بحران آب در ایران؛ تهران در خط مقدم تنش آبی

جهان صنعت نیوز، ایران در یکی از وخیم‌ترین دوره‌های کم‌آبی تاریخ خود قرار گرفته است. منابع آب تجدیدپذیر که در دهه ۱۳۷۰ حدود ۱۳۲ میلیارد مترمکعب بود، اکنون به کمتر از ۹۰ میلیارد مترمکعب رسیده؛ کاهش چشمگیری که در کنار افزایش مصرف و گرمایش اقلیم، خطر کم‌آبی را به بحرانی ملی تبدیل کرده است.

آخرین آمارها از مخازن سدهای کشور تا ۲۱ تیرماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که تنها ۴۶ درصد از ظرفیت این سدها پر شده است. همچنین ۱۸ سد مهم کشور کمتر از ۲۰ درصد حجم ذخیره خود را در اختیار دارند. ورودی آب به مخازن نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد و حجم کل ذخیره ۲۶ درصد کاهش یافته است؛ نشانه‌هایی نگران‌کننده از سرعت خشک‌شدن منابع حیاتی.

تهران؛ پیش‌قراول بحران آب

پایتخت نیز از این بحران بی‌نصیب نمانده است. کاهش ورودی به سدهای پنج‌گانه تهران و افزایش مصرف در تابستان، تأمین آب شرب این کلان‌شهر را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. به گزارش شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران یکی از ۵۲ شهری است که در وضعیت تنش آبی قرار دارد و ادامه این روند می‌تواند استمرار آب‌رسانی را به خطر اندازد.

در واکنش به این شرایط، دولت اجرای ۱۹۲ پروژه مدیریت تنش آبی در مناطق شهری و روستایی را آغاز کرده که بخشی از آن‌ها به بهره‌برداری رسیده‌اند. اما مسئولان تأکید می‌کنند که بدون مشارکت واقعی مردم در کاهش مصرف، این پروژه‌ها نیز نمی‌توانند بحران را مهار کنند.

مطالعات نشان داده که صرفه‌جویی ۱۵ تا ۲۰ درصدی در مصرف آب توسط خانوارها می‌تواند به پایداری آب‌رسانی در شهرهای بحران‌زده کمک کند. همراهی مردم نه‌تنها یک وظیفه شهروندی بلکه ضرورتی برای حفظ امنیت و سلامت جامعه است.

کارشناسان بر این باورند که گذر از بحران آب تنها با پروژه‌های فنی ممکن نیست. ایران به رویکردی منسجم در حکمرانی آب نیاز دارد؛ از جمله بازنگری در تخصیص منابع، مقابله با هدررفت، اصلاح الگوی کشت، بازچرخانی آب، و سرمایه‌گذاری در طرح‌های بلندمدت.

برای عبور از این بحران، دولت باید آب را به اولویت اصلی سیاست‌گذاری بدل کند و همزمان، با شفاف‌سازی اطلاعات و آموزش عمومی، اعتماد جامعه را برای مشارکت در مدیریت مصرف جلب کند. آینده ایران به تصمیم‌های امروز در مدیریت این منبع حیاتی وابسته است.

محیط زیست