آب دریای عمان در اصفهان | وقتی اصفهان برق ندارد، چگونه آب پمپاژ می‌کند | زنگ خطر برای محیط زیست اصفهان
پروژه انتقال آب دریای عمان به اصفهان با ابهامات فنی، زیست‌محیطی و اقتصادی روبه‌روست.
جهان صنعت نیوز، به‌رغم جشن و اعلام «افتخار ملی» از سوی مسئولان، پروژه انتقال آب از دریای عمان به اصفهان وارد مرحله‌ای شده که بیشتر از آن‌که شفافیت به همراه داشته باشد، موجی از پرسش‌ها و نگرانی‌ها را دامن زده است. طبق اظهارات استاندار اصفهان، فاز اول این طرح با انتقال ۷۰ میلیون مترمکعب آب شیرین‌شده به پایان رسیده، اما سخنگوی صنعت آب کشور رقم واقعی را تنها ۴۰ میلیون مترمکعب اعلام کرده است. این تفاوت آماری در همان آغاز کار، نخستین نشانه از ابهام‌های اجرایی پروژه است.
مسئولان استان تاکید دارند هدف اصلی از این انتقال، تأمین آب صنایع بزرگ اصفهان و قطع وابستگی آن‌ها به زاینده‌رود است. گفته می‌شود مجتمع فولاد مبارکه، پالایشگاه اصفهان و صنایع شمالی و جنوبی استان به این منبع متصل خواهند شد. ضرب‌الاجلی هم تعیین شده تا صنایع به طور کامل از آب دریا استفاده کنند. در عین حال، اعلام شده که توسعه جدیدی در صنایع آب‌بر پیرامون شهر اصفهان انجام نخواهد شد؛ با این حال، فعالان محیط زیست نسبت به نیت واقعی این طرح تردید دارند.
هشدارهای محیط‌زیستی؛ آب گران برای توسعه یا احیا؟
منیره کرباسچی، فعال محیط زیست در اصفهان می‌گوید شیرین‌سازی و انتقال آب دریا هزینه بالایی دارد و اگر این آب صرف توسعه صنایع شود، به ضرر محیط زیست خواهد بود. او تأکید دارد تنها توجیه قابل‌قبول این طرح، کمک به احیای زاینده‌رود و تالاب گاوخونی است. به گفته او، با ۷۰ میلیون مترمکعب آب می‌توان جریان سه‌ماهه‌ای در زاینده‌رود برقرار کرد و حداقل حیات این رودخانه را حفظ نمود؛ نه آن‌که بارگذاری جدیدی بر منابع آبی استان تحمیل کرد.
انتقال از دریا یا بازی با لوله‌ها؟
ابهام مهم دیگر این است که آبی که اکنون به اصفهان رسیده، مستقیم از دریای عمان نیامده، بلکه بخشی از انتقالی است که قبلاً به یزد رسیده و اکنون قرار است از آن‌جا به اصفهان بازگردانده شود. این چرخه معکوس موجب شگفتی کارشناسان شده است. محمد نبویان، کارشناس منابع آب، این روند را نابه‌صرفه و ناکارآمد توصیف کرده و پرسیده است: چرا باید آب ارزان زاینده‌رود به یزد برود، اما آب گران دریا از یزد به اصفهان بازگردد؟
یکی دیگر از چالش‌های بنیادین این پروژه، نیاز شدید به انرژی برای پمپاژ آب در مسیر بیش از هزار کیلومتری از سواحل دریای عمان تا مرکز ایران است. در حالی‌که اصفهان با کمبود برق مواجه است، چگونگی تأمین انرژی مورد نیاز برای پمپاژ میلیون‌ها مترمکعب آب در سال همچنان روشن نیست. از این رو، استفاده از این آب برای محیط زیست یا کشاورزی نیز از نظر اجرایی بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود.
در حالی‌که مرحله دوم این طرح با ظرفیت انتقال ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب تا پایان سال ۱۴۰۶ برنامه‌ریزی شده، هنوز مشخص نیست این حجم عظیم آب برای چه منظوری مصرف خواهد شد. آیا هدف، حفظ جریان رودخانه است یا توسعه صنایع؟ آیا شهرهای جدید در راه‌اند؟ یا کشاورزی در منطقه بسط خواهد یافت؟ کارشناسان هشدار می‌دهند تکرار تجربه‌های ناموفق گذشته در مدیریت منابع آبی می‌تواند بحران موجود را تشدید کند.
محیط زیستلینک کوتاه :