شرکت‌ها را از دلایل شکل‌گیری چنین شرایطی می‌دانند. محمدرضا موسوی، تحلیل‌گر بازار کالا، تأکید می‌کند که احتکار هزاران تن برنج بدون اطلاع نهادهای نظارتی، مصداق بارز ایجاد بازار سیاه است و نیازمند برخورد قاطع است.
در حالی که بخشی از نیاز سالانه کشور به برنج از مسیر واردات تأمین می‌شود، وزارت جهاد کشاورزی نتوانسته در زمینه تنظیم بازار عملکردی مؤثر داشته باشد. واردات هدفمند، توزیع مستقیم از تولیدکننده به مصرف‌کننده و شفاف‌سازی اطلاعات انبارها، اقداماتی است که می‌تواند بحران موجود را کاهش دهد؛ اما تاکنون چنین سیاست‌هایی به‌صورت جدی اجرایی نشده‌اند.