افزایش بی‌رویه قیمت اقلام خوراکی از برنج و نان تا لبنیات

هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: اخیرا محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در جلسه ستاد تنظیم بازار با تأکید بر لزوم بازگشت قیمت‌ها به پیش از جنگ ۱۲ روزه، گفته است: «مصوبه جلسه هفته گذشته ستاد تنظیم بازار مبنی بر بازگشت قیمت‌ها به قبل از آغاز جنگ ۱۲روزه لازم‌الاجراست و همه بخش‌ها از جمله نهادهای مرتبط با دولت موظف به اجرای مصوبات ستاد تنظیم بازار هستند.» اما واقعیت بازارها چه می‌گوید؟ اگر یک ساعت در میادین میوه و تره‌بار و یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای قدم بزنید، متوجه افزایش قیمت کالاهای اساسی خواهید شد. مهم‌ترین آن‌ها که در روزهای اخیر باعث جلب توجه مردم شده قیمت برنج است؛ برنج ایرانی به ۳۰۰ هزار تومان برای هر کیلو رسیده است. یعنی خرید یک کیسه ۱۰ کیلویی برنج ایرانی برای سرپرست خانوار ۳ میلیون تومان آب خواهد خورد. جزئیات و چگونگی راهکار دولت برای بازگرداندن قیمت‌ها به خصوص در مورد کالاهایی که شامل یارانه‌های دولتی نمی‌شوند، هنوز مشخص نیست.  

گره کور نان؛ نانوا و خریدار ناراضی

در روزهای اخیر افرادی که به نانوایی‌ها مراجعه کردند، با افزایش قیمت نان مواجه شدند. کارگروه نان نیز اعلام کرده بود که افزایش قیمت نان در تمامی استان‌ها در دستور کار قرار گرفته است. امروز اما رئیس این کارگروه اعلام کرده افزایش قیمت نان به تصویب نرسیده و با واحدهای صنفی متخلف که خودسرانه قیمت را بالا برده‌اند، برخورد خواهد شد. مدت‌هاست قیمت نان به محل بحث جدی تبدیل شده است؛ صنف نانوایان می‌گوید قیمت نان کفاف پرداخت هزینه‌هایی جانبی مانند حمل‌ونقل، قیمت مواد اولیه، هزینه‌های انرژی مانند آب و برق و گاز، و دستمزد و حق بیمه کارگر را نمی‌دهد. از سویی سهمیه آرد تخصیص داده شده به هر نانوایی که براساس تراکنش‌های آنان در سامانه نانینو (سامانه نظارت بر عرضه هوشمند نان) انجام می‌شود نیز محل مناقشه است. چند روز پیش نوروز عزیزی، رئیس اتحادیه نانوایان کرمانشاه درباره این سامانه گفته بود: نانیو به جای آنکه سامانه‌ای برای حمایت از نانوایان باشد به چالشی بزرگ برای ما تبدیل شده است. اگر متناسب با سهمیه آردی که داریم فروش نداشته باشیم جریمه خواهیم شد و این در حالیست که این روزها بخشی از آرد ما به دلیل قطعی برق از دست می‌رود و ما باید جریمه آن را بپردازیم. در طرف مقابل، بسیاری از مردم از افزایش قیمت نان گلایه دارند. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد در برخی نقاط نان بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته است. علاوه بر این، قشر بزرگی از مردم به نانوایی‌های دولتی دسترسی ندارند و نان را به قیمت آزادپز می‌خرند. در نانوایی‌های آزادپز یک عدد نان سنگک تا ۲۰ هزار تومان، نان بربری تا ۱۲ هزار تومان و تافتون تا ۷ هزار تومان به فروش می‌رسد. این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که کاهش شدید سرانه مصرف برنج در کشور و جایگزینی وعده‌های غذایی برنجی با نانی را در بسیاری از خانه‌های ایرانی در نظر بگیریم.

افزایش قیمت خودسرانه لبنیات

لبنیات نیز مانند نان از آن دسته خوراکی‌هاست که به‌طور مداوم در معرض افزایش قیمت قرار دارد. پیش از شعله‌ور شدن آتش جنگ و در روزهای پایانی اردیبهشت با اعلام دولت مبنی بر افزایش قیمت خرید شیر خام در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی، انواع لبنیات شامل ماست، پنیر، خامه، و شیر شامل ۳۰ درصد افزایش قیمت شدند. در خرداد ماه امسال شیر پاستوریزه ۴۵.۸ درصد، خامه پاستوریزه ۶۵.۳ درصد، ماست پاستوریزه ۵۰.۴ درصد، دوغ ۴۴ درصد، پنیر ایرانی ۳۸.۷ و کره پاستوریزه ۸۹.۴ درصد نسبت به خرداد ماه پارسال افزایش قیمت داشته‌اند. از آنجایی‌که تنها ۴ قلم کالای لبنیاتی یارانه‌ای وجود داشته و بقیه به صورت آزاد تولید می‌شوند، برخی شرکت‌های تولیدکننده اقدام به افزایش قیمت بی‌ضابطه کرده و چندین بار در طول سال قیمت‌ها را بالا می‌برند. علی احسان ظفری مدیرعامل اتحادیه تعاونی های لبنی می‌گوید: با توجه به شرایط کشور و آغاز جنگ تحمیلی جلساتی در خصوص اصلاح قیمت محصولات لبنی برگزار نشد، اما متاسفانه برخی شرکت ها خودسرانه افزایش قیمت خارج از مصوبه دولت روی محصولات اعمال کردند که این امر خلاف قانون است. ظفری ادامه می‌دهد: با وجود افزایش قیمت مواد اولیه بدیهی است که محصولات لبنی تغییر قیمت داشته باشد، از این رو قرار است هرچه سریع تر جلسه‌ای در این خصوص برگزار شود.

برنج هاشمی ۳۵۰ هزار تومان؛ عنبربو ۲۳۰ هزار تومان

افزایش قیمت برنج طی سال گذشته به حدود ۸۵ درصد رسیده است. برنج یرانی طارم و هاشمی تا کیلویی ۳۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسند. برنج عنبربو که همیشه جزو گزینه‌های به‌صرفه‌تر خریداران بود نیز به کیلویی ۲۰۰ تا ۲۳۰ هزار تومان رسیده است. انواع برنج وارداتی شامل برنج پاکستانی و هندی نیز در فروشگاه‌ها و بنکداری‌ها به ترتیب ۱۵۰ و ۸۰ هزار تومان قیمت دارند. رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به لزوم جایگزینی نظارت در مبدا به جای نظارت بر فروشگاه‌ها می‌گوید: «قیمت خرید هرکیلو برنج ایرانی عنبربو از کشاورز ۲۳۵ هزارتومان و برنج هاشمی ۳۲۵ هزارتومان است، درحالیکه بنابر مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار سقف قیمت برنج ایرانی ۲۰۰ هزارتومان تعیین شده است.» وی همچنین با اشاره به نزدیک شدن فصل برداشت برنج طی ۱ ماه آینده گفت: «با ورود محصول جدید به بازار، قیمت‌های کاذب شکسته می‌شود و بازار به تعادل می‌رسد.» تجربه نشان داده است چنین راهکارهایی تنها حکم سلب مسئولیت را دارند، و در عمل نمی‌توانند به عنوان راه‌حلی اساسی در جهت تعدیل قیمت‌ها و بازگشت به قیمت‌های قبلی تلقی شوند. به خصوص در شرایط فعلی که اقتصاد کشور تحت تاثیر جنگ و اخبار اعمال دوباره تحریم‌های لغوشده اروپا قرار گرفته و بازارها در حالت قفل‌شدگی و انتظار هستند. گوشت، مرغ، برنج، لبنیات و حبوبات همگی مواد غذایی ضروری هستند که در سال‌های اخیر به ترتیب از سفره قشر بزرگی از مردم حذف شدند. حالا و با افزایش فشار روانی و اقتصادی پساجنگ دستگاه‌های نظارتی وظیفه دارند بیش از گذشته بر بازارها نظارت کرده و از ادامه این روند نگران‌کننده جلوگیری کنند. 

اخبار برگزیدهصنعت و معدن