جهان صنعت نیوز – برای نزدیک به ۸۰ سال، یک قاعده نانوشته، سیاست بین‌الملل را از فروغلتیدن به فاجعه‌ای تمام‌عیار بازداشت: قدرت‌های هسته‌ای با یکدیگر وارد جنگ نمی‌شوند. اما تحولات اخیر نشان می‌دهند که این اصل طلایی در حال شکسته شدن است. طی دو ماه گذشته، سه رویارویی مستقیم یا غیرمستقیم میان قدرت‌های هسته‌ای، جهان را به لرزه درآورد؛ وضعیتی که می‌تواند نویدبخش دورانی کاملاً متفاوت از امنیت جهانی باشد.
سه بحران، یک هشدار
درگیری کم‌سابقه هند و پاکستان: دو کشور دارای تسلیحات هسته‌ای، پس از سال‌ها تنش پنهان، وارد مرحله‌ای از درگیری مرزی و حملات هوایی شدند که کم‌سابقه و نگران‌کننده بود.
عملیات بی‌سابقه اوکراین علیه روسیه: اوکراین، بدون اعتنا به تهدیدهای هسته‌ای مسکو، به بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه حمله کرد؛ اقدامی که خط قرمز سنتی جنگ با یک قدرت اتمی را بی‌اثر نشان داد.
حمله متقابل ایران و اسرائیل: اسرائیل با هدف قراردادن تأسیسات هسته‌ای ایران، آتش بحرانی را شعله‌ور کرد که با واکنش بی‌سابقه ایران همراه شد؛ صدها موشک و پهپاد به سوی خاک اسرائیل روانه شدند و برای نخستین‌بار، یکی از قدرت‌های هسته‌ای، مستقیماً هدف حمله تمام‌عیار قرار گرفت.
زوال تدریجی «خط قرمز هسته‌ای»
در حالی که تا دیروز تهدید به استفاده از تسلیحات اتمی می‌توانست طرف مقابل را از پاسخ بازدارد، امروز بازیگران جهانی دیگر به این تهدیدها واکنش سابق را نشان نمی‌دهند. چرا؟
پاسخ را باید در تغییر میدان‌های نبرد جست‌وجو کرد؛ حملات سایبری، پهپادهای هوشمند، عملیات ویژه و جنگ‌های نیابتی، فضای مانور جدیدی به کشورها داده‌اند تا بدون عبور از آستانه هسته‌ای، ضربات دردناکی به دشمن وارد کنند. اما مشکل اینجاست که مرز میان «نبرد متعارف محدود» و «تشدید کنترل‌نشده بحران» بسیار باریک شده است.
در شرایط کنونی، اعتماد به بازدارندگی هسته‌ای دیگر کافی نیست. جهان نیازمند دیپلماسی هوشمند، کانال‌های ارتباطی محرمانه، و سازوکارهای مدیریت بحران است. رهبران کشورها باید نه‌تنها خطوط قرمز همدیگر را بشناسند، بلکه برای عبور از بحران، ابزارهایی در اختیار داشته باشند که به جای انفجار، به کاهش تنش بیانجامند.
بازگشت به منطق جنگ سرد جایی که نبردها در سکوت و از طریق بازی‌های اطلاعاتی مدیریت می‌شدند، شاید از هیاهوی رسانه‌ای و فضای احساسی فعلی جلوگیری کند و فرصت‌هایی برای مصالحه ایجاد نماید.
درس‌هایی از جنگ ایران و اسرائیل
تبادل سنگین آتش میان ایران و اسرائیل، مثالی بارز از واقعیت جدید ژئوپلیتیک است. در این بحران، آنچه مانع از فروپاشی کنترل شد، نه سلاح‌های اتمی، بلکه خویشتن‌داری استراتژیک، طراحی پاسخ محدود و دیپلماسی در سایه بحران بود.
اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در بحران بعدی نیز طرفین همان درایت را نشان دهند. در دنیایی که بازدارندگی اتمی دیگر «بازدارنده مطلق» نیست، یک پهپاد خطا رفته، یک موشک اشتباهی، یا حتی یک محاسبه نادرست سیاسی می‌تواند جرقه جنگی شود که دیگر راه برگشتی برای آن نیست.
اخبار برگزیدهسیاسیویدئو
لینک کوتاه :