ایران و دولت هستهای نهفته | اشتباه استراتژیک اسرائیل و آمریکا

حمله به تأسیسات هستهای ایران نشان از شکست راهبرد اهرمسازی ایران از طریق غنیسازی داشت و ممکن است به جای توقف برنامه هستهای، مسیر تهران به سوی سلاح هستهای را تسریع کند.
جهان صنعت نیوز – پس از خروج یکجانبه دولت ترامپ از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸، ایران با کاهش تدریجی پایبندی به محدودیتهای برجام، راهبردی گامبهگام برای افزایش قدرت چانهزنی در پیش گرفت. این راهبرد شامل افزایش سطح غنیسازی، انباشت ذخایر اورانیوم با غنای بالا و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته بود. تهران با رسیدن به سطح غنیسازی ۶۰ درصد، عملاً به آستانه توانمندی تولید سلاح هستهای دست یافت و امید داشت این «وضعیت نه جنگ، نه صلح» آمریکا را به امتیازدهی در مذاکرات وادار کند.
با وجود گمانهزنیها درباره اهداف نظامی برنامه هستهای ایران، شواهد متعدد نشان میدهد که انباشت ذخایر اورانیوم غنیشده بیشتر با هدف فشار دیپلماتیک انجام شده تا قصد فوری برای تسلیحاتیسازی. مقامات ایرانی بارها به «توانمندی فنی ساخت سلاح» بدون عبور از خط قرمزهای بینالمللی اشاره کردهاند. این در واقع نوعی بازدارندگی بدون بمب بود؛ تاکتیکی که پیشتر کشورهایی چون ژاپن نیز اتخاذ کردهاند. اما فقدان پیشرفت در مذاکرات و بیاعتمادی فزاینده میان طرفین، فضای این راهبرد را به بنبست رساند.
سال سرنوشتساز: مهلتها و تهدیدهای موازی
در سال ۲۰۲۵، با نزدیکشدن به مهلت ۱۰ ساله برجام و احتمال فعالشدن مکانیزم ماشه از سوی اروپا، ایران تلاش کرد با افزایش سرعت غنیسازی، طرف آمریکایی را به توافق جدیدی وادار کند. در مقابل، فشار اسرائیل برای اقدام نظامی و تغییر فضای سیاسی در آمریکا باعث شد مسیر توافق، پیش از رسیدن به نتیجه، مسدود شود.
در حالیکه مذاکرات به مراحل حساسی رسیده بود، حمله اسرائیل به ایران بسیاری را غافلگیر کرد. این اقدام، بیش از آنکه برگرفته از اطلاعات جدید باشد، بازتابی از بیاعتمادی شدید به مقاصد تهران و نگرانی از عبور قریبالوقوع از مرز تسلیحاتی بود. اما واقعیت این است که این حمله تنها ظرفیت علنی ایران را هدف قرار داد و توانمندیهای پنهان یا ذخایر انباشته ۶۰ درصدی را از بین نبرد. در نتیجه، ایران همچنان یک «دولت هستهای نهفته» باقی مانده و حتی ممکن است انگیزه بیشتری برای عبور از خط قرمز پیدا کرده باشد.
سالی که میتوانست نقطه توافق باشد، به آستانه گریز تبدیل شد
تحلیلها نشان میدهد که اسرائیل و آمریکا بهجای تمرکز بر ابزارهای دیپلماتیک، به مسیر نظامی روی آوردند؛ مسیری که بهجای بازداشتن ایران، ممکن است آن را بیشازپیش به تسلیحاتیشدن سوق دهد. اگر این روند ادامه یابد و نظارت بینالمللی عملاً از بین برود، جهان ممکن است در آستانه ورود ایران به باشگاه قدرتهای هستهای قرار گیرد؛ تحولی که میتوانست با توافقی دیپلماتیک، پیشگیری شود.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :